DILI, 14 novembru 2023 (TATOLI)—Feto potensiál, Joaninha Alves, eleita sai xefe suku Bairru-Pité, postu administrativu Dom Aleixo, munisípiu Dili, ho votu 5.498, iha eleisaun órgaun suku tinan 2023 volta daruak, ba tinan-hitu oin mai, hahú tinan 2023 to’o 2030.
“Planu prioridade dahuluk iha ha’u-nia mandatu ne’e mak dadus tanba kuandu ita hakarak dezenvolve suku no halo serbisu ho parseiru hotu-hotu presiza dadus, bainhira laiha dadus henesan daudaun, taxa partisipasaun menus tanba ita haree dadus eleitór barak maibé votu menus, entaun ida-ne’e presiza hadi’a tanba iha ema ne’ebé mate mak seidauk esklui,” Joaninha Alves, hateten ba jornalista sira, iha sede suku Bairru-Pité, tersa ne’e.
Suku Bairru-Pité kompostu hosi aldeia 26, ho totál eleitór 20.946, ne’ebé kandidatu xefe suku João Baptista ho votu 5.050, enkuantu kandidatu Joaninha Alves ho votu 5.498
Nia konsidera, dadus sai hanesan ponte ligasaun hodi relata kestaun balun ba instituisaun Estadu no naun governamentál sira hosi nasionál, internasionál inklui igreja.
Notísia relevante : Feto tenke brani foti desizaun
Xefe suku eleitu nia planu tuir mai mak hakarak hametin no kria pás, unidade iha aldeia, inklui konvoka enkontru ho rezisténsia no organizasaun arte sira hodi konvoka reuniaun hametin unidade pás iha aldeia laran.
“Ha’u-nia planu seluk mak atividade desportu tanba joven Bairu-Pité maioria mai ho talentu oioin, maibé atu espresa mak kampu laiha. Tanba ida-ne’e mak ha’u hanesan líder hakarak luta hodi hetan kampu ida iha suku ne’e, no asset hirak ne’ebé tama Estadu no Governu ida-ne’e,” nia akresenta.
Ein jerál, xefe suku eleitu iha planu prioridade neen hanesan hakbesik atendimentu ba públiku, hakbiit foin-sa’e feto no mane no kapasita ema ho defisiénsia sira-nia koñesimentu kona-ba edukasaun naun formál, hametin pás no unidade, hamoris atividade desportu, aldeia saudável, no ikus mak transparánsia ezekusaun.
Iha sorin seluk, Xefe suku Bairru-Pité, João Baptista, dehan, rezultadu hotu maihosi povu, tanba hotu tenke simu rezultadu.
“Ha’u simu rezultadu ne’ebé povu hakarak no iha loron 28 novembru, ha’u sei entrega serbisu ida-ne’e ba Xefe suku eleita Joaninha Alves no ha’u apresia tanba iha suku ida-ne’e feto mak sai líder ida,” nia tenik.
Serbisu xefe suku eleitu bainhira povu fó fiar mak serbisu liga ho dezenvolvimentu suku hamutuk ho membru konsellu.
Nune’e mós, Prezidente Asosiasaun Feto munisípiu Dili, Maria Fátima, apresia no kontente ho rezultadu.
“Tuir dadus ne’ebé ita rekolla, ita iha feto xefe suku hamutuk na’in-tolu hanesan suku Bairru-Pité, Joaninha Alves, Kampung Alor, Estela Aleixo no suku Gricenfor, Francisca Boavida, enkuantu Xefe aldeia liu 16. Hosi ne’e ita bele dehan feto hahú ona hatudu nia matenek hodi lidera suku ba dezenvolvimentu suku,” nia tenik.
Jerente asosiasaun halo komparasaun, iha períudo uluk ho agora hanesan tanba xefe suku matein ema na’in-tolu no xefe aldeia uluk ema na’in-23 maibé agora tun oitoan tanba demokrasia ema ida-idak nian hodi hili, maibé feto prontu lidera ho Asosiasaun Feto munisípiu Dili hodi nafatin motiva no enkoraja feto atu forsa no hatudu matenek hodi kontinua esforsu nune’e bele atinje objetivu, misaun no vizaun.
Biban ne’e, Maria Fátima, husu Xefe suku no Xefe aldeia eleitu atu kontinua programa sira-ne’ebé liga ho dezenvolvimentu ba iha suku ne’ebé seidauk hotu no tenke tau prioridade mós ba atividade relasiona ho joven sira.
Biografia
Feto potensiál ho naran kompletu Joaninha Alves, moris iha Bairru Pite, postu administrativu Dom Aleixo, munisípiu Dili, iha 13 novembru 1981. Nia ho inisiativa hodi kompete ho mane seluk iha eleisaun komunitária no sai eleitu ba xefe suku Bairru Pite periódu 2023-2030.
Joaninha Alves oan hosi Domingos Alves Sarmento (matebian) no Cipriana Brites Lopes. Joaninha Alves kaben ho Mario da Silva iha oan na’in-lima (5) kompostu hosi mane tolu (3) no feto rua (2).
Kona-ba nivel estudu Joaninha Alves remata de’it ho eskola sekundária. Hahú ho eskola primária iha Fatumeta, Dili, hosi tinan 1988-1994. Kontinua kedas eskola pre-sekundária iha tinan 1994-1996 no eskola sekundária Becora (SMEA) iha tinan 2002-2005.
Joaninha gosta halimar teatru (drama) tanba gosta komiku (komik). Ida-ne’e karáter mai ho komik dezde joven no envolve iha grupu Sangar Mamura no iha arte Gembel nian iha Casa Produção Audiovisual (CPA) ne’ebé durante ne’e aprezenta de’it iha CPA.
Iha tinan 2015, Joaninha Alves hahú envolve iha atividade igreja nian to’o agora maibé buat ne’ebé mak atrai nia mak IX Governu Konstitusionál nia planu ida katak feto mak lidera entaun hosi ne’e atrai tebes nia atu hakat pasu ida hodi lidera suku ne’e.
“Ha’u hanesan mós xefe aldeia atuál iha aldeia Fuslam no daudaun ne’e ha’u servisu iha igreja iha KCmissão Justiça e Pas Aquediocese Metropolitano de Dili,” dehan.
Nia kandidata ba xefe suku Bairru-Pite ne’e ho inisiativa rasik tanba nia iha esperiénsia iha konsellu suku ne’e rasik, tanba ne’e mak nia brani no kandidatu aan.
Parte seluk, nia kandidata aan tanba iha IX Governu ne’e liuliu Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, hateten katak “tempu to’o ona feto lidera”.
“Entaun, hosi ne’e, IX Governu enkoraja no motiva ha’u liuhosi tempu to’o ona feto mak lidera, tanba Governu ajusta hela katak 60% fó ba feto hodi asesu ba seguransa, desizaun ba kargu no justisa. Tanba ne’e mak ha’u brani loos hakarak atu compete. Razaun seluk mak ha’u ema sidadaun timoroan no sidadaun Bairru Pite nian. Razaun ida tan tempu to’o ona feto mak lidera,” nia hateten.
Jornalista : Osória Marques
Editora : Julia Chatarina