KOVALIMA, 09 Maiu 2025 (TATOLI) – Sekretáriu Estadu Dezenvolvimentu Lokál (SEDL), Mateus dos Santos Tallo, nota katak implementasaun Programa merenda eskolár (PME), Ekipa jestaun programa (EJP) sosa foos importadu fó ba alunu sira konsumu, iha Eskola bázika sentrál (EBC) Suai Loro, Postu administrativu Suai, munisípiu Kovalima.
“Ha’u hanoin implementa Programa merenda eskolár ne’e ein-jerál haree ba menu di’ak, maibé problema ita-nia munisípiu Kovalima área kultivasaun haree boot hanesan natar, modo, ai-fuan iha postu Zumalai to’o mai iha Suai, haree iha implementa PME fó etu ba alunu, foos importadu”, Mateus dos Santos Tallo, hato’o hafoin observa ai-han, iha refeitóriu EBC Suai Loro, ohin.
Governante ne’e observa katak menu ba implementasaun PME ne’e di’ak maibé nia parte seidauk identifika loloos manu-tolun ne’ebé fó han ba alunu ne’e importadu ka produtu lokál.
“Haree etu ne’ebé alunu sira han, foos importadu. Ha’u enkoraja oinsá servisu munisipál agrikultura atu haree foos-rai. Produtu lokál ita iha, nune’e halo koordenasaun, ba futuru presiza atu haree no redús ai-han importasaun. Bainhira ita-nia munisípiu bele fornese merkadu mak merenda eskolár, oinsá ita-nia agrikultura sira bele distribui sira-nia produtu mai implementa PME”, nia fó hanoin.
Atu haree kona-ba produtu lokál, téknika sei koordena. Politikamente, merenda eskolár ne’e investimentu sosiál ba alunu sira iha longu prazu, atu enkoraja agrikultór sira prodús ai-han, ai-fuan, na’an, bele sai fornesedór ba alunu sira.
Governante ne’e dehan, Ekipa jestaun programa (EJP), jere Programa merenda eskolar. Politíka iha faze preparasaun dezentralizasaun atu hakbiit setór privadu sira iha munisípiu oinsá setór kooperativa bele moris.
“Ha’u identifika ida-ne’e tanba Primeiru-ministru ko’alia barak kona-ba implementasaun PME tanba responsabilidade alokasaun ba MAE no PAM presiza halo koordenasaun oinsá atu haree efisiénsia fornesementu PME”, nia hateten.
Diretór EBC Suai Loro Fernando António klarifika, EJP te’in foos importadu iha implementasaun Programa merenda eskolár tanba foos lokál menus ona.
“Sekretáriu Estadu dehan implementa PME tenke uza foos lokál. Tempu daudaun ne’e, agrikultór sira-nia foos lokál la iha ona entaun EJP tenke sosa foos importadu hodi te’in ba alunu sira atu han”, nia esplika.
Fó hanoin fali katak, Autoridade munisípiu Kovalima hala’o lansamentu implementasaun Programa merenda eskolár iha loron 10 Marsu tinan ne’e iha Eskola báziku sentrál Lontale.
Orsamentu implementasaun PME aloka mai iha Kovalima hamutuk miliaun $ 1,165.375,68 ne’ebé aloka ba pré-eskolár $ 19,347.20 no ba ensinu báziku $ 1,278.029.
Jornalista:Celestina Teles
Editór: Rafael Ximenes de A. Belo
