DILI, 14 novembru 2022 (TATOLI)—Deputadu sira iha Parlamentu Nasionál (PN) aprova proposta-lei Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2023 iha espesialidade ba Sekretáriu Estadu Igualidade Inkluzaun (SEII) ho votu a-favór 40, kontra 0 no abstensaun 17.
“Nune’e, Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2023 ba Sekretáriu Estadu Igualidade Inkluzaun (SEII) aprova,” Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, hateten iha ambitu debate proposta OJE 2023 faze espesialidade ba loron datoluk iha sala plenária, segunda ne’e.
Iha debate ne’e, deputadu sira aprezenta proposta ida ba SEII husu atu hasai osan $500,000 hosi títulu dotasaun jerál Estadu iha programa hodi tau fali ba SEII iha prorgrama igualidade jeneru no inkuzaun, ho nia justifikasaun realiza empoderamentu partisipasaun feto iha polítika no nivél foti desizaun relasiona eleisaun parlamentár no eleisaun xefe suku iha tinan 2023.
“Proposta ne’e apoiu empoderamentu feto prontu lidera relasiona ho eleisaun parlamentár no xefe suku ne’ebé sei realiza iha 2023, hodi bele hasa’e kapasidade feto hodi partisipa iha eleisaun mai,” Deputada proponente Domingas dos Santos fundamenta.
Ministru Finansa, Rui Augosto Gomes, hatán proposta ne’e Governu labele aseita tanba ne’e redus orsamentu hosi Ministéiru Finansa alias iha tinan hirak nia laran konplika sira-nia ezekusaun no tuir loloos monta ona atividade sira iha tinan kotuk tanba ezersísiu orsamentál nune’e labele ko’a.
Nia dehan, orsamentu ba kestaun ne’ebé deputadu foti hanoin entidade lubun prevee, purtantu la’ós laiha osan maibé jestaun ida-ne’e mak presiza haree.
Iha observasaun deputadu sira-nia durante plenária konsidera proposta ne’e importante nune’e proponente sira mantein proposta mezmu parte Governu la aseita maibé liuhosi votasaun proposta ne’e la pasa ho de’it votu a-favór 19, kontra 27 no abstensaun 11.
Enkuantu Sekretária Estadu Igualidade no Inkluzaun (SEII) iha proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2023 prevee $2,152,264.
Ba 2023, SEII iha programa boa-governasaun no jestaun instituisionál ho sub-programa boa-governasaun ho atividade ida, sub-programa jestaun instituisional ho atividade ida.
Programa igualidade jéneru no inkluzaun sosiál ho sub-programa integrasaun kompromisu jéneru no inkluzaun sosiál iha programa lei orsamentu Estadu no komunidade jerál ho atividade promove konsensializasaun kona-ba igualidade jéneru no inkluzaun sosiál, estratéjia advokásia kona-ba igualidade jeneru no inkluzaun sosiál, asisténsia instituisaun no ajénsia Estadu, apoiu pontu fokál SEII iha munisípiu 12.
Sub-programa empoderamentu ekonómiku ba feto no komponente sira seluk ho vuneravel ho atividade apoiu no fó asisténsia grupu feto, portadór defisiénsia, komunidade LGBTI iha dezenvolvimentu sira-nia abilidade ekonómia.
Sub-programa planeamentu monitorizasaun no avaliasaun ho atividade peskiza igualidade jéneru no inkluzasaun sosiál.
Sub-programa hakotu violénsia hasoru feto no labarik feto ho komponente vuneravel sira seluk ho atividade advokásia ba asegura, atividade konsensializasaun prevensaun violénsia bazea jeneru.
Sub-programa partisipasaun feto iha polítika no foti desizaun ho atividade mak kapasitasaun.
Orsamentu Sekretária Estadu Komunidade Timorense iha Exteriór aprovadu
Aleind ene’e, deputadu sira mós aprova proposta OJE 2023 iha faze espesialidade ba Sekretária Estadu Komunidade Timorense iha Exteriór ho votu a-favór- 36 kontra rua, abstensaun 18.
“Nune’e Orsamentu Jerál Estadu 2023 ba Sekretária Estadu Komunidade Timorense iha Exteriór aprovadu,” nia hateten.
Enkuantu Sekretária Estadu Komunidade Timorense iha Exteriór $1,000,000 iha programa ida ho sub-programa jestaun instituisionál ho nia atividade tolu hanesan jestaun finanseira administrasaun lojístika, formasaun no kapasitasaun rekursu umanu, aprovizionamentu no jestaun kontratu
Jornalista : Nelson de Sousa
Editór : Cancio Ximenes