iklan

NASIONÁL, HEADLINE, MUNISÍPIU, SAÚDE

ANCTL apresia inisiativa Governu hasa’e folin tabaku

ANCTL apresia inisiativa Governu hasa’e folin tabaku

Ilustrasaun labele fuma

DILI, 03 dezembru 2021 (TATOLI)—Aliansa Nasionál Kontrolu Tabaku iha Timor-Leste (ANCTL, sigla portugés) apresia inisiativa Governu ne’ebé hahú ona polítika fiskál atu hasa’e presu ba tabaku, iha tinan oin.

“ANCTL apresia tebes inisiativa di’ak hosi Governu liuhosi Xefe Governu ne’ebé aprezenta ona iha Parlamentu Nasionál atu hasa’e folin tabaku, tanba hanesan meiu dia’k proteje jerasaun foun-sira nia saúde iha futuru no hasa’e rendimentu nasaun nian,” Jestór ANCTL, Belito Fernandes, hateten, ba jornalista sira liuhosi konferensia imprensa iha salaun IADE, sesta ne’e.

Notísia Relevante: Presu bebida alkólika no tabaku sei sa’e iha tinan 2022

Governu hasa’e folin tabaku ho objetivu atu prevene konsumu tabaku, produtu ne’ebé ho ninia prejuizu boot ba saúde, prevee katak aumentu taxa impostu seletivu ba konsumu aplikável ba tabaku, daudaun ne’e $19 kada kilograma sa’e ba $25 kada kilograma, hanesan aumentu ne’ebé PN sujere ona ba Governu iha tinan kotuk.

“Ami haree atu hasa’e deit taxa hosi kada kilograma, hanesan $19 ba iha $25 kada kilograma tuir evidensia mundiál ladun sufisiente tanba nasaun balun hala’o ona, maibé la susesu no la fó influensia ba presu merkadu,” nia akresenta.

Nune’e, ANCTL ne’e husu ba Governu no Parlamentu Nasionál atu haree didi’ak ba metodu ka prátika di’ak hasa’e taxa tabaku nian tuir aprosimasaun  Organizasaun Saúde Mundiál katak kada kilograma hasa’e ba $45 ka  60%.

“Ami sujere Governu uza aprosimasaun ida ne’ebé tanba tuir ami nia estimasaun katak kada tinan Governu sei hetan rendimentu   liuhosi taxa tabaku nian millaun $64,’ nia esplika.

Iha biban hanesan, Prezidente Konsellu Juventude Munisípiu Dili, Juvencio Correia, hateten Governu presiza serbisu hamutuk ho juventude atu sai kontrolu ba konsumidór tabaku no loja no merkadu ne’ebé faan tabaku livre ba labarik idade menus hosi 18.

“Ha’u hanoin ne’e mós hola parte iha redusaun ba iha konsumu tabaku tanba ita haree tanba Timor-Leste sai nasaun risku ba konsumu tabaku ho persentajem ne’ebé mak aas iha Asia nian,’’ nia afirma.

Entretantu, VIII Governu Konstitusionál hahú ona polítika polítika fiskál atu aumenta reseita doméstika nu’udar ferramenta importante ba polítika ekonómika no sosiál, liuhosi hasa’e presu ba bebida alkólika no tabaku, iha tinan oin.

Organizasaun internasionál sira hatudu Timor-Leste hanesan país ne’ebé ho prevalénsia fumadór boot liu, liuliu ba joven sira, durante tinan-10 ikus ne’e país barak iha ona susesu uza agravamentu fiskál hodi hamenus konsumu tabaku.

Aumentu sira-ne’e sei tau iha konsiderasaun iha reforma lejizlasaun fiskál, ne’ebé daudaun ne’e la’o hela, Governu tenke utiliza taxa impostu hodi promove adosaun ba populasaun nia komportamentu saudável.

Notísia Relevante: ANCT-TL sensibiliza estudante kona-bá impaktu tabaku ba saúde

Jornalista : Felicidade Ximenes

Editór       : Florencio Miranda Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!