DILI, 22 agostu 2024 (TATOLI)—Governu liuhusi Autoridade Nasionál Komunikasaun (ANC, sigla portugés), kinta ne’e, atribui sertifikadu rejistu Internet Service Provider (ISP) ba empreza tolu hanesan Starlink Timor Unipessoal Lda, Gonsoa Unipessoal Lda no Rede Nerravi Unipessoal Lda.
Serimónia entrega sertifikadu ne’e partisipa direita husi Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão inklui membru Governu balun.
“Ha’u hakarak rekoñese Internet Service Provider no operadór telekomunikasaun sira maka diversifika ona ami-nia merkadu no fornese servisu oin-oin ho folin ne’ebé kompetitivu no eventu ohin nian simu operadór na’in-tolu ne’e, sei fornese opsaun barak liután ba nesesidade telekomunikasaun nasaun nian,” PM Xanana hateten iha nia diskursu durante serimónia, iha edifísiu Ministériu Transporte no Komunikasaun (MTK).
Iha okaziaun ne’e, Ministru Transporte no Komunikasaun, Miguel Marques Gonçalves Manetelu, hateten, papél ministériu mak atu kontinua serbisu maka’as hodi sai ponte no fasilita konetividade internet iha nasaun tomak, liuhusi infraestrutura dijitál no garantia fornesimentu husi operadór no fornesidór sira, ho kondisaun prienxe kritéria hotu ne’ebé ANC estabelese ona.
“Iha mundu modernu ohin loron nian, labele espera ona konetividade, kualidade internet ne’ebé lais, konfiável no baratu. Ida-ne’e signifika katak internet la’ós ona kestaun orgullu, maibé direitu sidadaun ida nian, oinsá atu halo ligasaun, oinsá atu komunika no oinsá atu kolabora entre sidadaun sira iha rai-laran no rai-li’ur, liuhusi internet,” Ministru akresenta.
Notísia relevante : ANC atribui ona sertifikadu rejistu ba operadór Ceslink
Governante ne’e dehan, merkadu iha Timor-Leste kiik tanba populasaun oituan (millaun 1,3) maibé oportunidade boot, tanba nasaun ne’e nia asesu ba merkadu rejionál no globál boot tebes.
“Ida-ne’e fó ba operadór no fornesedór servisu internet iha razaun ida atubele kolabora maibé la kompete,” nia tenik.
Iha biban hanesan, Diretór Rede Nerravi Unipessoal Lda, Romualdo da Costa dos Santos, informa, empreza ne’e hahú ona rejistu iha fulan-fevereiru no sei fornese servisu internet liuhusi satelite ho sentru dadus iha Singapura.
Satelite ida-ne’e iha modelu rua ne’ebé diferente, International Space Station (ISS) 22 no Agility Beyone Space (ABS) no husi Starlink Singapura.
“Ami foin lansa ne’e no loos duni ami hala’o ona prosesu rejistu iha fevereiru, ami sei fornese servisu internet via satelit, ami mós uza servisu Starlink no ida-ne’e la’ós ida iha Timor-Leste maibé iha Singapura,” nia katak.
Prezidente interinu ANC, Flávio Neves, esplika, sertifikasaun ba ISP tolu ne’e liu ona husi prosesu oin-oin, ne’ebé liga ba regulamentu aplikável iha setór telekomunikasaun.
“Ohin ami to’o ona iha faze foun ida hodi ofisialmente fornese sertifikasaun no sira bele hahú implementa sira-nia dezempeñu. Prosesamentu ba sertifikasaun ne’e konserteza lori tempu barak no diskusaun naruk,” nia relata.
Ho prezensa ISP tolu ne’e, daudaun Timor-Leste iha ona ISP hamutuk 15 no operadór telekomunikasaun tolu mak hanesan Timor Telecom, Telemor no Telkomcel.
Jornalista : Hortencio Sanchez
Editora : Julia Chatarina
