DILI, 03 juñu 2020 (TATOLI) – Ministru Agrikultura no Peska, Pedro Reis, informa nia parte orienta ona diretór no ekipa tékniku sira atu hahú halo diskusaun ba proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020 no 2021 ne’ebé fó prioridade ba hasa’e produsaun ai-han.
“Ha’u fó ona orientasaun no agora daudaun sira prepara ona orsamentu ba tinan fiskál rua, ne’ebé iha proposta ne’e sei fó perioridade liu ba hasa’e produsaun ai-han iha rai-laran,” tenik Ministru Pedro iha Palásiu Governu, kuarta ne’e.
Tuir governante ne’e, MAP iha hanoin atu hasa’e produsaun ai-han iha rai-laran hodi bele hamenus dependésia importasaun ai-han husi rai-li’ur tanba Timor-Leste iha potensialidade ba setór agrikultura, peska no setór produtivu seluk.
“Iha tinan-ne’e no tinan oin ami sei konsetra liu ba hasa’e produsaun ai-han tanba buat hotu-hotu ita bele koa’lia maibé ita nia kabun hamlaha ita labele halo buat. Ho nune’e, ami sei uza orsamentu ne’e konsentrasaun ba produsaun ai-han,” nia akresenta.
Ba tinan ne’e, sei foku mós ba reabilitasaun irrigasaun sira ne’ebé durante tinan barak nia-laran abandonadu, atu hahú funsiona filafali hodi hasa’e produsaun hare no batar iha rai-laran hodi bele hamenus dependésia importasaun.
“Ami sei reabilita irrigasaun boot sira, urjente liu maka irrigasaun Kasa-Ainaro, Atabae-Bobonaro, maliana I no II, Waibaba, Bebui, Bulutu, hafoin sei haree fali irrigasaun ki’ik sira,” nia dehan.
Irrigasaun boot sira durante tinan 2017 to’o 2018 laiha osan manutesaun, tanba ne’e rezulta bee komesa la tuir dalan hodi sobu natar sira no ba toos sei kontinua fahe fini ba povu agrikultura atu kontinua hasa’e produsaun ai-han.
Maski nune’e, Ministru Pedro afirma montante OJE ba MAP seidauk klaru tanba sei iha diskusaun iha nível dirijente sira.
Tuir dadus iha tinan-2017, hanesan tempu ne’ebé difísil tebes tanba agrikutór sira infrenta hela El Nino, maibé sira konsege prodús hare tonelada 22.197,25 iha rai-laran.
Daudaun ne’e, natar ektare 2.026,74 mak sei utiliza sistema tradisionál, ne’ebé kari de’it iha natar laran, duut la hamoos, kontrolu ba adubu ladi’ak no ektare 9.062,94 mak hare kari, fokit kuda fali maibé la kuda ho liña no kontrola ba adubu, pestisida no bee ladún di’ak.
Ektare 771,57 mak impelementa ona sistema prátika agrikultura di’ak katak hare kuda ho liña, kontrola ba adubu, pestisida, bee di’ak no laiha du’ut.
Jornalista: Florêncio Miranda Ximenes
Editora: Julia Chatarina