COVALIMA, 27 dezembru 2024 (TATOLI) – Servisu Munisipál Ajénsia Planeamentu (SMAP) liuhusi enkontru ho diretór eskola no Ekipa Jestaun Programa (EJP), aprezenta rezultadu fiskalizasaun, identifika pontu 12 durante implementa Programa Merenda Eskolár (PME), iha munisípiu Covalima.
Xefe Departamentu Akompañamentu Avaliasaun, Francisco Cardoso dehan, Ajénsia munisipál Planeamentu halo monitorizasaun hanesan atividade atu kolleta informasaun nesesária ne’ebé bele ajuda hodi hamosu pergunta importante kona-ba implementasaun, tuir meta no oinsá atu determina objetivu.
Objetivu halo monitorizasaun ba PME atu mantein kualidade alimentasaun ne’ebé nutritivu ba alunu sira inklui hadi’a implementasaun PME hodi haforsa nia jestaun efikás liuhusi mekanismu koordenasaun interministeriál no fasilita atinji objetivu ne’ebé Estadu hakarak alkansa liuhusi implementa PME.
“Bazeia ba rezultadu monitorizasaun implementa Programa Merenda Eskolár ne’ebé implementa husi Ekipa Jestaun Programa (EJP) ami identifika pontu 12 imlementasaun PME durante iha Covalima,” Francisco Cardoso, aprenzenta iha salaun AMC, ohin.
Pontu 12 ne’ebé identifikadu liuhusi monitorizasaun mak hanesan, implementasaun la’o tuir duni kalendáriu no loron efetivu ne’ebé determina ona. Haree ba administrasaun ekipa jestaun programa ezekusaun orsamentu la’o di’ak maibé aprezenta relatóriu ezekusaun tarde ba servisu munisipál Edukasaun Covalima no presiza hadi’a prense livru aneksa haat (4) tanba EJP barak uza de’it surat-tahan hodi hakerek osan sai no tama no fornesedór la prense livru hitu nune’e fornesedór la hatene númeru alunu kada loron.
Ai-han esportaun no lokál ne’ebé la tuir menu PME, EJP nafatin uza produtu importasaun sira; han, foos, mina te’in, masin no seluk tan. Modo-tahan no ai-fuan ladun adekuadu tuir porsaun ne’ebé hatuur iha matadalan, tanba iha suku no Aldeia implemeneta PME, agrikultór la prepara modo no ai-fuan.
Aleinde ne’e, porsaun ai han ba kada alunu sira sai obstakulu bo’ot tanba fornesedór barak ne’ebé prepara ai han la tuir porsaun nune’e ai-han ne’ebé alunu konsumu la iha nutritivu. Te’in fatin (dapur) la iha ba fornesedór sira nune’e fornesedór sira te’in ba alunu sira iha fatin ne’ebé ladun ijiene. La iha fatin refeitóriu nune’e alunu sira han ladun organizadu tanba alunu sira han de’it iha rai, ai-huun no seluktan.
Eskola sira la iha armajen própriu atu asegura ai-han, kuidadu bikan, kanuru, tasu no sasan sira seluk nune’e fornesedór sira rai iha sira-nia uma. Servisu munisipál saúde Covalima la tetu no sukat alunu sira atu alkansa husi PME.
Kona-ba solisitasaun kuotasaun la konsege implementa, tanba la iha fornesedór atu fornese ai-han nune’e EJP sira aplika de’it tipu ajusta direta. Eskola sira maioria la asesu ba bee-moos nune’e obriga alunu sira lori bee-moos.
Ekipa fiskalizasaun mós identifika eskola sira atraza implementa PME iha fulan-outubru durante loron hitu, tanba tarde iha sistema prosesu pagamentu husi servisu munisipál finansa.
Iha sorin seluk, Prezidente Autoridade Covalima, Miguel Armada Cardoso, liuhusi enkontru ida-ne’e ekipa monitorizasaun aprezenta rezultadu fiskalizasaun implementa Programa Merenda Eskolar.
“Ekipa halo monitorizasaun bazeia despaixu husi prezidente Autoridade munisipál razaun halo monitorizasaun. Ita hatene implementa PME kada alunu iha direitu ba 0, 35 presiza halo monitorizasaun ba implementa PME nune’e osan ne’ebé Estadu gasta iha nia rezultadu no labele gasta osan arbiru,” nia reforsa.
Iha parte seluk mós, Diretora servisu munisipál Edukasaun Covalima, Elda de Fátima hateten, “Ita sei iha tempu. Ami halo ona planu atu fasilita formasaun ba fornsedór ai-han no Ekipa Jestaun programa iha eskola imlementa Programa Merenda Eskolar ho di’ak liután”.
Orsamentu Jerál Estadu (OJE) ba programa Merenda Eskolár hamutuk $ 1,016.964.48. Husi orsamentu ne’e gasta ona $ 141, 814, 80 no osan ne’ebé sei devolve ba kofre Estadu hamutuk $ 456.097.50.
Razaun orsamentu $ 456.097.50 fó fila ba kofre Estadu tanba prezidente autoridade simu pose tarde.
Jornalista: Celestina Teles
Editór: Rafael Ximenes de A. Belo