ERMERA, 12 maiu 2023 (TATOLI) – Sentru Saúde Internamentu Guisarudu (SSIG), iha Postu Administrativu Hatulia B, Munisípiu Ermera rejista moras Infesaun Respiratóriu Aguda (IRA) aas.
Xefe Sentru SSIG, Quintiliano Borges haktuir katak sentre refere kada loron simu pasiente sofre IRA 50 resin.
Médiku timoroan ne’e haktuir katak bainhira klima troka, fó impaktu ba ema nia saúde liu-liu moras IRA ne’ebé mak rejista aas iha SSIG.
“Moras ne’ebé mak frekuente liu iha SSIG mak IRA. Moras ida ne’e ita rejista barak tanba impaktu husi klima ne’ebé mak muda. Kada loron, ita simu pasiente IRA minimu liu mak 50. Entaun, ita sempre simu pasiente ho IRA 50 ba leten no dalaruma bele to 100,” Quintiliano ba Tatoli, iha nia knaar fatin SSIG, Hatulia B, sesta ne’e.
Quintiliano dehan IRA mós bele kauza husi ahi-su’ar, no fuma sigaru. “Entaun, fuma la dook husi labarik ki’ik sira fó risku ba sira hodi hetan IRA.”
Nia dehan tanba ne’e ba sira ne’ebé mak fuma tenke fuma dook husi labarik, tanba maioria pasiénte ne’ebé rejista iha SSIG ho moras IRA ne’e labarik.
Profisionál saúde ne’e dehan, SSIG planeia ona hodi halo konsulta masal ba komunidade sira ne’ebé mak hela dook liu iha área rural sira, aumezmu tempu eduka komunidade sira atu prátika moris saudável hodi prevene moras IRA.
“Hau husu ba komunidade sira ne’ebé mak moras, hakbesik an mai fasilidade saúde para bele hetan tratementu sedu,” Quintiliano apela.
Nia akresenta, moras diarea rejista barak iha SSIG. “Diarea mós kauza husi tempu ne’ebé mak troka no prátika moris ne’ebé mak la saudável: “Kada loron ita simu pasiénte ho moras diarea entre lima to 10.”
“Kuandu tempu udan mós foer, entaun konsumu be’e foer ne’e bele kauza diarea. Fatór seluk mak kauza diarea mak han la fase liman, husik liman kukun naruk no ba haris fatin la fase liman. Tanba ne’e kada loron ami sempre halo promosaun moris saudavel atu nune’e komunidade sira tenke fase liman antes atu han, no tenke hemu bee tasak,” nia dehan.
Jornalista: Filomeno Martins
Editora: Nelia Borges