DILI, 07 setembru 2020 (TATOLI)-Diretór Jerál Autoridade Aduaneira (AA)/Alfándega, José António Fátima Abílio, hateten Alfándega hasoru difikuldade atu implementa reforma ba prosesu merkadoria importasaun no esportasaun tanba daudaun ne’e Estadu la’o ho Dotasaun Orsamentu Temporáriu (DOT).
“Aspetu seluk tenke balansu ho infraestrutura, maibé infelizmente hasoru difikuldade boot tebes tanba Governu daudaun ne’e moris de’it ho orsamentu duodésimu. Durante implementasaun reforma ne’e koordenasaun ho instituisaun relevante sira la’o di’ak, maibé obstákulu ida ne’ebé maka infrenta agora maka relasiona ho Governu utiliza de’it DOT,” relata Diretór Jeral ba Agência Tatoli, foin lalais ne’e iha ninia knaar fatin, iha Palásiu Governu.
Reforma ba Alfándega iha polár haat hanesan, enkuadramentu legál ne’ebé konsege halo revizaun ba lei no ba sistema ne’ebé antes ne’e uza Asycuda ++ atualiza ba Asycuda World no iha versaun ne’e konsege halo konfigurasaun no ajusta ho lei no prosedimentu sira.
Nune’e mós, reforma ba rekursu umanu, liuhosi prosesu rekrutamentu foun atu kompleta membru na’in-70 no reforma ikus liu maka ba infraestrutura.
Aleinde ne’e, situasaun surtu globál iha mundu no Timór sai mós difikuldade hodi implementa reforma ba Alfándega.
“Situasaun pandemia COVID-19 defísil atu realiza reuniaun face to face, dalaruma ami okupadu maibé ami buka maneira seluk hodi komunika malu liuhusi telefonema ka email,” nia haktuir.
Obstákulu seluk maka ekipamentu, tanba instituisaun relevante sira laiha ekipamentu hodi utiliza sistema.
“Buat sira hanesan ne’e sai obstákulu ba Janela Únika nasionál maibé espera katak ho orsamentu 2020 no 2021 ne’ebé sei mai bele responde hodi fasilita la’o ba-oin tuir objetivu ba reforma,” nia esplika.
Responsável AA ne’e dehan, iha prosesu tenke halo reforma ne’e sai hanesan pakote ida hodi sistema bele la’o didi’ak.
“Ezemplu bainhira hakarak halo reforma iha sistema, automátikamente tenke halo mós reforma iha parte rekursu umanu, katak presiza prepara no kapasita rekursu umanu liuhosi formasaun,” nia akresenta.
Tuir José António, mudansa ba enkuadramentu legál mós sai difikuldade ba Alfándega iha implementasaun reforma, ne’ebé kuandu iha mudansa ida tenke halo ajustamentu ba sistema tanba sistema ezistente iha konfigurasaun balun ne’ebé tenke ajusta ho lei.
“Atu nune’e sai automátikamente, bainhira iha atraza ka fallansu ruma sistema rasik alerta ona. Ezemplu bainhira iha kontentór tama kuaze semana ida ona maibé nain seidauk mai hasai, nune’e mós kuandu la selu sistema ne’e fó alerta kedas. Tanba ne’e ho reforma ajuda prosesu hotu no iha reforma ne’e tenke haree hosi aspetu hotu,” nia subliña.
Jornalista: Antónia Gusmão
Editora: Julia Chatarina