DILI, 18 Fevereiru 2025 (TATOLI)—Iha fulan-Fevereiru ne’e, Servisu Saúde Munisípiu Dili (SSMD) rejista kazu dengue hamutuk 50 ne’ebé afeta liubá labarik sira.
“Kazu dengue ne’ebé ita rejista iha fulan-Janeiru hamutuk 75 no iha Fevereiru hamutuk 50. Tan ne’e, totál pasiente dengue ne’ebé ami rejistu hamutuk 125, maioria afeta ba labarik sira,” Diretór Servisu Saúde Munisípiu Dili, Mateus Pinto, dehan ba TATOLI iha nia kna’ar fatin, tersa ne’e.
Nia haktuir, husi kazu ne’e afeta maka’as liu iha Postu Administrativu Dom Aleixo, tuir mak Kristu Rei, Na’in Feto no Vera Kruz.
“Kazu dengue ne’e afeta barak liubá labarik ki’ik sira husi idade tinan ida to’o tinan haat, depois afeta mós ba idade 14, idade 19 no idade 24. Sira-ne’e hotu alta hotu ona,” nia esplika.
Diretór ne’e hatutan SSMD hahú halo fomigasaun jerál ba área risku sira, nune’e bele prevene kazu dengue iha komunidade.
Dengue nu’udár moras ida-ne’ebé kauza husi vírus no hada’et liuhusi vektor. Moras ne’e hada’et husi susuk Aedes Aegypti nia tata. Dengue la hada’et husi ema ba ema. Intensidade tata aas liu mak maizumenus oras rua hafoin loro-matan sa’e no molok loro-matan tun.
Sinál sintoma husi dengue mak hanesan isin manas, ulun moras maka’as, moras iha matan-fukun, múskulu no artikulasaun moras maka’as, mosu erupsaun iha kulit.
Kona-ba tratamentu dengue, laiha tratamentu espesífiku hodi hamate vírus dengue iha ema-nia isin. Ba ema ne’ebé hetan infesaun no baixa iha fasilidade saúde, médiku sira hala’o de’it jestaun kazu ne’ebé di’ak. Jestaun kazu ne’e mak hala’o liuhusi maneira hanesan fó nutrisaun iha fasilidade saúde liuliu fó soru-been, fó hemu bee no fó han ai-fuan vitamina barak. Médiku sira dalaruma fó mós ai-moruk parasetamol hodi rezolve isin-manas ne’ebé iha.
Halo prevensaun mak liuhusi fomigasaun no prevene susuk atu moris liuhusi troka bee iha tanke, bidón, balde no vazu ai-funan kada semana, liuhusi protesaun pesoál hanesan uza repelente iha isin-lolon no hatais ropa ne’ebe taka isin-lolon.
Jornalista: Felicidade Ximenes
Editór: Xisto Freitas da Piedade