DILI, 19 Marsu 2025 (TATOLI)—Autoridade Inspesaun, Fiskalizasaun Atividade Ekonómika, Sanitária no Alimentár, Institutu Públiku (AIFAESA, I.P), taka proviziória Novu Kapítulu (Padaria Brasão) tanba komete irregularidade liuliu la ijiene.
“Horisehik (18/03) iha inspesaun urjente ida mai iha padaria Brasão Dili, ita hetan katak empreza Novu Kapítulu (Padaria Brasão) komete irregularidade balun liuliu koziña (dapur) ne’ebé mak empreza prodús paun hodi fa’an ba komunidade tomak la ijiene (la moos),” Inspetora AIFAESA, Odete Viegas, dehan ba jornalista sira, iha Padaria Brasão, Bairro dos Grilos, kuarta ne’e.
Nia nota katak empreza Padaria Brasão kontra dekretu lei rua. Dahuluk mak Dekretu-lei númeru: 28/2011 kona-ba komersializasaun ba jéneru alimentu. Daruak mak Dekretu-lei númeru: 43/2023 kontra ordenasaun, signifika katak empreza ne’e komete infrasaun ba iha administrativu.
“Ami sei halo sansaun asesoria ka taka temporária komersializasaun ida-ne’e atu fó biban ba empreza atubele hadi’a nia asuntu ijiene, liuliu iha koziña ne’ebé mak utiliza hodi halo paun. Agora, asesoria ka selajem temporária ida-ne’e mós fó biban ba empreza atu hadi’a internalmente nia kondisaun ijiene ba fatin produsaun ne’e rasik. Ita mós haree katak empreza ne’e hahú hala’o servisu iha tinan 2012, entaun ida-ne’e tempu naruk. Ida-ne’e hanesan negósiu ida-ne’ebé mak empreza na’in hakarak atu halo, maibé nia mós tenke haree katak kondisaun saida mak atu oferese ba iha fatin produsaun no komersializasaun ne’e,” Inspetora esplika.
Nia haktuir, paun ne’e rasik hanesan alimentu ida-ne’ebé mak konsumi direta entaun bele fó impaktu ba saúde públika ema-nian.
“Tanba ne’e mak ha’u rekoñese katak kuaze ema iha Timor laran tomak koñese paun Brasão, maibé tempu to’o ona ita atu hadi’a, tanba ohin ami fó hanoin ba empreza na’in katak ita-boot iha responsabilidade atu asegura produtu ne’ebé mak ita-boot sira fa’an labele fó risku ba saúde públika ema-nian, tanba ne’e empreza mós aseita ida ne’e,” nia afirma.
Nia haktuir, AIFAESA taka temporária Padaria Brasão, maibé la implika bá iha traballadór sira-nia saláriu no empreza rasik konxiente katak nafatin selu traballadór.
“Taka temporária ida-ne’e ita halo to’o fulan ida ka fulan tolu, maibé empreza banhira koopera di’ak hala’o nia servisu kumpri rekizitu sira-ne’ebé mak antes fó, dentru semana ida ita bele reativa fali,” Odete dehan.
Iha fatin hanesan, Jerente Padaria Brasão, Francisco Soares Martins , rekoñese katak iha parte balun ne’ebé mak ekipa AIFAESA identifika liuliu koziña ne’e la ijiene.
“Tanba ne’e, ami sei hadi’a ami nia fatin, hanesan dapur no mós plafon ne’ebé mak ladún di’ak. Banhira sira haree di’ak ona mak ami sei loke filafali. Maibé kona-ba ami-nia produtu ne’e laiha problema. Buat hotu la’o di’ak,” Francisco subliña.
Jornalista: Felicidade Ximenes
Editór: Xisto Freitas da Piedade