iklan

EKONOMIA, HEADLINE

Timor-Leste lakon millaun $22 tanba peska ilegál

Timor-Leste lakon millaun $22 tanba peska ilegál

Atividade peska ilegál. Imajen/Espesiál

DILI, 18 Abríl 2024 (TATOLI) – Prátika peska ilegál iha tasi Timór akontese tinan-tinan no atividade ida ne’e fó prejuízu ba Estadu. Entre janeiru no dezembru 2023, país lakon ikan tonelada 1.020 ne’ebé konverte ba osan hamutuk millaun $22.

Tuir identifikasaun ne’ebé parte Autoridade Marítima Nasionál (AMN) halo liuhusi open source satellite, ró hamutuk unidade 17 maka halo movimentasaun iha territóriu tasi Timor-Leste hodi halo atividade peska ilegál durante 2023.

Diretór Nasionál Inspesaun Peska, Ministériu Agrikultura, Pekuária, Peska no Floresta (MAPPF), Lourenço dos Reis Amaral, haktuir katak husi totál ró ne’ebé halo atividade ilegál ne’e akontese iha tasi-mane entre Viqueque, Covalima no Manufahi. “Ró sira ne’e ita konsidera hanesan ahu-na’in ne’ebé mai na’ok ona ita-nia rekursu ikan sira iha tasi laran”, dirijente ne’e hateten ba Tatoli, iha Comoro, ohin.

Kestiona kona-ba ró sira ne’e nia orijen, Lourenço Amaral dehan mai husi nasaun viziña, maibé nia la fó informasaun detalla husi país ida ne’ebé, tanba ohin loron ema barak matenek ona no sira bele uza fali bandeira nasaun seluk hodi tama territóriu Timor-Leste hodi halo peska sein autorizasaun.

“Atividade ne’e bele halo husi ema estranjeiru no bele mós husi timoroan rasik, tanba ita laiha meiu atu bá to’o iha ne’ebá hodi haree direta. Entaun, ita labele halo konkluzaun kona-ba ró sira ne’e mai husi nasaun ne’ebé de’it”, nia akresenta.

Ba kestaun peska ilegál, diretór dehan ida ne’e kategoria asuntu nasionál ne’ebé la’ós Ministériu Agrikultura de’it maka tenke haree, maibé Governu tenke halo esforsu hodi bele presta atensaun ba ida ne’e. “Agora, saida mak Autoridade Marítima Nasionál halo ne’e, nia serbisu buka atu kombate no prevene peska ilegál iha nasaun ne’e”, dehan.

Nia salienta, bainhira AMN deteta iha atividade peska ilegál maka sira sempre informa ba malu, tanba daudaun seidauk iha meiu adekuadu atu utiliza hodi halo intervensaun direta iha área ne’ebé identifikada. “Espera katak ba futuru ministériu ka Governu tenke haree kestaun sira ne’e atu rezolve difikuldade ne’ebé parte relevante sira enfrenta”, nia sujere.

Rekorde katak, entre 2018-2023, país lakon ona rekursu ikan lubuk ida. Iha 2018, ikan tonelada 6.420 mak lakon ne’ebé konverte ba osan millaun $6,4 no ró 107 mak halo atividade ilegál.

Iha 2019, lakon ikan tonelada 4.140, ekivale ba osan millaun $4,1, no ró ilegál iha 69. Iha 2020, ikan tonelada 2.880 no konverte ba osan millaun $2,9 no ró ilegál iha 48. Iha 2021, ikan tonelada 2.520 ka sura ba osan millaun $2,5 no ró peska iha 42 mak halo atividade ilegál.

Dadus husi MAPPF hatudu katak iha tinan lima ikus ne’e, la inklui 2022, Timor-Leste lakon ona $359.976.000.

Notísia relevante: Fransa kompromete apoia F-FDTL seguransa iha tasi prevene peska ilegál

Jornalista: Tomé Amado    

Editora: Maria Auxiliadora                                        

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!