DILI, (TATOLI) – Matadalan ba investimentu define fatór neen atrasaun iha Timor-Leste mak rekursu naturál, kompromisu nasaun iha dezenvolvimentu sustentavel, uzu dólar amerikanu, programa reforma sira-nian, integrasaun internasionál no rejime fiskál kompetitivu nasaun nian.
Aleinde mina-rai, gás no minerál sira, matadalan ne’e hateten paizajen sira ne’ebé seidauk afetadu ho klima temperadu, subtrópika no trópika sira ne’ebé oferese poténsia boot ba turizmu, nomós oportunidade iha agrikultura, floresta no akikultura.
Matadalan ne’e lansa ona iha loron 21 fulan-Maiu iha eventu kona-ba diversifikasaun ekonómika no disponivel ona iha internet no sai hanesan ferramenta ida hodi fó apoiu ba investidór nasionál no rai-liur sira-nian husi empreza auditoria no konsultóriu Ernst and Young nian, iha koordenasaun ho Governu no TradeInvest Timor-Leste.
Iha PortáL Ofisiál Governu Timor-Leste nian ne’ebé TATOLI asesu ohin katak, Primeiru-Ministru, Rui Maria de Araújo, apela ona ba investidór sira atu utiliza Matadalan Investimentu nian ne’e hodi esplora oportunidade negósiu nian iha Timor-Leste.
Rui Maria esplika katak nia oferese informasaun esensiál sira kona-ba situasaun ekonómika nasaun nian no problema prinsipál sira kona-ba fiskál, legál no laborál sira, nune’e mós hahú negósiu ida iha Timor-Leste.
“Investimentu hirak ne’e hahú ona iha infraestrutura no dezenvolvimentu rekursu umanu sira, hamutuk ho programa reforma nian ne’ebé daudaun ne’e la’o hela, hodi prioriza no otimiza implementasaun ba medida ekonómika estruturál sira ne’ebé fó ona rezultadu ho projetu sira ne’ebé maka kria empregu no bele troka importasaun sira”, dehan Xefe Governu.
Kona-ba estrutura fiskál, Matadalan ba investimentu ne’e, fó hanoin katak vantajen husi uzu dólar amerikanu iha Timor-Leste iha relasaun ho redusaun ba risku valór troka nian, hodi fó dalan ba kontestu ida estavel liu iha ne’ebé atu dezenvolve operasaun sira no nota katak impostu fiskál, aduaneiru no taxa sira impostu indiretu nian ne’ebé maka ki’ik hela, kompara ho nasaun sira iha rejiaun Ázia-Pasífiku nian.
Portavós Prezidénsia Konsellu Ministru, Agio Pereira hatete iha tinan rua ikus ne’e, Governu halo ona progresu boot hodi hadi’a ambiente negósiu nian, hodi motiva diversifikasaun ekonómika no dada investimentu, ne’ebé fó empregu no kreximentu.
“Ita simu matadalan ne’e hanesan instrumentu apoiu nian ida ba investidór potensiál sira, atu nune’e sira bele haree biban saida maka eziste iha Timor-Leste, no ita fó aten-barani ba empreza sira hodi buka hatene iha ne’ebé maka sira atu investe ho efetivu liu, liuhusi ligasaun direta ida ne’ebé hanesan ho TradeInvest Timor-Leste Timor-Leste”.
Jornalista: Maria Auxiliadora
Editora: Rita Almeida