DILI, 23 janeiru 2020 (TATOLI) – Tribunál Distritál Dili (TDD), ohin, hala’o julgamentu ba kazu krime falsifikasaun dokumentu públiku ne’ebé envolve arguidu na’in tolu nu’udár ajente Estadu.
Arguidu na’in tolu ne’e, fasilita malu fa’an motor ilegál ne’ebé hatama ilegálmente husi Indonézia. Sira na’in tolu ne’e hala’o servisu tuir ida-idak nia méritu, hanesan arguidu JC nu’udár funsionáriu Diresaun Jerál Alfándega hala’o servisu fasilita simu motór husi Indonézia tama mai Timor-Leste la ho dokumentu komprovativu.
Arguidu CA nu’udár Funsionáriu Diresaun Rejionál Transporte no Terrestre (DNTT) Maliana, arguidu FC funsionáriu Diresaun Nasionál Esternu Ministeriu Turizmu Komersiu no Industria (MTCI) no arguida ida tan FB nu’udar dezempregu.
Tuir akuzasaun Ministériu Públiku katak, arguidu FB laiha kompañia ida ne’ebé rejistadu iha SERVE,IP (Serviço de Registo e Verificação Empresaríal, Instituto Público) hodi halo atividade iha Timor.
Iha loron ne’ebé la konsege apuradu iha fulan jullu 2016 forsa armada ida husi Indonézia (lahatene naran) lori motor ho marka vixon kór metan tama Timor la liu husi Alfándega.
Iha loron hanesan arguidu FB ba iha rotunda Batugadé no sosa direita motor refere ho folin $1.300,00 depois mai Dili hodi fa’an fila fali.
Iha loron la konsege apuradu, iha fulan outubru 2016, arguidu fa’an motor vixon mutin, iha Palásiu Governu nia oin, sein dokumentu mak Maria Hornay Soares haree hetan.
Iha loron 05 jullu 2016, tuku 01:00 loro-kraik, Maria Hornay Soares no António da Silva Soares, kontakta direta ba arguidu FB hodi husu sei iha motor karik sira atu sosa, no arguidu hatán katak nia iha motor ho marka vixon rua. Ho nune’e, Maria Hornay Soares, informa kedas ba Polisia Servisu Investigasaun Kriminál (PSIK).
Depois kontakta malu, António da Silva direita tula Maria Hornay, ba iha arguidu FB iha DNTT nia kotuk hodi haree motor ne’ebé arguidu fa’an, ho marka vixon kór mutin ida no metan ida, maibé laiha matríkula.
Iha momentu ne’ebá Maria Hornay no António teste hodi halo moris vixon rua refere, mas derrepente de’it membru PSIK to’o hodi detein arguidu FB no halo kedas apreensaun ba motor rua ne’e.
Iha loron 30 outubru 2016, arguidu FB ba fali Alfándega Mota-Ain Indonézia, hodi halo PEB (Surat Pemberitahuan Eksport Barang) ba motor vixon ne’e.
Iha loron 8 novembru 2016, arguidu FB lori PEB mai hasoru arguidu JC funsionáriu Alfándega hodi husu ajuda halo guia inspesaun motorizada iha Timor-Leste, automovel ho númeru de orden 46.
Arguidu JC prodús tiha gia ne’e hodi asina, depois arguidu FB lori gia ne’e hamutuk ho PEB hodi husu ajuda tan ba arguidu CA hanesan Funsionáriu DNTT Maliana asina no arguidu CA asina duni.
Depois arguidu FB husu tulun tan ba arguidu FC hanesan funsionáriu MTCI hodi asina duni. Bainhira gia ne’e arguidu sira asina hotu, arguidu Francisco lori hodi halo pagamentu hodi halo DAU ne’ebé trata hosi arguidu JC.
Konsekuénsia husi hahalok arguidu sira nian ne’e hamonu kredibilidade Estadu, tanba la hakaruk ba lei ne’ebé vigor.
Ho nune’e Ministériu Públiku akuza arguidu FC hanesan autór materiál ho forma konsumada ba krime fraúde fiskál ne’ebé previstu iha artigu 314 hosi kódigu penal.
Arguida JC, CA no FC ko autór ba materiál ho forma konsumada ba komete krime falsifikasaun dokumentu públiku ne’ebé previstu iha artigu 315 husi kódigu penal Timor-Leste.
Hafoin rona tiha akuzasaun ne’e, arguidu nain haat deside hili direitu nonook hotu, no lakohi atu fó deklarasaun sobre akuzasaun ne’e.
Tanba arguidu sira deside direitu nonook, no testemuña ne’ebé ligadu ho kazu ne’e la marka prezensa hotu iha tribunál, ikus mai TDD deside marka fali julgamentu ne’e ba loron 20 fevereiru 2020, tuku 11:00 Otl.
Audiénsia julgamentu ne’e prezide hosi juis koletiva, juis António do Carmo, Albertina Neves, Sribuana da Costa, Ministériu Públiku reprezenta husi Prokuradór Jacinto Babo no arguidu sira hetan asisténsia legál husi Defensór Públiku, Sebastião Amado.
Jornalista : Domingos Piedade Freitas
Editór : Francisco Simões