DILI, 18 Abríl 2024 (TATOLI) – Agrikultór sira iha suku Asumanu, munisípiu Liquiçá, husu ba Ministériu Agrikultura, Pekuária, Peska no Floresta (MAPPF) atu harii sentru viveiru ida, nune’e sira bele haki’ak fini ai-fuan, liuliu tanjerina Portugál.
Xefe grupu agrikultór, Mário da Silva, haktuir katak tanjerina ne’ebé moris iha rai Asumanu ne’e kategoria midar no kuda dezde tempu portugés.
“Malae sira mak lori husi Portugál mai Timór, ne’ebé kuda primeiru iha Ermera-Gleno, depois avó sira lori ninia fini ida mai kuda iha rai Asumanu, ne’ebé to’o ohin loron saburaka ne’e sei moris hela maibé tuan ona. Saburaka ne’e nia fini kuaze kuda ona iha munisípiu sira, hela de’it Oé-Cusse no Ataúro mak seidauk”, Mário da Silva dehan iha Comoro.
Nia relembra katak, iha 2020, sira haki’ak ona fini tanjerina ne’e hamutuk rihun 5 no grupu agrikultór sira sosa hotu kedan. Agora, sira laiha kondisaun no laiha mós fundu sufisiente atu prodús tan fini saburaka, nune’e nia husu ba Ministériu Agrikultura atu disponibiliza fundu hodi instala sentru viveiru ida hodi bele prodús fali fini foun husi saburaka Portugal ne’e atu labele halakon nia istória.
“Ita husu fundu ba ministériu tanba ita hakarak prezerva fini. Saburaka ne’e nia segunda jerasaun maka úniku iha de’it ona rai Asumanu, bainhira ita la kontinua prodús halo barak, neineik sei bele lakon”, dehan.
Nune’e mós, Diretór Nasionál Ortikultura, Lúcio Ramiro Ribeiro, realsa katak agrikultór sira husi Asumanu sempre halo promosaun ba ministériu kona-ba tanjerina ne’e no daudaun iha ona ema barak mak sosa, maibé saburaka ne’e seidauk iha sentru própriu ida atu haki’ak.
“Tinan 2024 ne’e ita laiha orsamentu atu harii sentru iha Asumanu hodi kuidadu fini saburaka ne’e, maibé ita sei tau planu ba tinan oin hodi kria sentru ida, nune’e bele asegura ai-fuan ne’e atu labele lakon tanba Asumanu mak sai jerasaun segunda ba saburaka tanjerina ne’ebé malae mutin sira lori mai iha tempu portugés”, nia informa.
MAPPF daudaun ne’e iha ona sentru viveiru permanente haat iha Liquiçá-Maubara, Lautém-Pato, Viqueque-Ratau, no Manufahi-Betano, ne’ebé prodús plantasaun barak.
Aleinde ne’e, iha mós sentru viveiru komunitáriu iha Aileu Vila, Ainaro Vila, Baucau Vila, Maliana Vila, Covalima-Fohorem, Dili-Dom Aleixo no Manatuto-Laklubar.
Jornalista: Tomé Amado
Editora: Maria Auxiliadora
