DILI, (TATOLI)-Totál fontes kobertura media nasionál ba mane no feto durante kampaña, (20 juñu – 24 jullu) hatudu katak mane na’in 1538 no feto na’in 165. Katak media fó espasu ki’ik liu ba feto.
Analiza no monitorizaun ne’e, hala’o husi media privada Online, www.tafara.tl ba media nasionál sira hanesan Timor Post, Diáriu Nasionál, Jornál STL, Indepedente, Timoroman, The Timor News, Agência Noticiosa Tatoli inklui tafara rasik.
Rezultadu analiza no monitorizasaun ne’e aprezenta iha salaun asosiasaun HAK, Farol, Díli, ohin.
Media nasionál ne’ebé fó espasu ki’ik liu ba feto mak The Timor News (feto na’in haat) no media ne’ebé fó espasu barak liu ba feto mak Jornál STL (feto na’in 30) husi totál notísia ne’ebé media tafara.tl analiza no monitoriza.
Timor Post (notísia 297), Diáriu Nasionál (notísia 102), Jornál STL (notísia 219), Indepedente (notísia 178), Timoroman (notísia 228), The Timor News (notísia 24), Agência Noticiosa Tatoli (notísia 54), inklui tafara rasik (notísia 57).
Nune’e mós, rezultadu ne’ebé media privada online ne’e aprezenta, hatudu katak isue sira ne’ebé mosu iha jornál durante eleisaun, husi eskala 0-1000, isue justisa (notísia 159), polítika (notísia 877), ekonomia (notísia 2014), sosiál (notísia 187), juventide no labarik (notísia 186), jéneru (notísia 42) no seguransa (notísia 153) husi totál notísia ne’ebé media nasionál sira kobre.
Bazea ba rezultadu ne’e, media online ne’e konklui katak rezultadu monitoring no observasaun konfirma duni influensia bo’ot kultura patriarkál no produsaun no publikasaun notísia durante kampaña. Nune’e mós konfirma perspetiva mane nian sei dominante iha kobertura media nian.
Entretantu, iha aprezentasaun rezultadu analiza no monitoring, media ne’e rekoñese katak sei iha limitasaun hanesan seidauk hatene kona-ba polítika internál kada kompañia media ne’ebé sira monitoriza relasiona ho koñesimentu no skills (iha nível jestaun no jornalista) hodi produz no publika notísia ho perspetiva jéneru.
Katak, jornalista ninia edukasaun kona-ba jéneru no notísia, asuntu jéneru inklui ka lae iha kuríkulu eskola nian no eskola, liliu profesór sira-nia interese no koñesimentu kona-ba jéneru.
Seluk, media ne’e seidauk iha informasaun adequada kona-ba jestaun redasionál no preparasaun husi kada kompañia media molok desidi fo tarefa ba jornaslita ida ba halo kobertura eleisaun nian.
Rezultadu analiza no monitorizasaun ne’e aprezenta husi diretór ezekutivu tafara.tl, Fernando António da Costa perante reprezentante media sira, sosiedade sívil, reprezentante partidu polítiku no seluk tan.
Koordenadór kobertura Diáriu Nasionál, Francisco Simões iha nia intervensaun hateten katak Diáriu Nasionál iha pájina rasik ne’ebé espesifikamente ho objetu atu promove feto sira inklui feto vulnerável sira.
“Media liliu jornalista sira tenta atu envolve no promove feto sira maibé dezafiu mak sei hasoru burokrasia iha instituisaun sira,” Koordenadór kobertura ne’e akresenta.
Media, Diáriu Nasionál iha nia polítika promove jéneru mak hakbesik aan mós ba feto vulnerável sira liliu iha area rural hodi bele sai mós output ba organizasaun sosiedade sívil sira inklui instituisaun relevante.
“Moe sei sai dezafiu husi feto área rurál sira bainhira media sira tenta atu promove liliu feto vulnerável sira ne’ebé iha susesu hodi sai inspirasaun ba ema seluk,” nia haktuir.
Media monitoring ne’e hetan apoiu husi Gabinete Primeiru-ministru liuhusi Unidade Apoiu Sosiedade Sívil.
(Jornalista: Rafy Belo)
(Editór : Manuel Pinto)