DILI, 03 fevereiru 2021 (TATOLI)—Prezidente Kámara Komérsiu Indústria Timor-Leste (CCI-TL, sigla portugés), Oscar Lima, tau esperansa ba Governu liuhosi Ministériu Finansa (MF) ne’ebé iha inisiativa di’ak atu simplifika prosesu aprovizionamentu.
Tuir Oscar Lima, dekretu-lei ne’e antigu ona no la kondiz ona ho situasaun atuál, tanba ne’e apresia ho inisiativa MF atu halo alterasaun.
“Kona-ba lei aprovizionamentu, ami prefere lei ne’ebé iha ligasaun diretu ho setór privadu nasionál, tanba lei aprovizionamentu kuaze tinan 15 liubá kotuk no la fó benefísiu ba setór privadu nasionál,” Reprezentante emprezáriu timor-oan ne’e dehan ba Agência TATOLI iha ninia knaar fatin, Comoro, kuarta ne’e.
Notísia relevante: Governu hakarak hadi’a lei aprovizionamentu tanba antigu ona
Nia nota katak, lei ne’e momentu eziste iha tempu Timór foin ukun-an, tanba ne’e iha lei ne’ebé estabelese iha tinan 2005 hanesan dekretu-lei númeru 01/2005 kona-ba rejime jurídiku aprovizionamentu no dekretu-lei númeru 11/2005 kona-ba infraksaun administrativa ba rejime jurídiku aprovizionamentu no rejime jurídiku kontratu públiku, mensiona projetu ho valór millaun $1 ba leten ne’e kabe ba kompeténsia internasionál.
“Katak ema internasionál de’it maka bele tuir konkursu ne’e, enkuantu setór privadu nasionál prátikamente la tuir tanba ninia direitu ne’e millaun $1 mai kraik,” nia akresenta.
Emprezáriu timor-oan ne’e konsidera, lei aprovizionamentu ida agora vizente no la relevante ona, tanba la’ós tempu atu ko’alia millaun $1 ba setór privadu ninia kapasidade.
Aleinde ne’e, nia defende setór privadu nasionál ida agora iha kapasidade atu kaer projetu ho montante a’as liu millaun $1.
Kontradiz ho pra-kualifikasaun
Oscar Lima nota katak dekretu-lei númeru 01/2005 kona-ba rejime jurídiku aprovizionamentu, kontradiz ho lei pra-kualifikasaun konkursu públiku, ne’ebé momentu ne’ebá bainhira Kayrala Xanana Gusmão asume pasta Primeiru-Ministru no eis Ministru Obra públika, Gastão de Sousa, hamutuk ho CCI-TL mak prepara lei ne’e.
“Halo levantamentu dadus klean tebes, momentu ami husu atu setór privadu nasionál ninia kapasidade bele kaer projetu ho valór millaun $10, maibé depois diskusaun no lori ba aprezenta, Primeiru-Ministeu momentu ne’ebá deside katak komesa ho millaun $7, ne’ebé lei ne’e sai tiha ona, bele dehan diretu timor-oan ne’e to’o millaun $7,5 maibé implementasaun laiha,” Oscar Lima kestiona.
Tanba ne’e, Prezidente CCI-TL nafatin hato’o ba Governu,atu iha ona akordu ho Ministériu Obra Públika (MOP) atubele halo pra-kualifikasaun hodi valida filafali.
“Agora Ministériu Finansa iha inisiativa di’ak atu halo alterasaun, ne’e ami hanoin di’ak tebes tanba bele fó benefísiu ba timor-oan sira tanba hakarak ka lakohi timor-oan sira iha ona kapasidade atubele ezekuta projetu ho valór millaun $10 to’o millaun $20,” nia tenik.
Nia dehan, karik Governu hakarak loke diskusaun, setór privadu nasionál praparadu aprezenta ideia no preokupasaun.
Oscar Lima konsidera, pra-kualifikasaun ajuda Governu hodi kontrola kapasidade emprezariál no kategoriza.
“Kategoriza A tanba iha kategoria ne’e tenke iha ekipamentu kompletu, téniku, no osan iha banku atu kompete, enkuantu kategoria B1, B2 ne’e to’o millaun $1-resin, tanba ne’e maka bele ajuda ona Governu atu kontrola kapasidade emprezariál,” nia fó hanoin.
Foin lalais iha reuniaun Konsellu Ministru (KM), Ministru Finansa, Rui Augostu Gomes halo ona aprezentasaun opsaun polítika-lejizlativa ne’ebé hanesan baze rejime jurídiku foun atu simplifika prosesu aprovizionamentu kontratu públiku inklui ninia infrasaun sira.
Dadaun MF halo hela diskusaun no tuir planu sei aprezenta hikas ba KM hodi hetan hetan aprovasaun no sei submete ba PN iha fevereiru nia laran.
Jornalista: Antónia Gusmão
Editora: Julia Chatarina
