iklan

NASIONÁL, COVID-19, DILI, HEADLINE, SAÚDE

COVID-19: óbitu ida, pozitivu 278 no ativu 2.729

COVID-19: óbitu ida, pozitivu 278 no ativu 2.729

Pesoál aviasaun iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro tula hela aimoruk vasina AstraZeneca ne’ebé Governu Austrália oferese ho Aviaun Quantas ba karreta cool box, kinta (28/07/21). Imajen Tatoli/António Gonçalves.

DILI, 19 agostu 2021 (TATOLI)—Sala Situasaun, Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK), rejista kazu óbitu ida, pozitivu 278, rekuperadu 55 no kazu ativu 2.729.

Totál óbitu ne’ebé relata ohin, timoroan mane ho idade 47, ne’ebé enkamiña hosi munisípiu Ermera mai HNGV, iha 05 agostu 2021, ho diagnóstiku sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) tanba COVID-19 (PCR pozitivu ho CT E gene 33,3).

Notisia relevante:COVID-19: óbitu rua, pozitivu 226 no ativu 2.507

Iha fatin izolamentu Vera Cruz, hala’o tratamentu ho ventilasaun asistida, maibé horikalan meia-noite tanba xoke séptiku no  falénsia orgaun barak (multiple organ failure).

“Família koordena hela ho ekipa saúde atu hala’o funerál tuir protokolu ne’ebé adopta iha Timor-Leste,’’ Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun, Rui Maria de Araújo, hateten liuhosi komunikadu, kinta ne’e.

Kazu foun 278 hosi Dili 185, Manufahi 41, RAEOA 21, Liquiça 18 no munisípiu seluk 13 ne’ebé kompostu hosi mane 146 no feto 132.

Hosi totál kazu detetadu foun ohin, ho idade 20-55 (19,7) ho idade entre tinan 12-59 na’in 215 (77,3%), idade 60 mai karaik na’in-ualu. Hosi kazu detetadu foun ohin 85 kazu  ka 37,6% sintomátiku (hatudu sintomas).

Kumulativu kazu konfirmadu sura hosi 21 marsu 2020 to’o 19 agostu 2021 hamutuk 13.433. Hosi horisehik mai ohin, teste ne’ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 866 PCR, ho detallu hanesan tuir-mai, Vijilánsia sentinela na’in 44, rastreiu ba kontaktu ka Contact tracing 427, Rastreiu Aleatóriu ka Random Screening nain 99, viájen sai-hosi serka sanitária hosi Dili 262,  Viájen internasionál laiha, Follow up iha kuarentena na’in 34.

Totál testes PCR ne’ebé halo horisehik 18 agostu iha munisípiu-sira seluk, RAEOA no HNGV hamutuk 326 ho detalla hanesan tuir-mai, Maubisse 63, Maliana 39, Viqueque hitu, Suai 65, Baucau 45, Ermera 10,  RAEOA 16, HNGV 79 no Lautem rua.

Totál doze vasina ne’ebé fó ona ba populasaun elijível tinan 18 ba leten, to’o ohin dader 10:00, loron 19 agostu tuir sistema informasaun Saúde iha Ministériu Saúde ho totál kumulativu 1ª doze iha Dili (71,8%) no totál kumulativu 2ª doze iha Dili (52,2%).

Ema ne’ebé simu ona vasina doze dahuluk iha Timor-Leste (46,9%) no simu ona doze daruak  (20,1%).

Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-na’in epidemiolojia nian uza, maka insidénsia.

Konvensionalmente, insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitante, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et moras ida.

Hosi insidénsia COVID-19 iha Timor-Leste, durante loron hitu ikus maka 14,9/100 mil abitante, enkuantu ba de’it munisípiu Dili,36,8/100 mil abitante.

Ohin, insidénsia RAEOA 15,5/100 mil abitantes, tuir kedan munisípiu Manufahi ho insidénsia 14,3/100 mil abitante, munisípiu Covalima ho insidénsia 9,7/100 mil abitante, munisípiu Ermera ho insidénsia 8,8/100 mil abitante, munisípiu Liquiça ho insidénsia 8,4/100 mil abitante, hafoin munisípiu Aileu ho insidénsia 5,0/100 mil abitante.

Dadus iha leten hatudu katak (a) Insidénsia munisípiu Dili, RAEOA ho munisípiu Manufahi tu-tuir malu a’as-liu iha Timor-Leste laran tomak, (b) RAEOA ho munisípiu seluk – Covalima, Ermera, Liquiça, ho Aileu – mós hatudu risku a’as-liu, atu populasaun hetan da’et, no hada’et tutan virus SARS-CoV-2, iha komunidade nia le’et.

Iha 19 agostu 2021, izolamentu Vera Cruz halo tratamentu ba kazu detetadu na’in 60, Iha área obstetrisia na’in 14 no iha medisina interna na’in 37, iha sirurjia na’in-neen, pediatria na’in-tolu. Iha obstetrisia na’in 14 kategoria kamán hotu. Iha área medisina interna  na’in 37. Na’in 17 kategoria grave (ida uza ventiladór)  na’in 16 uza oksijéniu, na’in 19 kategoria moderadu, ida kategoria kamán. Sira na’in-neen  iha sirurjia kategoria kamán hotu, na’in-tolu pediatria kategoria kamán.

Númeru kazu moderadu no grave ne’ebé baixa iha Vera Cruz, hatudu katak, bainhira ema barak liu detetadu pozitivu, barak-liu tan maka sei baixa ho kategoria moderadu no grave.

Nafatin hakarak informa ba públiku katak rezultadu sekuensiasaun genómica konfirma variante preokupante Delta nakda’et ona iha komunidade Ermera nia le’et, liu-liu iha Gleno, Ermera ho Railaco.

Apela ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, maski karik simu ona vasina, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individuál, ne’ebé Governu hatu’ur ona, atu prevene moras COVID-19 da’et ba mai.

Regra sira-ne’e mak hanesan uza mascara, fase liman beibeik ho sabaun ka dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun bainhira kumprimenta malu, la presiza ka’er liman, bensa-liman, rei-malu ka haku’ak malu,  evita halibur malu barak, hamri’ik ka tur do’ok husi ema seluk, mínimu metru ida ho balun.

Jornalista: Felicidade Ximenes

Editór: Cipriano Colo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!