DILI, 23 agostu 2023 (TATOLI) – Ho kondisaun saúde ne’ebé moras, lapermite ona profesór 433 atu kontinua hanorin iha eskola sira iha Dili. Informasaun ida ne’e fó sai husi Edukasaun Munisípiu Dili, bainhira halo inspesaun, iha trimestre daruak tinan ida ne’e, hodi rekolla dadus manorin sira-nian.
Sofre moras asidente vaskulár serebrál (AVC, sigla portugés), ipertensaun, rematizmu no idade avansada kauza dosente sira ne’e tenke suspende sira-nian atividade ensinu nian.
Iha Eskola Bázika Filiál (EBF) Paiol Lahane Osidentál, iha profesór hamutuk na’in-10 maka tama ona idade reforma, husi númeru ne’e na’in-tolu de’it maka oras ne’e kontinua hanorin, más sira-nian kondisaun la garante 100% atu kumpre karga orária ne’ebé Ministériu Edukasaun deside ona. Manorin na’in-tolu ne’e maka Domingas Braga de Sena Mendonça, Isabel Tavares da Silva no Maria Odete.
Isabel Tavares da Silva hanesan profesora turma ba kuartu anu iha segundu siklu ne’e esklarese katak nia oras hanorin iha tempu meiu dia to’o loraik tuir karga orária ne’ebé termina ona iha oras haat nia laran, maibé nia hanorin ladún efetivu tanba daudaun ne’e nia sofre hela ipertensaun no rematizmu.
“Ha’u hanorin nafatin, maibé atu hamriik kle’ur iha aula laran maka ha’u la aguenta tanba ain-siin depois ho tensaun maka’as ne’ebé dalaruma ha’u tuur de’it no hanorin oras rua de’it depois ha’u fó trabalho de casa ba alunu sira atu halo iha uma”, nia konta.
Professora ne’e husu ba Ministériu Edukasaun atu halais prosesu reforma ba sira ne’ebé idade avansada ona no tau fali dosente sira ho idade produtiva atu tau-matan hodi hanorin fali estudante sira.
Tuir dadus husi Komisaun Funsaun Públika, Ministériu Edukasaun rejista manorin 2.050 mak tama ona ba idade reforma.
Iha sorin seluk, profesór Faustino Correia ne’ebé hanorin dixiplina dalen portugés iha Eskola Sekundáriu Jerál 12 Novembru Becora mós tinan rua ona la hanorin estudante sira, tanba sofre moras rins.
Xefe Gabinete Apoiu Tékniku, Kanisius Elo, hatete nia sempre bá haree beibeik kondisaun profesór Faustino Correia nian no dosente ne’e labele duni atu hanorin tanba sei uza hela mangeira. Tanba ne’e parte eskola rasik husu ba profesór ne’e tenke deskansa.
“Ha’u kada semana sempre bá vizita profesór Faustino iha ninia uma Taibessi atu hatene nia kondisaun no realidade nia labele duni atu hanorin iha momentu hanesan ne’e, tanba sei uza hela mangeira ne’ebé ita husu nia atu deskansa. Bainhira nia saúde rekopera ona bele mai hanorin fali”, dehan.
Inspetór Eskolár Munisípiu Dili, Aniceto da Costa, relata tuir inspesaun ne’ebé nia halo iha eskola 236 iha kapitál katak manorin sira ne’e mai husi edukasaun pré-eskolár, sekundáriu no tékniku vokasionál.
Ho kestaun saúde manorin sira ne’e maka Aniceto da Costa submete ona dadus ba superintendente munisipál no oras ne’e iha ona inspesaun jerál nia responsabilidade atu haruka ba diresaun ne’ebé kompetente hodi halo mapeamentu kona-ba kolokasaun profesór iha eskola sira.
“Ita rekolla dadus sira ne’e atu ajuda Ministériu Edukasaun bainhira atu halo mapeamentu eskolár kona-ba kolokasaun profesór iha eskola sira bele bazeia de’it ona ba dadus sira ne’e atu labele tau ema arbiru de’it”, inspetór ne’e realsa ba Tatoli iha Edukasaun Munisípiu Dili, iha Comoro.
Inspetór eskolár ne’e afirma katak maski submete ona dadus ba superintendente sira, maibé nia kontinua halo serbisu rekolla informasaun, nune’e bele halo relatóriu hodi kompleta dadus sira.
Jornalista: Tomé Amado
Editora: Maria Auxiliadora
