VIQUEQUE, 25 dezembru (TATOLI)—Autoridade munisípiu Viqueque hamutuk ho lia-na’in inklui entidade relevante, tersa ne’e, realiza seremónia kulturál hodi husu matak malirin, molok lansa Muzeu Rezisténsia.
“Ami lia-na’in realiza seremória kulturál ho objetivu hodi husu matebian no beiala sira atu loke dalan no fó susesu ba seremória lansamentu Muzeu Memória Rezisténsia munisípiu Viqueque. Ita realiza serimónia kulturál ne’e atu bolu matebian no beiala sira atu ita han hamutuk. Se ita la bolu sira, mak ita bele hetan problema ruma, tanba ne’e ami realiza seremónia kulturál,” Lia-na’in hosi Uma-lisan Uma-quic, Armando Alves, hateten ba Agência TATOLI, iha suku Bibileo, tersa ne’e.
Seremónia ne’e asiste hosi entidade hosi Centro Nacional Chega!, Institutu Públiku (CNC, I.P), Jestór Muzeu Memoriál munisípiu Viqueque inklui entidade relevante seluk.
Sasán rituál ne’ebé uza iha seremória ne’e mak hanesan bua-malus, fehuk, tua mutin, talas, akar, bee, katupa no naan.
“Sasán sira tau iha meza leten no lia-na’in hamulak no husu matebian no beiala sira atu loke dalan no fó susesu ba seremória lansamentu, fó matak malirin, no isin di’ak nafatin ba konvidadu no partisipante sira,” nia akresenta.
Enkuantu, bee ne’ebé tau iha sasán rituál, lia-na’in foti no lori ba hodi hisik ba uma Muzeu Memóriál Rezisténsia, nu’udar bensaun ida.
Iha fatin hanesan, Xefe suku Bibileo, Maria Odete dos Anjos, konsidera seremória ne’e importante tebes tanba la’o tuir kultura munisípiu Viqueque nian.
“Ida-ne’e la’ós foin atu hahú, maibé kleur ona hosi beiala sira. Ita husu matak malirin ba matebian no beiala sira atu ita kontinua atividade ho di’ak ba oin,” nia dehan.
Misa agradesimentu
Padre Vigáriu Tiago da Costa prezide misa agradesimentu molok tama seremónia lansamentu Muzeu Memória Rezisténsia.
Nune’e, nia konvida atu hanoin hikas akontesimentu iha loron 08 agostu 1983 hanaran ‘Masakre Cararas’, iha suku Bibileo, postu Viqueque villa, munisípiu Viqueque, ne’ebé momentu ne’ebá martir barak maka lakon vida ba luta libertasaun independénsia.

“Cararas sai memória ba ema hotu, la’ós ba Viqueque de’it. Masakre Cararas reprezenta munisípiu Viqueque ne’ebé ohin atu lansa Muzeu Rezisténsia ba eroi sira, tanba iha fatin ne’e, ita-nia eroi sira fakar ran no mate barak. Tanba ne’e, Centro Nacional Chega! hamutuk ho ita lansa iha munisípiu hodi ita konsidera nafatin matir sira, no iha biban hanesan jerasaun foun sira bele hatene istória funu,” Padre dehan.
Nune’e, Amu Tiago da Costa, husu entidade hotu presiza valóriza nafatin eroi sira-nia sakrifísiu durante luta ba libertasaun.
Nia mós husu Bibileo-oan sira buka hakerek família sira-nia istoria kona-ba partisipasaun funu hodi rai ba muzeu laran, nune’e bainhira ema mai vizita bele lee istória sira.
Hafoin ramata misa agradesimentu, partisipante kontinua kari ai-funan iha kruz boot iha suku Bibileo.
Jornalista : Vitorino Lopes da Costa
Editora : Julia Chatarina