iklan

EKONOMIA, DILI, MUNISÍPIU

Ohin AIFAESA Taka Restaurante 23 Iha Bidau, Aitarak Laran no Fatuhada

Ohin AIFAESA Taka Restaurante 23 Iha Bidau, Aitarak Laran no Fatuhada

Foto/Google.

DILI, (TATOLI) – Autoridade Inspesaun no Fiskalizasaun ba Atividade Ekonómika no Sanitária (AIFAESA), ohin taka provizóriu restaurante hamutuk 23 iha parte Bidau hamutuk sia, Fatuhada no Aitarak Laran 13 ho razaun laiha ijine, lisensa mate no balun laiha lisensa nomós enderesu ne’ebé laloos.

Atividade hanesan operasaun konjunta entre Polísia Nasionál Servisu Investigasaun Kriminál (PNSIK) ho AIFAESA.

Koordenadór AIFAESA, Abílio Oliveira Sereno, hatete atividade ne’e kontinuasaun husi operasaun ne’ebé halo ba restaurante hodi hatún notifikasaun para bele hadi’a parte ijiene nian.

“Estabelesimentu ne’ebé hala’o iha Dili laran ne’e barak tebes. Husi levantamentu ne’ebé ami foti, agora identifika ona 64 estabelesimentu no ohin ami hatún notifikasaun atu taka provizóriu la’ós taka para sempre, para sira hadi’a sira-nia sasán, kondisaun ijiene tuir lei ne’ebé regula”, Abílio hatete iha Aitarak Laran.

Tanba iha dekretu lei 28/2011 sobre ijiene hatete saida mak tenke halo para bele loke restaurante ho kondisaun di’ak hodi halo atividade. Dekretu lei ne’e mosu iha 2011 no daudaun ne’e mak foin implementa.

“Tanba hanesan ne’e mak ami tenke hahú no termina labele haree de’it balun no balun husik hela, ne’ebé operasaun ne’e seidauk hotu. Ami husu apoiu husi Ministériu Públiku liuhusi PNSIK para hola parte iha operasaun ne’e hodi haree situasaun ne’ebé mosu liuliu kona-ba parte kriminál mezmu la’os parte kriminál mós hahú agora sira hola parte iha operasaun AIFAESA nian”,

Notifikasaun ba estabeleseimentu ne’e ho loron 90, bainhira iha semana ida ka rua restaurante sira hadi’a ona kondisaun tuir dekretu lei númeru 28 ne’e bele loke fali, maibé AIFAESA sei kontakta ba entidade sira ne’ebé fó lisensa hanesan SERVE, Ministériu Komérsiu no Indústria (MKI) ou Turizmu atu hola parte iha verifikasaun ba kondisaun ijiene.

“Sira rasik labele fó lisensa enkuantu sira (restaurante) laiha kondisaun. Ijiene importante tebes ba ita hotu atu Governu, emprezáriu, polísia ka forsa armada no povu simples ne’e, ita hotu konsome hahán”, katak tan.

Nia hatutan, estranjeiru ka rai na’in hotu-hotu hanesan, kumpri lei. Lei ne’e ajuda para halo operasaun di’ak, servisu di’ak, fó saúde di’ak ba povu, tanba hanesan ne’e mak husu ba sira ne’ebé simu notifikasaun labele hakfodak, AIFAESA la’ós atu kontra sira.

Maibé AIFAESA mai hamutuk ho sira para fó tempu de’it enkuantu sira-nia ijiene hahán ladi’ak labele fó hahán ba ema, tenke iha situasaun ijiene di’ak mak fó, bainhira kondisaun di’ak bele estabelese fali.

Tanba viola tiha lei maka restaurante sira ne’e sei selu multa. Enkuantu koima ne’ebé iha ki’ik liu U$1000 to’o boot mak 10000.

