NASIONÁL, COVID-19, HEADLINE, SAÚDE

Sosiedade sivíl preokupa ho kontrolu kuarentena

Sosiedade sivíl preokupa ho kontrolu kuarentena

Diretór Ezekutivu FONGTIL, Daniel Santos do Carmo. Imajen Tatoli/António Gonçalves

DILI, 23 setembru 2020 (TATOLI)-Ekipa serbisu sosiedade sivíl ba apoiu prevensaun COVID-19 preokupa ho desizaun Governu ne’ebé husik aviaun hosi nasaun afetadu pandemia tama mai Timor-Leste no lori pasajeiru.

Tuir sosiedade sivíl, pasajeiru sira balun kumpre konfinamentu obrigatóriu durante loron 14 maibé iha balun la kumpre kuarentena.

“Kestiona no lamenta oituan kona-ba atuasaun Ministériu Saúde tanba la kontrola másimu ba sidadaun estranjeiru ne’ebé tama mai ita-nia rain,” tenik Diretór Ezekutivu Fórum Organizasaun Naun Governamentál Timor-Leste (FONGTIL), Daniel Santos do Carmo, iha salaun FONGTIL, Caicoli, kuarta ne’e.

Nia nota katak, períodu Estadu Emerjénsia (EE) faze dalimak ne’e aplika de’it restrisaun ba área fronteira terrestre no aeroportu.

Nune’e mós, iha medida ezekusaun EE faze dalimak ne’ebé hahú vigora hahú tuku 00:00 loron 05 setembru to’o tuku 23:59 loron 04 outubru 2020, nota katak Governu determina katak ema hotu ne’ebé hakarak tama ka sai hosi territóriu nasionál, tenke sujeita ba kontrolu saúde no izolamentu profilátiku (kuarentena) ho durasaun mínima loron-14.

Ba kestaun ne’e, FONGTIL observa Ministériu Saúde (MS) aplika kuarentena obrigatóriu ba timor-oan no estranjeiru ne’ebé fila hosi nasaun afetadu hodi evita kontaktu fíziku ho ema seluk no hafasil halo kontrolu, teste no halo tratamentu intensivamente tuir nesesidade, maibé iha loron 21  setembru  sidadaun timor-oan no estranjeiru hamutuk na’in-196 inklui mate isin na’in-rua  tama iha Timor-Leste liuhosi Aeroportu Internasionál Nicolau  Lobato, Dili ho aviaun EuroAtlantic, ne’ebé balun la kumpre kuarentena obrigatóriu.

“Hosi totál pasajeiru ne’e, na’in-86 maka tama kuarentena ne’ebé Governu prepara iha Dili no Liquiçá, enkuantu seluk halo de’it auto-kuarentena. Ho aplikasaun auto-kuarentena ne’ebé barak tebes, dezafia efektividade atendimentu no kontrolu Ministeriu Saúde nian ba fatin auto-kuarentena hotu, nune’e sidadaun sira ne’e bele halo auto-kuarentena ho fasil no viola ona restrisaun kuarentena nian,” nia akresenta.

Biban ne’e, ekipa serbisu ne’e mós observa katak iha sidadaun balun ne’ebé mai tama akompaña mate isin, halo mos auto-kuarentena iha Baucau.

“Ho modelo auto-kuarentena ida ne’e ami observa katak la efetivu tamba sei la hetan akompañamentu no kontrolu adeakuadu hosi ekipa vijilánsia,” nia dehan.

Tanba ne’e sosiedade sivíl kestiona efetividade kontrolu kuarentena no auto-kuarentena.

“Uluk kedan ami-nia pozisaun katak la bele aplika auto-kuarentena no tenke kumpre kuarentena obrigatóriu ba espasu ne’ebé Estadu prepara no mós ekipa vijilánsia tenke halo kontrolu másimu 24 oras atu ema kumpre regra sira iha kuarentena ,” Daniel subliña.

Nia fó ezemplu hanesan família balun akompaña mate-isin no deside halo auto-kuarentena iha munisípiu seluk no tuir seremónia funebre hatudu katak laiha kontrolu másimu hosi entidade kompetente

”Signifika se maka atu kontrola ema sira ne’e 24 oras iha Baucau atu garante katak ema sira ne’e kumpre duni regra kuarentena nia, entaun ami haree Ministeriu Saúde la halo ninia papél ho másimo atu kontrola,” Diretór  FONGTIL hatutan.

Tuir nia, kona-ba kestaun prevensaun tenke rigorozu no aplika regra forte iha kuarentena ba sidadaun hotu.

Daudaun ne’e totál kazu konfirmadu COVID ne’ebé rejista iha Timor-Leste hamutuk na’in-27 no provável hamutuk haat maibé rekuperadu hotu ona no to’o ohin loron seidauk rejista kazu foun.

Ema ne’ebé kumpre ona konfinamentu obrigatóriu hamutuk 680 no auto kuarentena hamutuk 174, enkuantu ema ne’ebé pasa ona kuarentena hamutuk 4.229.

Jornalista: Antónia Gusmão

Editora: Julia Chatarina

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!