DILI, 02 marsu 2020 (TATOLI) – Ministériu Obra Públika (MOP) liuhosi Diresaun Jerál Água no Saneamentu (DGAS-sigla portugés) hetan apoia husi United Nations Children’s Fund (UNICEF) realiza semináriu ba utilizasaun ferramenta hodi identifika dezafiu, progresu no estratéjia ba bee, saneamentu no ijiene hodi atinje Objetivu Dezenvolvimentu Sustentável (ODS).
Semináriu ho tema “Analiza Estrangulamentu Ferramenta ba Água, Sanemantu no Ijiene“ finasia husi UNICEF durante loron lima, hahú segunda (02/03) to’o kinta (05/03) iha Salaun Delta Nova, Comoro, Dili.
“Ami konvida ofisiál saúde, inklui resposável Ministériu Edukasaun nia husi munisípiu 12 inklui Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), atu analiza dezafiu no estratéjia ba bee, saneamentu no ijiene tanba iha ligasaun direta ba saúde no ijiene ita-nia komunidade, estudante no labarik sira”, tenik Diretór Jerál DGAS, MOP, Gustavo da Cruz, bainhira halo abertura ba semináriu iha Delta Nova, segunda ne’e.
Nia realsa, hafoin semináriu ne’e ramata partisipante sira sei halo relatóriu iha setór saúde kona-ba bee no saneamentu atu refleta situasaun ne’ebé mosu iha Timor-Leste hodi prepara estratéjia.
Iha semináriu ne’e, dirijente ne’e afirma katak atu indetifika mós ba dezafiu no problema saida mak hasoru, nune’e sai mata-dalan hodi prepara estratéjia hodi atinje ODS no Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN) tinan 2011 to’o 2030.
“Ha’u lori Ministru Obra Públika nia naran, agradese ba UNICEF ne’ebé responde ami-nia pedidu hodi bele realiza semináriu ida-ne’e iha Timor-Leste”, nia haklaken.
Ferramenta ne’e dezenvolve husi UNICEF no Community System Foundation (CSF) ho nível mundiál, atu analiza serbisu no diagnóstika inklui monitorizasuan iha setór bee, saneamentu no ijiene.
“Ami lori elementu xave sira husi bee, sanemamentu no ijiene nian hodi koñese no hatene didi’ak ferramenta hirak-ne’e atubele eleva rekursu hodi atinje ODS”, nia dehan.
Fasilitadór ba kapasitasaun aplikasaun ferramenta ne’e mai husi Estadu Unidu Amérika (EUA) no Tailándia, nune’e nia husu ba partisipante husi munisípiu 12 inklui RAEOA atu aproveita oportunidade ne’e hodi koñese ferramenta hirak-ne’e.
“Ferramenta ne’e mós hanesan rekursu ida atu ita halo proposta ka prioridade ka uzu fundu adiosionál husi parseiru sira, nune’e fazeadamente bele rezolve dezafiu”, dirijente ne’e afirma tan.
Antes ne’e, Ministru Obra Públika, Salvador Eugénio Soares dos Reis Pires, hateten Governu sei fó prioridade hodi garante fornesimentu no distribuisaun bee-moos ba populasaun sira, atu populasaun bele asesu ho di’ak.
Prioridade MOP nian ba tempu badak maka atu kontinua investe iha infraestrutura foun hodi fornese bee-moos no hadi’a saneamentu no ijiene.
Nune’e, iha tempu badak MOP sei foka atu hadi’a sistema abastesimentu no distribuisan bee, kria no hatuur padraun prosedimentu operasionál, dokumentu legál no dekretu lei kona-ba polítika nasionál abastesimentu bee no jestaun rekursu bee.
VIII Governu Konstitusionál sei halo avaliasaun no mellora polítika setorál sira, nune’e bele atinje meta ne’ebé prevee ona iha PEDN 2011-2030 no ODS kona-ba bee, saneamentu no ijiene.
Jornalista: Florencio Miranda Ximenes
Editora: Julia Chatarina