DILI, 29 agostu 2024 (TATOLI)–Xefe suku Bairru Pité, Joaninha Alves, husu ba foinsa’e timoroan hotu atu hakribit violensia no kontribui ba dezenvolvimentu nasionál, tanba Timor-Leste tama ba tinan 25 loron konsulta populár iha loron 30 agostu 2024.
“Ha’u-nia mensajen ba joven sira, tempu ona atu dezenvolve rai ida-ne’e, hakribit krime no violénsia. Dignifika rai ida-ne’e ho espritu nasionalizmu, tanba sosa ho ruin ho raan. Ema barak konklui joven lori pregu ba tuu no vota iha konsulta populár 30 agostu 1999, iha tinan 25 liubá,” Xefe suku Joaninha Alves hateten baAgência TATOLI, liuhusi telefónika, kinta ne’e.

Iha ámbitu ukun rasik-aan ne’e, nia dehan, timoroan tenke hamutuk fó nia kontribuisaun ba dezenvolvimentu rai ida-ne’e nian no sente sentidu pretense ba rai ida-ne’e.
Kona-ba situasaun ekonomia no sosiál iha rai-laran, nia hateten, Timor-Leste selebra tinan 25 loron konsulta populár iha 30 agostu, tuir nia observasaun liga ho situasaun ekonomia no sosiál ne’e Timor-Leste seidauk tama ba ekonomia globál ninian.
“Ita-nia Governu seidauk iha polítika no estratéjia ida di’ak atu povu sente bein estar no liberdade iha aspetu sosiál, ekonomia, edukasaun no saúde. Ida-ne’e sei iha problema. Tuir ha’u-nia kalkulasaun de’it hanesan sidadaun, iha aspetu haat ne’e seidauk to’o 75%,” nia dehan.
Autoridade lokál ne’e sujere ba Governu atu dezenvolve setór produtivu sira seluk hanesan agrikultura, peska no turizmu ho estratéjia polítika ne’ebé adekuada hod dezenvolve Timor-Leste ba oin.
“Lisaun ne’ebé mak ita aprende iha governasaun tutuir malu ne’e, ita hakarak ukun ho nasionalizmu no sentidu pretense ba rai ida-ne’e. Uza polítika no estratéjia hodi dezenvolve rai ida-ne’e, tanba ita dependénsia ba petróleu. Ita iha rekursu naturál ba iha indústria,” nia dehan.
Xefe suku ne’e reforsa, Governu bele uza nia kapasidade atu dezenvolve setór produtivu sira hanesan agrikultura, turizmu no peska. Governu tenke jere área sira-ne’e atu Timor-Leste bele hetan rendimentu sustenvel iha ida-ne’e.
Tuir nia, Timor-Leste tama ona ba iha Komunidade ho dalen Portugés no atu tama ba Asosiasaun Nasaun Sudeste Aziatiku (ASEAN), maibé Timor-Leste nia dezenvolvimentu ekonomia no sosiál nakdadak hela.
Jornalista : Jesuína Xavier
Editór : Cancio Ximenes