DILI, 07 Fevereiru 2025 (TATOLI) – Reprezentante Espesiál husi Sekretáriu-Jerál Organizasaun Nasaun Unida kona-ba Violénsia hasoru Labarik sira, Najat Maalla M’jid, vizita Timor-Leste, entre loron 02 no 05 Marsu 2025.
Prezidente Institutu ba Defeza Direitu Labarik (INDDICA, sigla portugés), Dinorah Granadeiro, hatete objetivu vizita husi Reprezentante Espesiál ONU ne’e atu hola parte iha kompromisu sira ne’ebé halo iha Konferénsia Ministeriál Globál dahuluk iha Novembru 2024, iha Kolúmbia, hodi ko’alia kona-ba halakon violénsia hasoru labarik sira, ne’ebé rezulta ho kompromisu globál no nasionál hodi hametin protesaun infantíl.
Timor-Leste aprezenta kompromisu sanulu no hatudu interese atu adere ba Aliansa Globál ‘Pathfinder 2.0’ hodi halakon violénsia hasoru labarik sira.
“Ho deklarasaun ita-nia ne’ebé iha mak reprezentante ONU ne’e mai atu ko’alia ho Estadu no Governu oinsá ita-nia kompromisu ne’e atu implementa tinan rua, 2025 to’o 2026, nia-laran”, Dinorah Granadeiro informa ba Tatoli via telefone, ohin.
Nia esplika katak iha kompromisu sanulu ne’ebé Timor-Leste asume inklui aprovasaun Lei Justisa JuvenÍl to’o tinan 2026, integra protesaun infantíl iha polítika edukativa, reforsa justisa espesializada ba labarik sira no profisionaliza asistente sosiál iha área ne’e. Prevee mós atu habelar programa edukasaun inan-aman, aumenta orsamentu ba servisu protesaun infantíl, kria kuadru legál ba seguransa online, nune’e mós limita asesu ba alkol no tabaku, no implementa Planu Nasionál ida hodi Halakon Violénsia hasoru Labarik sira no Sistema Jestaun Informasaun ida ba polítika protesaun infantíl.
Prezidente INDDICA ne’e hatete relasiona ho vizita Najat Maalla M’jid ne’e, iha loron kuarta (05/02), nia parte aprezenta ona asuntu ne’e iha reuniaun Konsellu Ministru. “Bainhira ha’u aprezenta, resposta husi Konsellu Ministru mak sira apresia ba vizita ne’e no Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão mós husu ba membru Governu sira preparadu hodi simu vizita ne’e”, nia adianta.
Reprezentante Espesiál ONU to’o iha loron 02 Marsu no iha loron 03 to’o 05 sei hala’o atividade ofisiál sira hanesan partisipa semináriu ne’ebé realiza husi INDDICA, sei iha enkontru ho Xefe Estadu no Xefe Governu, inklui enkontru ho membru Governu sira ne’ebe iha papél atu implementa kompromisu sanulu ne’e.
“Atividade seluk ita sei halo lansamentu ba kompromisu ne’e iha nivel nasionál nian hodi hatudu katak ita iha duni kompromisu no iha workshop ne’e ita atu hahú dezenvolve oinsá planu asaun anuál ba hapara violensia hasoru labarik. Tanba ne’e parte ida husi kompromisu ne’ebé ita iha”, nia konklui.
Lembra katak, iha 30 Maiu 2019, Sekretáriu-Jerál ONU nomeia Najat Maalla M’jid (husi Moroko) hanesan Reprezentante Espesiál ba Violénsia kontra Labarik. Maalla M’jid asume kargu ne’e iha 01 Jullu 2019.
Maalla M’jid, médiku iha pediatria, iha dékada haat ikus ne’e fó nia aan tomak ba proteje no promove direitu labarik. Antes ne’e, nia hanesan Xefe Departamentu Pediatria no Diretora husi Poliklínika Inan-Labarik iha Casablanca.
M’jid antes ne’e hanesan membru Konsellu Direitu Umanu Maroko nian no fundadora husi organizasaun naun-governamentál Bayti, ne’ebé atende ba protesaun no reintegrasaun labarik ne’ebé hela no serbisu iha dalan iha Moroko.
Husi 2008 to’o 2014, M’jid asume pozisaun hanesan Rapporteur Espesiál husi Nasaun Unida kona-ba Fa’an Labarik, Prostituisaun Labarik, no Pornografia Labarik.
Jornalista: Arminda Fonseca
Editora: Maria Auxiliadora
