DILI, 21 fevereiru 2024 (TATOLI) – Governu liuhusi Ministériu Saúde (MS) hamutuk ho parseiru sira hanesan Organizasaun Mundiál Saúde (OMS), Ajénsia Kooperasaun Internasionál Koreia (KOICA) no Ministériu Edukasaun (ME), tersa ne’e, lansa inisiativa pilotu iha sala saúde eskola iha Eskola Báziku Sentrál (EBC, sigla portugés) 10 Dezembru Comoro, Dili.
Diretora Jerál Kuidadu Saúde Primária iha MS, Elizabeth Leto Mau, dehan, sala saúde ne’e harii ho objetivu atu fó asisténsia dahuluk iha eskola antes refere ba ospitál ne’ebé besik liu ba tratamentu intensivu hodi nune’e MS hamutuk ho OMS, KOICA no ME harii sala saúde eskola nian hodi hakbesik ba estudante sira hodi promove edukasaun saúde no promove kultura saúde di’ak entre estudante sira.
“Sala saúde ne’e iha ai-moruk esensiál sira; sukat todan no aas, promosaun saúde no iha enfermeira ida atu trata estudante sira ho asisténsia médika hanesan kuidadu ba kanek, jestaun ba moras grave no fornese edukasaun saúde ho programa oioin inklui asisténsia saúde eskola nian,” Elizabeth Leto Mau informaa iha nia diskursu iha EBC 10 Dezembru, ohin.
Diretora ne’e esplika, inisiativa sala saúde eskola ne’e implementa husi MS iha parseria ho ME no finansia husi KOICA liuhusi programa ‘Say to 5S’ ne’ebé foka liu ba rezolve problema sira husi ‘The 5S stand for Starvation, Soil-transmitted Helminthiasis’, Moras kulit, Fuma no Bebida Alkoolika.
“Enkuantu iha futuru sei habelar tan inisiativa iha sala saúde 11 iha Dili, Bobonaro, Manufahi no Baucau,” nia informa.
Iha fatin hanesan, Reprezentante OMS iha Timor-Leste, Arvind Marthur, hateten, estabelesimentu sala eskola nian ho objetivu atu promove saúde no estudante sira-nia moris-di’ak no hadi’a sira-nia preferénsia akadémiku.
“Iha sala saúde ida-ne’e estabelese atu halo saúde besik ba estudante sira ho objetivu atu hametin sira-nia saúde no mós atu hadi’a sira-nia preferénsia akadémika,” Arvind Mathur relata.
Nune’e mós, Diretora Nasionál KOICA, Yeon Hwa Kang, hateten, ohin, lansamentu sala Enfermeira Eskola nian, hanesan komponente importante ida husi projetu KOICA nian. Inisiativa ida-ne’e la’ós de’it sala ida, maibé hanesan mós inspirasaun saúde no seguru iha ambiente eskola nian.
“Sala Enfermeira Eskola nian iha benefísiu barak. Ida ne’e sai hanesan pontu kontaktu dahuluk ba kualkér asuntu saúde nian, hodi asegura ita-nia estudante sira simu tratamentu imediatu. Nune’e mós, nia hala’o papél importante ida iha promosaun edukasaun saúde no promove kultura saúde entre estudante sira,” Yeon Hwa Kang haktuir.
Nia espika, objetivu estabelese ida ne’e nu’udar komponente fundamentál ida husi eskola komunidade nian atu asegura saúde ida ne’ebé naroman, saudável no seguru liu ba estudante sira iha futuru.
“Ha’u mós hakarak hato’o ha’u-nia agradesimentu ba Ministériu Edukasaun no Ministériu Saúde ba sira-nia lideransa no kolaborasaun, ne’ebé esensiál tebes hodi halo projetu ida susesu no realiza,” nia agradese.
Iha biban ne’e, Sekretáriu Estadu, Ensinu Sekundáriu Jerál no Ensinu Sekundáriu Tékniku Vokasionál, Domingos Lemos Lopes, agradese parseiru sira hanesan OMS, KOICA no MS tanba harii sala saúde eskola iha EBC 10 Dezembru no husu atu estende sala saúde eskola iha estabelesimentu ensinu sira seluk iha Timor-Leste.
“Ha’u agradese ba OMS, KOICA no MS tanba harii sala saúde eskola nian no husu eskola atu mantein sala saúde ida ne’e ba tempu naruk,” Domingos Lemos Lopes konklui.
Jornalista: Felicidade Ximenes
Editór: Rafael Ximenes de A. Belo