iklan

MUNISÍPIU, VIKEKE

Selebra loron mundiál floresta, Governu kuda ai-oan 1.100 iha Ossú

Selebra loron mundiál floresta, Governu kuda ai-oan 1.100 iha Ossú

Sekretáriu Estadu Floresta (SEF), Fernandino Vieira, kuda sabraka iha área suku Uagia, postu Ossú, munisípiu Vikeke, kinta (27 Fevereiru 2025). Imajén Tatoli/Vitorino Lopes da Costa.

VIKEKE, 27 Fevereiru 2025 (TATOLI)—Governu liuhusi Sekretáriu Estadu Floresta (SEF) no organizasaun ADRA, kinta ne’e, kuda ai-oan hamutuk hun 1.100 iha área suku Uagia, postu administrativu Ossú, munisípiu Vikeke, hodi selebra loron mundiál floresta ne’ebé mundu selebra kada loron 21 Marsu.

Loron mundiál floresta ba tinan 2025 ne’e ho tema “Mai ita hamutuk proteje ambiente hodi garantia futuru ambiente ne’ebé furak”, no haberan ho liafuan “Ita iha konxiensia hodi proteje no kuidadu ita-nia ambiente liuhusi kuda ai horis barak, no liuhusi asaun ne’e sei tulun no apoiu redús ona impaktu husi mudansa klimátika iha ita-nia rain”.

Sekretáriu Estadu Floresta (SEF), Fernandino Vieira, kuda sabraka iha área suku Uagia, postu Ossú, munisípiu Vikeke, kinta (27 Fevereiru 2025). Imajén Tatoli/Vitorino Lopes da Costa.

Sekretáriu Estadu Floresta (SEF), Fernandino Vieira, haktuir kuda ai-oan iha postu administrativu Ossú hodi komemora ba loron mundiál floresta, kada tinan mundu tomak selebra inklui Timor Leste.

“Loron mundiál ne’e monu iha loron 21 Marsu, maibé ho kestaun tempu, tan ne’e xefe departamentu floresta koordena ho ha’u ita realiza uluk. Tan ne’e, ohin, ha’u mai ita hamutuk selebra no kuda ai iha postu Ossú hodi proteje ita-nia ambiemte, tanba programa sai importante. Programa reflorestasaun ida-ne’e iha hotu Governu Konstituisionál da-sia (IX) durante mandatu tinan lima sei kontinu programa referidu,” Governante ne’e hateten ba jornalista sira iha Uagia, ohin.

Governante ne’e subliña, postu Ossú sai potensia ba floresta ba númeru daruak, númeru dahuluk mak munisípiu Lautein, tanba fatin rua ne’e área floresta orijinál (hutan primer) iha nasaun Timor-Leste.

“Nune’e ba foho sira-ne’ebé haleu ita hanesan foho Mundu Perdidu tama ona ba área protejida katak, ita labele estraga ai sira-ne’ebé iha foho leten. Ita tenke proteje no konserva, atu fó sustentablidade ba ekonónia, saúde no dezenvolvimentu. Floresta kuandu di’ak, proteje bee, oksijeniu ba ita, tan ne’e mak ita deklara área protejida sira iha fatin ida-ne’e,” nia dehan.

Tanba ne’e, nia husu, komunidade tenke proteje no kuida ai-horis sira-ne’ebé sei eziste iha postu Ossú hodi absolve folusaun no fó oksijéniu ba ema-nian saúde.

“Tanba floresta maka sai alternativu ida, hodi rezolve problema mudansa klímatika, iha ita-nia nasaun. Tan ne’e ita tenke kuidadu ita-nia floresta sira-ne’ebé iha foho leten no ita kuda ai sira-ne’e hodi atarai turista sira mai vizita ita-nia rain,” nia dehan.

Iha fatin hanesan, Administradór Postu Administrativu Ossú, Feliciano da Costa Guterres, hateten sei koordena ho xefe aldeia, xefe suku no komunidade postu Ossú hodi tau matan ba ai-oan sira-ne’ebé daudaun ne’e kuda iha fatin ne’e.

“Ha’u sei koordena ho ha’u-nia autoridade sira hodi ajuda tau matan no kuida ainimál labele husik livre, hodi proteje ba ita-nia ai-oan sira-ne’ebé ita kuda ona iha área Uagia. Tanba ne’e, ba futuru sei fó benifisiu ba ita-nia komunidade,” nia dehan.

Selebra loron mundiál floresta, SEF-ADRA kuda ai-oan 1.100 iha Ossú atu konserva ambiente. Imajén Tatoli/Vitorino Lopes da Costa

Xefe Departamentu Teritoriál Floresta munisípiu Vikeke, Julio Pinto Ribeiro, hateten eventu selebrasaun loron mundiál floresta ne’e hetan apoia husi ADRA hodi festeza loron mundiál referidu kuda ai-oan iha postu Ossú.

“Eventu ba komemorasaun loron mundiál ne’e, ami hetan apoia husi ita-nia doadór husi ADRA, ajuda ami hodi realiza eventu kuda ai-oan. Objetivu atu proteje rai halai no kuda komersiál iha área ida-ne’e,” nia hateten.

Nia dehan, tipu ai-han ne’ebé kuda mak hanesan ai protesaun ai-Saria, ai-Mahoni, ai-Quiar, ai-Kakeu no ai-Tou no ai produsaun sabaraka no kuluzaka.

Selebrasaun loron mundiál floresta ne’e, hetan partisipa husi autoridade lokál munisípiu Vikeke, diretór munisipál, diretór teritóriá, funsionáriu servisu MAPPFVikeke, Guarda Floresta no komunidade Ossú.

Jornalista : Vitorino Lopes da Costa

Editór        : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!