COVALIMA, 30 janeiru 2023 (TATOLI)–Prezidente Konsellu Veteranu Munisípiu Covalima, Osorio Soares “Mausoko”, hateten nia parte sei organiza joven sira halo asaun pasífiku hodi impede Gedung Wanita sai fatin jogu kasino.
Nia hatutan, asaun ne’e sei halo tanba autoridade no komandante PNTL Covalima la konsidera karta hosi veteranu kona-ba reabilitasaun Gedung Wanita.

“Ha’u halo ona surat ba komandante PNTL munisípiu no ba administradór munisípiu Covalima, maibé komu sira la respeita ha’u-nia surat ne’e. Husik ba sira halo lai ba, oras ida veteranu hamriik ema sobu fali ema-nia sasán. Ita-nia uma mós ema sobu hotu ona. Tanba ne’e, husik kompaña hadi’a lai ba, hafoin sira reabilita hotu mak veteranu ho joven-sira halo asaun hasoru, tan saida mak atu loke jogu kasino iha Gedung Wanita,” Osório Soares “Mausoko” ba jornalista sira, iha nia kna’ar, Tabako Loot, Suai, segunda ne’e.
Ho razaun autoridade Covalima la konsidera ona karta hosi konsellu veteranu munisípiu Covalima, tanba ne’e veteranu sei mobiliza joven Covalima hodi halo asaun protesta, tanba Gedung Wanita úniku uma ba feto sira no uma ne’e ho ninia istória rasik.
“Uluk ha’u halo jajak pendapat ho milísia-sira iha uma ne’e nia laran, ne’ebé uma ne’eba nia iha istória. Partidu ne’ebé de’it, organizasaun ne’ebé de’it bele uza hodi halo reuniaun iha laran, la’ós veteranu nian mesak maibé um aida-ne’e Covalima-oan sira-nia hotu,” nia dehan.
Loke jogu kasino iha gedung wanita ne’e besik ba iha rezidénsia Administradór, Servisu Edukasaun Munisípiu, eskola pre-eskolár, besik edifisiu PNTL, ladook mós husi Ministériu Públiku no tribunal distritál Suai (TDS) no rabat iha komunidade nia le’et.
Nia hateten, atu loke kasino buka fatin seluk no dook hosi komunidade tanba loke jogu kasino bele kontribui ba ema feto ho mane sei ka’it malu barak liután no hamosu númeru violénsia doméstika aas liutan iha rai Covalima.
Administradór Munisípiu Covalima, Francisco de Andrade klarifika, veteranu hakarak haruka karta la’ós ba administradór tanba la’ós administradór mak autoriza kompaña halo reabilitasaun maibé despaixu ne’e mai hosi Ministru Justisa (MJ).
“Veteranu haruka karta ne’e la’ós mai ha’u, tanba la’ós ha’u mak autoriza kompañia halo reabilitasaun Gedung Wanita, ne’e lae. Karta ne’e mai hosi ministru justisa,” nia esplika
Tanba, nia parte la fó autorizasaun ba kompañia reabilita Gedung Wanita hodi loke jogu kasino, maibé ba atividade reabilitasaun gedung wanita sai fatin jogu kasino ne’e, maibé hetan lisensa iha nasionál tanba administradór laiha kompeténsia, nune’e labele mai komplain iha administradór.
Veteranu sira sei organiza halo asaun pasífiku no foti hikas gedung wanita hosi kompañia hafoin finaliza reabilitasaun Gedung Wanita, administradór dehan atu halo asaun pasífika tenke haree ba lei.
“Atu halo asaun pasífika tenke haree ba lei, bainhira reabilita gedung wanita la’ós kompeténsia administradór laiha. Uluk sira ba husu iha terras no propriedade, maibé momentu ne’e Diretór dehan kuandu arendamentu 100 ba leten la’ós kompeténsia munisípiu iha nasionál. Maseke sira bele iha asaun maibé asaun ne’e laiha solusaun. Solusaun mak kompañia sala karik lori ba tribunál, ha’u ne’e hetan de’it koñesimentu,” nia dehan.
Komandante PNTL Munisípiu Covalima Superintendente, Polísia Basilio de Jesus, esplika Polisia atu asegura de’it kualker atividade inklui patrimóniu Estadu estabelese iha Covalima, maibé kona-ba ba desizaun munisípiu nian ne’e kompoténsia administradór nian.
PNTL iha Munisípiu Covalima ne’e konsidera simu karta koñesimentu hosi veteran sira maibé lasignifika hafoin simu karta PNTL Covalima atu foti desizaun hapara atividade reabilitasaun.
“Ida-ne’e hanesan koñesimentu ida mai iha komandu, maibé la’ós ami simu karta ne’e, ami atu foti desizaun kona-ba ida-ne’e, administradór Covalima iha kompoténsia hanesan autoridade másimu iha ne’e,” nia hateten.
Ho nune’e, nia dehan, parte seguransa hatene kualker ke stabelesimentu kondisaun iha Covalima, polísia nia papél atu asegura 100%, la fó espasu ba se de’it atu halo distruisaun ba polítika Governu nian iha nivél munisípiu.
Kona-ba konteúdu karta hosi veteranu sira-ne’e hanesan impedimentu ida ba Gedung Wanita, maibé la fó agrumentu ba asuntu ne’e entaun ida-ne’e la’ós polísia nia kompoténsia.
Tanba, nia dehan, karta ida-ne’e hanesan koñesimentu de’it tanba ne’e Polísia laiha kompeténsia atu fó agrumentu.
Antes ne’e, iha loron 12 fulan-dezembru tinan 2022, Ministru Justisa, Tiago Amarál Sarmento, klarifika Governu laiha koñesimentu kona-ba uma no rai Estadu ne’ebé hanaran Gedung Wanita ne’ebé empreza Timor Holding halo reabilitasaun tanba seidauk iha kontratu arendamentu.
Jornalista : Celestina Teles
Editór : Cancio Ximenes