DILI, 24 janeiru 2020 (TATOLI) – Diresaun Nasionál Kuarentena no Bioseguransa (DNQB, sigla portugés) Ministériu Agrikultura no Peska durante ne’e pasa revista ba produtu sira hosi rai-li’ur ne’ebé tama liuhosi Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato, Comoro, ho manuál tanba ekipamentu laiha.
“Problema boot ne’ebé Kuarentena hasoru maka ekipamentu ami-nian laiha. Ita kompara ho nasaun sira seluk sira-nia ekipamentu avansadu tebes, ne’ebé ita haree ba livre loos hodi ema tama-sai”, Diretór Nasionál Kuarentena no Bioseguransa, Venâncio Oliveira, ba TATOLI iha knar fatin aeroportu Dili, ohin.
Hodi dehan, durante ne’e Kuarentena halo esforsu hodi pasa revista ho manuál de’it katak haree ho matan rasik no kaer ho liman ba sasán sira ne’ebé bele tama no labele.
Nia hatutan, kona-ba rekursu umanu DNQB iha kapasidade hodi hala’o servisu tanba antes koloka ba postu entrada tuir ona formasaun no iha ekipa ida naran Custom Immigration Quarantine (CIQ) ne’ebé koloka hotu iha postu liña fronteira para ema sira tama, parte Servisu Migrasaun haree, Autoridade Aduaneira haree ba sasán ne’ebé lori hodi selu taxa, no Kuarentena haree saúde ba produtu agríkola ne’ebé ema lori mai liuhosi karga sira.
“Ida ne’e maka ami kontrola más dala ruma falla iha parte ekipamentu, hanesan Alfándega nian X-Ray iha, ita atu uza más ninia kualidade atu deteta hahán ne’e maka dala ruma ladún loos katak sasán sira ne’e produtu agríkola ka laloos, ne’e bele difikulta ami-nia serbisu”, dehan.
Venâncio afirma materiál ne’ebé falta maka sasán ba laboratóriu ne’ebé seidauk kompletu.
“Kuandu sasán tama ami check bazeia ba dokumentu de’it, kuandu ami fó ona lisensa autorizasaun, ita-nia autorizasaun ne’e iha kritéria barak katak sasán sira ne’e mai tenke livre hosi moras, tenke analiza no ninia rezultadu tenke manda mai ami, más ne’e surat tahan de’it, maibé regra loloos ne’e maka sasán kuandu to’o mai, foti nia amostra analiza filafali iha laboratóriu katak moras iha ou lae maka foin bele autoriza sasán ne’e lori bá han ou fa’an ba públiku, maibé ida ne’e ami la halo tanba laiha fasilidade”, katak.
Produtu ne’ebé Kuarentena verifika maka agríkola inklui animál moris ho nia produtu mak manu-tolun, na’an (xourisu) susu-been, no ai-fuan sira.
Kuarente iha funsionáriu hamutuk 89, kompostu hosi inspetór 47. Na’in-hitu destakadu iha aeroportu no restu ne’e iha Kuarentena Munisipiu Baukau liuliu iha postu vijilánsia Waiaca , Postu Administrativu Laga, Munisípiu Lautem iha Postu Administrativu Com, no Munisípiu Bobonaro iha Postu Administrativu Maliana iha postu rua, Tunu Bibi no Batugadé, no Munisípiu Covalima.
Jornalista : Antónia Gusmão
Editora : Maria Auxiliadora