DILI, 29 outubru 2022 (TATOLI)-Prezidente Repúblika (PR), José Ramos Horta, sabádu ne’e dezloka ona hodi hala’o vizita Estadu ba Portugál.
Tuir komunikadu imprensa ne’ebé Agéncia Tatoli asesu, PR sei hala’o vizita Estadu ba Portugál husi loron 29 outubru to’o loron 4 novembru tinan ida ne’e, no vizita ne’e hala’o relasiona ho konvite husi nia omólogu Prezidente Repúblika Portugál, Marcelo Rebelo de Sousa.
Iha parte seluk, Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, mós hakarak agradese Prezidente Repúblika Portugal nia prezensa iha loron investidura no durante selebrasaun nasionál ba aniversáriu restaurasaun independénsia Timor-Leste nian ba dala-20.
Vizita ida-ne’e atu reforsa no hametin liután relasaun bilaterál no parseria entre nasaun rua, iha momentu ne’ebé la prevista, liuliu kauza husi funu iha Ukránia no krize ekonómika mundiál, no mós aproveita ko’alia ho nia omólogu kona-ba dezenvolvimentu ekonómiku ikus ne’e, sosiál no polítika iha Timor-Leste, liuliu eleisaun lejizlativa ne’ebé sei realiza iha tinan 2023.
“Relasaun entre Timor-leste ho Portugál la’ós haree de’it ba istória, kultura, dalen komún, dékada naruk luta ba determinasaun nasionál, maibé mós kompromisu no dedikasaun hosi povu portugés, governante husi polítika oinoin, hosi momentu defisil to’o agora, iha dezenvolvimentu, bein-estar povu Timor-Leste. Ohin, Portugál kontinua pozisiona-an hanesan parseiru importante ba dezenvolvimentu programa prioritáriu ba konstrusaun estadu no dezenvolvimentu Timor-Leste”, Xefe Estadu haktuir iha nota.
Prezidente mós hakarak ko’alia lalais kona-ba situasaun dramátika, liuliu vulnerabilidade ne’ebé timoroan sira foin to’o iha Portugál, hasoru.
“Ha’u apela ba ha’u-nia kompatriota sira atu informa ba autoridade kona-ba kondisaun dezlokasaun, la’ós de’it iha Portugál, maibé iha nasaun hotu. Kontinua hateten, insesaun vistu atu tama bá nasaun iha Europa, vale de’it ba turista. Karik timoroan sira dezloka atu bá buka serbisu, dahuluk tenke garante katak, prenxe rekizitu nesesáriu sira, hodi evita imigrasaun ilegál, tráfiku umanu no sai exploradu,” Xefe Estadu salienta.
Iha kontestu vizita ne’e, Prezidente Repúblika sei partisipa iha abertura Websummit 22, hanesan eventu teknolójiku importante liu iha mundu, ho partisipante rihun 70, inklui mós dirijente, sientista sira, start-ups no seluk tan.
“Konferénsia ida ne’e foka ba teknolojia internet, teknolojia foin mosu no benefísiu husi kapitalizmu ne’ebé Timor-Leste presiza liu, atu akompaña no komprende iha dezenvolvimentu iha nível mundiál,” Xefe Estadu hatete.
“Timor-Leste, maske ho populasaun porsentu 60 hanesan joven, labele sees husi dezenvolvimentu teknolójiku, liuliu, relasiona ho intelijénsia artifisiál”, Prezidente Repúblika afirma.
Iha enkontru ofisiál sira, iha sesaun solene ajendada ho embaixador sira husi CPLP no partisipa mós iha meza redonda ne’ebé organiza husi G7+ no Prezidente Repúblika mak sei sai oradór prinsipál.
Iha eventu seluk mak, Prezidente Repúblika sei partisipa iha eventu negósiu ne’ebé sei konta ho partisipasaun husi emprezáriu Timoroan no Portuguéz, iha área farmásia, moda, agrikultura no sapatu.
“Adezaun Timor-Leste ba ASEAN, ho merkadu ema miliaun atus hitu, sei hamosu oportunidade ideál ba indústria portugeza, iha área espesializada sira atu estabelese iha Timor-Leste,” Prezidente Repúblika hatete.
Ho vizita ida ne’e, Prezidente José Ramos-Horta reafirma ninia dezempeñu pesoál no povu Timor-Leste hodi dezenvolve liután lasu amizade, solidariedade no parseira entre Portugál no Timor-Leste, hatudu konfiansa no fiar katak, relasaun entre nasaun rua kontinua moris liután iha futuru.
Jornalista: Nelson de Sousa
Editór: Evaristo Soares Martins