Restaurante 23  ne’ebé taka husi parte Bidau nian mak Warung Genot, Family Mitra Banyuwangi, Maria Amaral, Kedai Aneka Rasa, Java Leste, Mini Restaurante Moris Foun, Rusfaza, Carlival, Maria V.F da Silva.

Iha parte Aitarak Laran maka Yang Reso, Estefania Moos Enin,  Depot Barokah Jaya, Depot Sofya, Surya, Ghaly Nur Zhaydin, Laramau Lujoma.

Fatuhada mak Laloran, Dr. Kalijaga, Castro Restaurante, Sakinah Resto, Belos Tempos no Restaurante Sabór Ita-Nia.

Gaspar da Silva, na’in ba restaurante ida iha Bidau ne’ebé seidauk hetan lisensa, maibé halo negósiu hahán tanba tenta ona ba parte SERVE no MKI atu trata dokumente, maibé iha fatin sira ne’e haruka atu hein, maibé to’o agora seidauk hetan autorizasaun.

“Labele fó kulpa ami, ita-boot sira hatene ami ne’e serbisu saida, ami lori (negósiu iha restaurante) mak hodi selu ami-nia oan sira eskola”.

Oknum CSP Dikute Malu Ho Ekipa PNSIK

Hafoin operasaun konjunta entre AIFAESA ne’ebé hetan apoiu husi PNSIK hodi halo notifikasaun ikus liu ba resturante Laramao Lujoma iha Aitarak Laran, mosu oknum membru Korpu Seguransa Pesoál (CSP-sigla portugés) dikute malu ho PNSIK tanba iha dezentendimentu.

Membru CSP ne’ebé hanesan na’in ba fatin ne’ebé ohin ensera nia atividade tanba empreza Lujoma aluga nia fatin hodi halo negósiu hahán ne’e provizoria taka tanba hetan notifikasaun husi AIFAESA atu hadi’a kondisaun ijiene.

Tanba atividade taka restaurante ne’e remata iha fatin ne’e, nune’e jornalista sira halo entrevista ho Koordenadór AIFAESA, maibé iha momentu entrevista la’o hela na’in ba fatin ne’e intervene hodi husu ekipa konjunta ne’e katak hetan autorizasaun husi sé mak bele halo entrevista iha fatin refere.

“Tanba saida mak imi mai shooting iha ne’e, husu autorizasaun lai”, korta oknum ne’e bainhira entrevista la’o hela.

Nune’e Komandante Ekipa husi PNSIK, Fernando José da Silva, hatán katak ida ne’e hala’o iha ámbitu serbisu nian.

“Tanba iha serbisu en relasaun ho ita-boot nia fatin ida ne’e mak sira halo press conference iha ne’e, laprejudika buat ida”, katak Fernando.

 “Antes ami halo, ami fó hatene lai mas sira iha ne’e fó hatene ba ita-boot ka la’e?”, Xefe ekipa ne’e husu. “Ha’u foin tama mai, seidauk fó hatene ne’e mak ha’u husu. Tama mai han laiha buat ida, agora mai barak ho kamera ne’e mak ha’u hakfodak”.

Nune’e xefe ekipa esplika katak operasaun ikus liu ne’e mak iha restaurante ne’e, nune’e halo entrevista iha ne’e.

“Ami kuandu tama iha ne’e automátika ami fó hatene lai mak tama, se lafó hatene ami latama iha ne’e, pelu menus ita-boot justifika lai mak mai ko’alia”, resposta ba oknum CSP ne’ebé kestiona prezensa ekipa konjunta no mídia sira.

Tanba PNSIK hala’o orden serbisu maka membru CSP ne’ebé ho farda sivíl interevene hodi dikute malu ho Xefe Ekipa, nune’e oriente nia membru sira ne’ebé inklui iha operasaun ida ne’e hodi lori pesoál refere ba iha edifísiu Polísia Nasionál Timor-Leste, Kaikoli hodi bele ko’alia kona-ba problema ne’ebé akontese.

Jornalista: Maria Auxilidora

Editora: Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!