DILI, 21 jullu 2020 (TATOLI) — Parlamentu Nasionál (PN) aprova ona proposta-lei númeru 16/V (2a)-Lei Protesaun Sívil ho rezultadu votasaun a-favór 57, kontra 0 no abstensaun 4.

“Proposta lei protesaun sívil aprovadu iha Parlamentu Nasionál, husu Komisaun B trata kedas redasaun finál”, Prezidente Parlamentu Nasionál, Deputadu Aniceto Guterres, anunsia liuhosi plenária, Parlamentu Nasionál, tersa ne’e.
Molok tama ba votasaun, Komisaun B (Negósiu Estranjeiru, Defeza no Seguransa) aprezenta proposta-lei númeru 16/V (2a)-Lei Protesaun Sivíl hamutuk artigu 57, hahú hosi objetivu to’o entrada em vigór.
Preámbulu hosi proposta-lei númeru 16/V (2a)-Lei Protesaun Sivíl ne’e atu enkuadra-aan iha sistema integradu seguransa nasionál, hodi bele kompleta no dezempeña nia fundamentu ba prevensaun no resposta ba situasaun asidente, dezastre ka kalamidade ne’ebé rezulta asaun umana ka naturál, hodi hola asaun imediata hanesan sokorru ba populasaun bainhira iha perigu nia laran, ne’ebé afeta kondisaun vida iha situasaun defísil nia laran.
Tuir dokumentu ne’ebé Agência TATOLI asesu, definisaun hosi proposta lei hamutuk neen (6), definisaun dahuluk, asidente grave ne’ebé akontese extraordinária ho nia efeitu relativamente bele hamate ka hakanek ema, estraga sasán, animál no estraga ambiente.
Definisaun daruak, auto-protesaun hanesan ekipa konjunta ida hodi apoia individuál, família, no komunidade ho tendénsia atu prevene ka minimiza atu labele fó afeita ba ema, materiál ambientál iha kazu dezastre naturál.
Definisaun datoluk, Katástrofe hanesan asidente ne’ebé grave no sériu ne’ebé rezulta vítima iha territóriu nasionál.
Definisaun dahaat, planu emerjénsia , hanesan dokumentu ne’ebé reúne informasaun no estabelese prosedimentu ne’ebé permite hodi organiza no emprega rekursu umanu ho materiál ne’ebé disponível iha situasaun emerjénsia.
Definisaun dalima, Repozisaun Normalidade hanesan rekupera situasaun normál ba funsionamentu instituisaun estadu ba iha atividade ekonómika no sosiál.
Definisaun daneen, sokorru mak fó asisténsia ka halo intervensaun durnte asidente grave ka katástrofe hodi fó nesesidade dahuluk ba sobrevivénsia sira.
Deputadu Bankada FRETILIN, Antoninho Bianco, louva tanba Timor-Leste iha ona lei protesaun sívil.
“Lei protesaun sivíl ne’e mundu tomak iha, lei ne’e ho karáter mundiál, agora ita mak tarde liu iha lei ne’e maibé oras ne’e parlamentu aprova ona,” Deputadu Bankada FRETILIN ne’e informa liuhosi plenária, tersa ne’e.
Purtantu Deputadu Bankada CNRT, Arão Noé de Jesus da Costa Amaral, hateten preokupa definisaun hosi lei ne’e redús ba neen (6) de’it.
Entretantu Vise-Ministru Interiór, António Armindo no Sekretáriu Protesaun Sívil, Joaquim dos Santos Gusmão, fó apresiasaun ba Parlamentu Nasionál ne’ebé aprova ona lei refere.
“Ami apresia deputadu sira ne’ebé vota a-favór hotu ba Lei Protesaun Sívil tanba importante no pertinente ba Timor-Leste atu iha lei ne’e“, dehan nia ba jornalista sira, hafoin PN aprova lei refere.
Tuir nia, Timor-Leste iha ona lei defeza no seguransa interna maibé lei protesaun seidauk iha, entaun loron ohin hanesan istória ba Timor-Leste.
“Lei Protesaun Sívil ne’e aprova ona entaun bele kompleta ona pilár tolu defeza, seguransa no protesaun sivíl”, hateten Vise-Ministru Interior, António Armindo.
Jornalista : Evaristo Soares Martins
Editór : Rafy Belo