iklan

EDUKASAUN

SEFOPE: Investe Rekursu Umanu Presiza Serbisu Hamutuk

SEFOPE: Investe Rekursu Umanu Presiza Serbisu Hamutuk

Sekretáriu Estadu Formasaun Profisonál no Empregu (SEFOPE), Julião da Silva. Foto/SEFOPE.

DILI, (TATOLI) – Sekretáriu Estadu Formasaun Profisionál no Empregu (SEFOPE), Julião Da Silva, hateten atu diversifika ekonomia nasaun no kompete ho nasaun seluk importante mak investe iha rekursu umanu.

Ita lalika mehi atu kompete ho nasaun seluk se bainhira governu, setór privadu la investe ba rekursu umanu. “Entaun governu mesak labele, estadu mesak labele, presiza serbisu hamutuk ho setór hothotu para bele fahe sira-nia hanoin, esperiénsia, nune’e ita bele kompete ho nasaun sira seluk para aselera ita-nia prosesu dezenvolvimentu”, Sekretáriu Estadu, Julião da Silva, iha nia diskursu, ámbitu semináriu nasionál kona-ba direitu umanu no boa governasaun iha sentru NIETIL (National Institute of Education Timor-Leste), Mandarin, ohin.

Oradór ba semináriu ne’e Adriano Remidovic, husi Globál Kampus Internasionál Itália, ne’ebé partilla asuntu direitu umanu no boa governasaun ba timoroan sira hotu.

Governante ne’e akresenta dala barak ko’alia kona-ba direitu umanu. Iha buat rua ne’ebé mak junta hamutuk hodi kompleta mak direitu no dever nu’udar sidadaun nian.

Sekretáriu Estadu hateten direitu umanu nia papel mak aprende no estuda para oinsá bele kontribui ba prosesu dezenvolvimentu iha país ne’e.

“Klaru ita-nia governu, ita-nia estadu, hahú husi primeiru konstitusionál mai, ita loke tiha ona polítika merkadu livre, nasaun seluk mós bele mai negósia iha ita-nia nasaun. Ne’e kompetisaun ida. Agora ita-nia papel mak oinsa bele kompete ho ema seluk ne’ebé mak iha ita-nia nasaun. Ema buka osan ita mós tenke esforsu ita-nia án”, hateten.

Julião Da Silva  akresenta joven barak tuir formasaun no treinadu, kompañia sira la utiliza. Ne’e problema. “Entaun ita-boot (joven) sira iha direitu para hetan formasaun barak, aprende barak. Governu no estadu nia dever buka meius oinsa mak bele fó oportunidade, kanaliza ita-boot sira ba oportunidade sira ne’ebé mak iha”, kompromete.

Iha fatin hanesan, Diretór Ezekutivu NIETIL, Joanico Gusmão Alves, perante jornalista sira  konsidera fundamentu direitu umanu mak edukasaun. Katak oinsá ita bele ajuda sidadaun ida, fó apoiu no oportunidade ba sidadaun ida hodi asesu ba moris ida di’ak, esensialmente iha área edukasaun. “Edukasaun mak xave ba nasaun”, subliña.

Ezekutivu NIETIL ne’e mós hateten dezenvolvimentu nasaun atu la’o ba oin presiza rekursu umanu. Tanba ida ne’e mak NIETIL iha objetivu eleva juventude nia koñesimentu hodi prepara ba futuru, labele iha nasionál de’it maibé oinsá ‘loke liras’ liután ba iha internasionál la’os iha Ázia de’it.

“Ha’u espera katak depois semináriu ida ne’e bele eleva liután koñesimentu juventude sira nian kona-ba saida mak direitu umanu no saida mak boa governasaun”, espera Joanico Alves.

Globál Kampus Internasionál (Sentru Europeu Inter-Universitáriu ba Direitu Umanu no Demokratizasaun) ne’e, nu’udar programa parseria Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL) nian iha nia kooperasaun internasionál, ne’ebé hetan apoiu mós husi União Europeia (UE) liuhusi nia reprezentasaun iha Timor-Leste, ho fundu valór euro 425 (kuaze dolár rihun 485).

Jornalista: Rafy Belo

Editora: Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!