iklan

EKONOMIA, HEADLINE

IPK Jullu Iha Deflasaun Porsentu 0.2 Kauza Husi Presu Foos Tun

IPK Jullu Iha Deflasaun Porsentu 0.2 Kauza Husi Presu Foos Tun

Diretór Jerál Estatistika, Elias dos Santos Ferreira. Imajen/Tatoli.

DILI, 21 agostu 2019 (TATOLI)-Índise Presu Konsumidór (IPK) ba jullu 2019 ba grupu hotu hetan deflasaun porsentu 0.2 tanba kauza husi presu foos (rai-laran) ne’ebé tun (deflasaun) porsentu 0.6, kompara ho IPK juñu tinan ne’e porsentu 0.0.

“Razaun importante mak presu foos mundiál tun porsentu 9 (iha períodu 2019), tantu ne’e sai aspetu boot ida afeta ba deflasaun iha Timor-Leste”, Diretór Jerál Estatístika Ministériu Finansa, Elias dos Santos Ferreira, informa hafoin lansamentu IPK iha Kaikoli, ohin.

Mudansa ba presu grupu hotu porsentu -0.2 tanba hetan kontribuisaun husi grupu hahán no hemun la’ós alkólika -0.4% no alkol no tabaku -0.3%.

Iha grupu transporte, uma, hatais no sapatu, hotu-hotu hetan +0.1 ne’ebé sai hanesan mudansa kontráriu ba inflasaun grupu hotu.

“Ita só iha inflasaun liuliu ba tinan iha edukasaun, maibé fulan jullu ne’e ba presu sira hotu-hotu hetan deflasaun”.

Ba grupu hahán no hemun la’ós alkólika hanesan susubeen, keiju, manu-tolun hetan deflasaun 1.4%, mina no bokur 1.1%, masin-midar, marmelada, bani-been, xokolate, confectionary 0.8% no vejetál 0.9%. Enkuantu, kafé, xá no kokoa 1.6% no naan 0.1% sai hanesan mudansa kontráriu ba grupu hahán no hemun la’ós alkólika.

Mudansa persentajen IPK anuál sa’e 0.6% kompara ho jullu 2019-jullu 2018, hetan kontribuisaun husi grupu hahán no hemun la’ós alkólika 0.7%, alkol no tabaku 0.8%, edukasaun 9.0%, transporte 0.0%, uma 0.7%, no hatais no sapatu 0.4%. Ekipamentu no manutensaun mobiliáriu uma-laran tun -0.5% no rekreasaun no kultura 0.2% sai hanesan mudansa kontráriu ba anuál jullu 2019.

Inflasaun tradable (hanesan mudansa presu produtu hotu ne’ebé iha dependénsia maka’as ba kompetisaun merkadu internasionál) -0.4% no non-tradeable (hanesan mudansa presu produtu hotu ne’ebé iha dependénsia ba fatór merkadu doméstiku) 0.0% laiha mudansa iha mensál kompara jullu 2019-juñu 2019.

Inflasaun tradable tun 0.6% no nontradeable sa’e 0.1% iha anuál kompara jullu 2019-jullu 2018.

Diretór Jerál Estatístika afirma dadus ne’e koleta iha merkadu munisípiu 12 inklui Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi-Ambenu (RAEOA) ne’ebé fulan-fulan tenke halo peskiza ida ne’e atubele haree mudansa iha presu.

Elias dos Santos espera katak presu ne’e normál nafatin liuliu ba foos ne’ebé hetan deflasaun, nune’e populasaun iha Dili no área rurál bele asesu ba hola foos tanba inflasaun kuandu boot ki’ak atu sa’e maka’as tanba ema kompra ba foos labele.

Jornalista : Maria Auxiliadora

Editór       : Rafy Belo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!