COVALIMA, 01 outubru 2019 (TATOLI) – Ensinu rekorrente iha Munisípiu Covalima iha Sentru ualu no sentru ualu ne´e nia prosesu apendizajen la´o maibé sentru sira ne´e la kobre suku hotu iha Covalima tanba limitasaun orsamentu.
Diretór Edukasaun Munisipál Covalima, Edmundo Ferreira informa katak problema ne´ebé ensinu rekorrente enfrenta iha Covalima mak tanba estudante sira ho idade adolsente, balun joven, entaun difisil tebes atu konvense hodi partisipa iha ensinu ne´e.
“Iha kada sentru ne´e kada ida ami tau mínimu tenke 15, se la to´o 15 taka sentru. Mas 15 tiha mós mai tuir formasaun mós dalaruma mai la kumpletu,” dehan Edmundo Ferreira ba Ajénsia TATOLI iha nia serbisu fatin edukasaun munisipál Suai vila, tersa (01/10/2019).
Tuir diretór ne´e, problema seluk ne´ebé enfrenta mak ensinu rekorrente loloos ne´e problema ida sériu loos ba idade joven, labarik sira ne´ebé kotu eskola, sira ne´ebé mak la konsege hotu sira-nia edukasaun iha ensinu báziku, sekundáriu, sira barak.
“Programa balun ita-nia ministériu tau ona atu envolve ema sira ne´e iha aprendizajen. Kestaun ba ita loloos programa sira ne´e bele la´o tanba ita iha ona programa hein de´it atu implementa kestaun mak nafatin osan. Orsamentu tau ne´e ki´ik liu,” hateten ezekutivu ne´e.
Diretór Edmundo Ferreira informa, elaborasaun planu ba ona iha munisípiu no sira konsege tau osan hodi fasilita programa Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu (MEJD) kona-ba ensinu rekorrente ne´e maibé bainhira dirije ba iha nasionál sempre hamenus.
Nia informa tan katak iha sentru formasaun ba ensinu rekorrente ne´e iha profesór ualu. “Sira ne´ebé kotu eskola, iha ona planu rekruta profesór na´in rua atu hanorin sira husi nível ne´ebé mak sira iha. Atu estabelese sentru rua, ida iha Zumalai, ida iha Suai”.
“Hahú tinan oin ne´e, formasaun ba sira komesa la´o tanba labarik barak mak kotu eskola, kotu iha ensinu báziku, sekundáriu. Ita-nia sistema ensinu rekorrente, ita iha programa ida naran SKA,”
Diretór Edmundo esplika, atu SKA harii iha suku hothotu problema mak to´o ohin loron seidauk estabelese. SKA ne´e sei apoiu programa ensinu rekorrente. Ida ne´e atu dudu programa ensinu rekorrente ne´e.“Iha Suai estabelese ona sentru ne´e, iha ona estatutu, iha ona estrutura kompleta. Problema mak sentru rasik la iha”.
“Durante ne´e ita la´o de´it ho alfanamor (analfabetu). Programa sira seluk ne´e ita seidauk konsege la´o tanba ita seidauk konsege estabelese sentru. Uluk programa ne´e apoiu husi Banku Mundiál maibé agora Banku Mundiál nia programa hotu, nia misaun hotu, ita nafatin ho osan ne´ebé limitadu, la konsege,” nia reforsa tan.
Diretór Edukasaun Munisipál Covalima, Edmundo Ferreira hateten: “Ha´u hanoin, programa ne´e entrega ona mai iha munisípiu, administradór mak iha kompeténsia tomak hamutuk ho edukasaun munisipál atu bele haree asuntu ne´e. So que nia limitasaun ne´e mak nafatin orsamentu”.
“Ami Suai agora ba três mihões, tinan 2020 mai. mas ba tinan agora ami iha de´it dois milhões entaun dois milhões fahe ba sentru hotu programa ita labele la´o tanba dois milhões ne´e inklui ona funsionáriu sira-nia saláriu, ne´ebé difisil loos. Orsamente ita prevee tinan-tinan so que mai, ida aprovadu ne´e la tuir ita-nia planu,” responde Diretór Edmundo Ferreira kona-na oinsá previzaun orsamentu ba edukasaun munisipál ba tinan 2020 mai.
Entretantu, iha biban hanesan, Diretór Edukasaun Munisipál Covalima, Edmundo Ferreira konsidera katak ensinu rekorrente ne’e kuandu realiza importante mak SKA tenke iha atu nune’e bele garante no asegura atividade ne’e rasik.
“Ita konsidera planu ka programa ne’e kapás tebes tanba bele ajuda maluk sira ne’ebe la konsege ramata sira-nia eskola iha nivel ne’e sira husik atu hetan fali sira nia direitu. Maibé, presiza prepara ho didiak hodi hetan ninia progresu,” tenik diretór ne´e hodi konklui.
Jornalista: Tomé Amado
Editór : Rafy Belo