DILI, 25 abríl 2021 (TATOLI)—Tuir dadus hosi Sala Situasaun-Sentru Integradu Jestaun Krize (CIGC, sigla portugés) hatudu katak evolusaun surtu COVID-19 iha Timor-Leste hahú hosi deteta dahuluk iha loron 21 marsu 2020 to’o 25 abríl 2021, iha munisípiu Dili deteta da’et maka’as no aumenta kada loron.
“To’o ohin loron Dili rejista totál kumulativu kazu konfirmadu hamutuk 1.612, kazu foun iha oras 24 nia laran hamutuk 70 no kumulativu óbitu tolu. Tanba ne’e, tuir klasifikasaun transmisaun hosi Organizasaun Mundiál Saúde (OMS) nian, Dili klasifika transmisaun komunitária,” Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu COVID-19 iha Timor-Leste, Rui Maria de Araújo, relata liuhosi nota komunikadu ne’ebé Agência TATOLI asesu, domingu ne’e.
Notísia relevante: COVID-19: kazu foun 89, rekuperadu 29 no ativu 1.016
Tuir koordenadór, transmisaun komunitária akontese tanba fatór barak durante fulan ida nia laran.
“Ajuntamentu ka aglomerasaun ema durante konfinamentu domisiliáriu jerál iha fulan marsu to’o abríl, aglomerasaun ema hafoin inundasaun iha loron 04 abríl no insidente Vera Cruz hosi loron 12 to’o 15 abríl, halo boot liután no risku propagasaun vírus iha populasaun nia le’et,” nia subliña.
Nia dehan, bainhira atu hatene evolusaun surtu COVID-19 iha munisípiu Dili aumenta ka diminui, indikadór ne’ebé matenek-nain epidemiolojia sira uza maka prevalénsia.
“Prevalénsia sukat persentajen ema ne’ebé detetadu hetan moras ida, iha populasaun nia le’et, iha períodu tempu ne’ebé determinadu,” nia akresenta.
Nune’e, ekipa konjunta saúde buka determina prevalénsia ema ne’ebé detetadu COVID-19 iha munisípiu Dili no hetan rezultadu, entre 02 abríl ho 15 abríl 2021 (semana 2), prevalénsia 3,5%, pozitivu na’in-264 hosi ema 7.564 ne’ebé halo teste rastreiu aleatóriu no rastreiu atu halo viajen sai hosi serka sanitária munisípiu Dili.
Entre 16 abríl ho 22 abríl 2021 (semana ida), prevalénsia 7,3%, pozitivu hamutuk na’in-425 hosi ema 5.799 ne’ebé halo teste rastreiu aleatóriu no rastreiu atu halo viajen sai hosi serka sanitária munisípiu Dili.
“Aumentu prevalénsia iha semana 16 to’o 22 abríl 2021 bainhira kompara ho semana rua antes (02 to’o 15 abríl), hatudu ona katak surtu iha munisípiu Dili aumenta ba bebeik no hatudu mós katak ema barak liután mak infetadu,” Koordenadór tenik.
Aleinde ne’e, haree mós ba faktu katak maioria hosi ema ne’ebé detedadu pozitivu maka la hatudu sintoma (katak ema ne’e rasik la hatene katak nia moras hela).
“Signifika SARS-CoV-2 da’et maka’as ba mai liután iha populasaun nia le’et konpara ho númeru ne’ebé loron-loron deteta. Tanba ne’e bainhira ita aplika 7,3% ba populasaun Dili signifika atualmente iha maizumenus ema 20.000 maka infetadu ho virus SARS-COV-2 iha munisípiu Dili,” nia akresenta.
To’o ohin, iha munisípiu Dili rejista de’it kazu 1.612 detetadu pozitivu, siginifika maioria kazu pozitivu la detetadu ka iha siénsia estatístika matenek na’in sira hanaran fenómenu ICEBERG nia tutun, ne’ebé kazu detetadu hanesan de’it ICEBERG ninia tutun oan ida de’it, barak liu maka sei iha tasi okos no ita la haree.
Tuir dadus hosi CIGC, iha domingu ne’e totál kazu konfirmadu kumulativu sura hosi 21 marsu 2020 hamutuk 1.897, totál detadu 89, ne’ebé hosi totál ne’e na’in-70 iha Dili no munisípiu seluk 19, rekuperadu 26 no totál kazu ativu 1.016.
Jornalista: Nelson de Sousa
Editora: Julia Chatarina
