DILI, 13 abríl 2023 (TATOLI)—Segundu Vise Sekretária Meza Parlamentu Nasionál, Regina Freitas, hateten Governu liuhosi Ministériu Finansa (MF) iha semana kotuk aprezenta ona proposta-lei Grande Opsaun Planu (GOP) ba tinan 2024 mai iha PN no meza PN sei halo despaixu iha reuniaun plenária, nune’e baixa ba komisaun permanente hodi halo apresiasaun.
“Governu liuhosi Ministériu Finansa aprezenta proposta-lei GOP 2024 mai tiha ona Parlamentu iha 06 abríl, no sei iha hela nota téknika iha meza Prezidente Parlamentu Nasionál no sei halo despasu mai plenária,” Segundu Vise Sekretária Meza PN, Regina Freitas, hateten ba jornalista sira iha uma fukun Parlamentu Nasionál, kinta ne’e.
Enkuantu, Tuir pajina Ministéiru Finansa ne’ebé Ajénsia Tatoli asesu katak, Governu aprezenta proposta-lei GOP 2024 ba Parlamentu Nasionál no desoeza global proposta OJE 2024 ne’e billaun $2,07.
Semana kotuk, VIII Governu Konstitusionál aprezenta ona projetu Proposta-Lei das Grandes Opções do Plano ba tinan 2024 ba Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes.
Proposta-Lei GOP 2024 kontempla valór despeza globál Setór Públiku Administrativu ho montante billaun; Seguransa Sosiál millaun $291,9; no RAEOA millaun $81,1, ho totál despeza globál ba proposta OJE 2024 mak billaun $2,07.
Proposta-Lei ne’e inklui medida prinsipál konjuntu hamutuk 124 medida tantu anuál no plurianuál, organizadu iha área estratéjiku 16 ne’ebé Governu sei foku ba iha 2024.
Kompara ho Lei GOP 2023, iha proposta-lei GOP 2024 Governu halo redusaun signifikativu ba medida prinsipál hosi 275 medida tun ba 124 medida—Iha redusaun 151 medida ka 45% tanba ida-ne’e akontese tanbá Governu halo rasionalizasaun.
Área estratéjiku 16 ne’e inklui: Konektividade Nasionál; Edukasaun no Formasaun; Saúde; Dezenvolvimentu Territoriál no Abitasaun; Agrikultura, Peskas no Floresta; Ekonomia no Empregu; Petróleu no Minerais; Eletrisidade no Enerjia Renovável; Inkluzaun no Protesaun Sosiál; Bee no Saneamentu; Turizmu; Ambiente; Kultura no Patrimóniu; Reforma Estadu; Defeza no Seguransa Nasionál; Relasaun Internasionál no Polítika Esterna.
Iha semana kotuk, Konsellu Ministru aprova ona projetu Proposta-Lei das Grandes Opções do Plano 2024 ne’ebé mak aprezenta hosi Ministru Finansa, Rui Gomes.
Fulan kotuk, Ministériu Finansa mós realiza ona Jornada Planeamentu iha ne’ebé Membru Governu hamutuk ho responsavél Entidade Estadu 109 diskute ona senáriu fiskál, opsaun tetu orsamentál ba 2024 inklui halo ona apresiasaun ba medida prinsipál ne’ebé mak kontempla ona iha Proposta-Lei GOP 2024.
PPL GOP 2024 ne’e mós inklui ona rekomendasaun sira hosi Konsultasaun Sidadania ne’ebé mak Ministériu Finansa hamutuk ho Liña Ministeriál relevante hanesan Edukasaun, Saúde, Obras Públikas, BTL, EDTL, Agrikultura no Turizmu halo ona ho parte interesada sira hanesan Xefe Suku, reprezentante Veteranu, Juventude no lider relijiozu no involve ema besik rihun 300 iha Munisípiu Aileu, Ainaro, Bobonaro, Ermera, Lautém no Viqueque.
Jornalista : Nelson de Sousa
Editór : Cancio Ximenes