iklan

JUSTISA, HEADLINE

TDD rona sasin ba kazu António Conceição

TDD rona sasin ba kazu António Conceição

Edifísiu Tribunál Distritál Dili iha Colmera. Imajen Tatoli/António Daciparu

DILI, 22 setembru 2022 (TATOLI)-Tribunál Distritál Dili, (TDD), kinta (22/9) ne’e, kontinua halo julgamentu ba kazu partisipasaun ekonómika ho arguidu eis Ministru Komérsiu, Indústria no Ambiente (MCIA, sigla portugés), António da Conceição.

Julgamentu ho ajenda rona sasin, Edit Marieta, hanesan funsionáriu públiku iha MCIA, dirasaun indústria transformadora (hanesan tékniku profisionál) rekoñese la halo verifikasaun ba ekipamentu indústria ne’ebé sosa iha 2015. Nia dehan proposta sosa ekipamentu maihusi dirasaun ne’ebé lidera husi arguidu António da Costa.

Testamuña ne’e haktuir, António da Costa hanesan diretór haruka duni nia observa sasán sira ne’e. Edit Marieta deklara momentu ne’ebá lojístika lideradu hosi José Ximenes hanesan tékniku lojístiku halo verifikasaun ba sasán sira ne’ebé tama.

Kona-ba sasán tama ka lae, sasin Edit Marieta deklara ba tribunál, laiha informasaun inklui relatóriu inspesaun ba sasán sira ne’e. Maibé husi lojístika entrega ona sasán ba dirasaun, nia foin ba observa sasán sira ne’e.

Edit Marieta hatete, ekipamentu ne’ebé iha balun uza duni ba programa ne’ebé hala’o iha munisípiu sira, maibé balu kuandu investigasaun la’o ona, la utiliza tanba hein prosesu ne’e.

Arguidu António da Conceição atuál deputadu hosi bankada Partidu Demokrátiku deklara nia maka asina kontratu ne’e hodi sosa ekipamentu ministériu ne’ebé prevee ona iha planu anuál 2014, no nain maka dirasaun indústria, Diretór António da Costa, no konkursu ne’e loke liuhosi desizaun reuniaun ida iha loron segunda.

Arguidu mós iha koñesementu kona-ba sasán ne’ebé kompañia hatama tarde, no kompañia nain fó karta justifikasaun ba aprovizionamentu, no aprovizionamentu mós informa ba arguidu, no arguidu husu de’it aprovizionamentu atu akompaña nafatin.

Arguidu mós deklara, momentu ne’ebá maske sasán seidauk tama, nia asina uluk pedidu pagamentu, tanba fiar ba kompañia nia justifikasaun katak, sasán sei hatama hotu mai.

Arguidu deklara, momentu ne’ebá kompañia seidauk hatama sasán hotu, labele kansela kontratu, tanba sei iha tusan, tanba ne’e maka asina tiha pedidu pagamentu, no pagamentu ne’ebé iha ba konta no blokeia tiha, atu asegura hela osan sira ne’e. Arguidu hatutan, momentu ne’eba nia mós simu informasaun husi nia subordináriu sira katak, sasán balu tama ona balu seidauk, maibé nia la ba verifika.

Arguidu rekoñese, aprova pedidu pagamentu, maibé osan atu transfere ba konta bankaria ne’ebé blokeia, ka ba konta bankaria seluk nia laiha koñesementu. No arguidu deklara, osan sira ne’ebé la ezekuta ne’e fila ba kofre Estadu.

Arguidu Paul Manuel da Costa Soares Viana, iha sala julgamentu deklara, momentu ne’ebá nia nuudar Diretór kompañia Kninuk Star Unipesoal Lda ne’ebé manán konkursu hodi oferese ekipamentu ba ministériu hanesan sasán laboratóriu, makina dulas kafé, no mós fó treinamentu kona-ba uza sasán sira ne’e.

Arguidu deklara, iha loron 18 fulan-agusto nia submete dokumentu sira, kona-ba kompañia hira maka kompete nia la lembra, no nia lembra maka momentu entrevista, husi dirasaun aprovizionamentu Gaspar maka halo entrevista. No fó valór ba arguidu ho pontu 6, hodi konklui arguidu maka sai manán nain ba konkursu hatama sasán, no fó formasaun.

Nune’e iha loron 26 setembru 2014 asina kontratu, no iha kontratu ne’e obrigasaun hanesan manán nain, hatama sasán tuir kontratu no fó treinamentu ba ema kona-ba oinsá uza sasán ne’e.

Arguidu rekoñese, sasán sira ne’e tama tarde no la tuir kontratu, katak tenke hatama depois loron 60 hafoin asina kontratu. Razaun tarde, nia dehan buka susar, tenke order uluk foin hatama.

Arguidu deklara, haree ba sasán tama tarde, momentu ne’ebá iha loron 11 fulan-novembru arguidu hatama karta ba ministériu, husu atu prolonga tempu hodi hatama sasán, no husi ministériu mos fó resposta verbal katak, konkorda. Fulan-dezembru arguidu hatama karta, hodi informa kona-ba sasán sei iha dalan, inklui mós kona-ba nia konta bankaria ne’ebé blokeia.

Arguidu deklara, sasán ne’ebé nia hatama, balu iha fulan-dezembru, balu fevereiru, no balu iha abríl. Maibé arguidu rekoñese, antes ne’e sasán seidauk tama kompletu, halo uluk pagamentu.

Nia mos rekoñese sasán ne’ebé tama nia medida la hanesan, no iha  duni makina ida ne’ebé aat, maibé nia troka kedas. Sasán ne’ebé hatama agora sei uza ka lae, nia parte la iha koñesementu.

Arguidu António da Costa ne’ebé asume knaar hanesan diretór nasionál ba indústria no transformadora hosi 2012-2016 deklara iha sala julgamentu katak, MCIA iha 2014 atu sosa ekipamentu diversu ho orsamentu kapitál menor $200 mil.

Arguidu sira ne’ebé envolve iha krime ne’e nain lima, António da Costa nuudar funsionáriu públiku ho kargu diretór nasionál ba indústria no transformadora, Julmira Inacia Belo funsionáriu públiku ho kargu xefi departamentu lojístika nasionál iha dirasaun nasionál aprovizionamentu no lojístiku.

Arguidu Gaspar Policarpo da Silva Correa, funsionáriu públiku ho kargu diretór nasionál ba aprovizionamentu no lojístika, Paul Manuel da Costa Soares Viana, diretór husi kompañia Kninuk star Unipesoal Lda. António da Conceição, nu’udar ministru no atuál membru parlamentu husi bankada PD.

Ministériu públiku akuza arguidu António da Costa ho krime pekulatu, previstu iha artigu 295. Julmira Inacia Belo, Gaspar Policarpo da Silva Correa, António da Conceição, ho krime partisipasaun ekonómika iha negosiu, no administrasaun danoza iha artigu 299 no 274 husi kódigu penál Timor-nian.

Paul Manuel da Costa Soares Viana, akuza ho krime burla agravadu, administrasaun danoza, no falsifikasaun dokumentu.

Ekipamentu ne’ebé sosa mak test kits ba laboratóriu, test ba ethanol, makina kafé ho pakote, makina sona kafé, ekipamentu ba sentru treinamentu iha Matadoru atu fasilita formasaun.

Audénsia julgamentu prezide husi juiz Ana Paula, Maria Solana, Ivan Suritai, ministériu públiku reprezenta husi prokuradór Rogerio Viegas, arguidu sira hetan asisténsia legál husi advogadu privadu no defensór públiku.

Jornalista     : Natalino Costa 

Editora           : Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!