iklan

NASIONÁL, COVID-19, DILI, HEADLINE, MUNISÍPIU, SAÚDE

COVID-19, mate rua no ativu 1.995

COVID-19, mate rua no ativu 1.995

Pesoál saúde atende hela komunidade ne’ebé simu vasina AstraZeneca iha Sentru Saúde Formosa, kinta (16/09/21). Imajen Tatoli/António Gonçalves.

DILI, 16 setembru  2021 (TATOLI)—Sala Situasaun, Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK), rejista kazu mate rua,  pozitivu 70, rekoperadu 173 no kazu ativu 1.995.

Totál mate ne’ebé relata ohin, primeiru mane ida idade 50, hela iha Baucau, seiduak vasina, iha 15 Setembru 2021, diagnóstikadu ho sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) tanba  COVID-19, iha Baucau.

Notisia relevante:COVID-19, mate rua no kazu ativu 2.756

Matebian sofre mós moras lepra. Ohin matebian i’is-kotu iha dalan, tuku 12:15, bainhira iha prosesu transferénsia ho ambulánsia mai Vera Cruz. Familia kolabora ho ekipa saúde, hodi hala’o funerál tuir protokolu ne’ebé adopta iha Timor-Leste.

Segundu, mane ida idade 64, sidadaun estranjeiru, hela iha Dili, vasina kompletu, iha 11 Setembru 2021, diagnóstikadu ho sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) tanba  COVID-19 iha HNGV.

“Iha loron ne’e kedan hala’o tratamentu iha Lahane, maibé i’is-kotu ohin dader 11:50. Familia kolabora ho ekipa saúde, hodi hala’o funerál tuir protokolu ne’ebé adopta iha Timor-Leste,” Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun, Rui Maria de Araújo, hateten liuhosi komunikadu, kinta ne’e.

Kazu foun ohin 70 hosi Dili 35, RAEOA 18 no munisipiu seluk hamutuk 17 kompostu hosi mane 37 no feto 33.

Hosi totál kazu detetadu foun ohin, entre idade 12-59 na’in 58 (82,8%), idade 60 mai karaik  na’in neen, iha na’in 34 ka 48,5% sintomátiku.

Kumulativu kazu konfirmadu sura hosi 21 marsu 2020 to’o 16 setembru 2021 hamutuk 18.856. Hosi horisehik mai ohin, teste ne’ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 244 PCR, ho detallu hanesan tuir-mai, Vijilánsia sentinela na’in 23, rastreiu ba kontaktu ka Contact tracing 13, Rastreiu Aleatóriu ka Random Screening nain 50, viájen sai-hosi serka sanitária hosi Dili 155, Viájen internasionál  laiha, Follow up iha kuarentena na’in-lima.

Totál testes PCR ne’ebé halo horisehik 15 setembru iha munisípiu-sira seluk, RAEOA no HNGV hamutuk 387, ho  detalla hanesan tuir-mai, Maubisse 11, Maliana 15, Viqueque neen, Suai 32, Baucau 137,  Ermera 22, RAEOA 77, HNGV 93 no Lospalos 53.

Totál doze vasina ne’ebé fó ona ba populasaun elijível tinan 18 ba leten, to’o ohin dader 10:00, loron 16 setembru tuir sistema informasaun Saúde iha Ministériu Saúde ho totál kumulativu 1ª doze iha Dili (75,4%) no totál  kumulativu 2ª doze  iha Dili (61,2%).

Ema ne’ebé simu ona vasina doze dahuluk iha Timor-Leste (53,6%) no simu ona doze daruak  (30,2%).

Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-na’in epidemiolojia nian uza, maka insidénsia.

Konvensionalmente, insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitante, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et  moras ida.

Hosi insidénsia COVID-19 iha Timor-Leste, durante loron hitu ikus maka 6,9/100 mil abitante, enkuantu ba de’it munisípiu Dili,22,9/100 mil abitante.

Ohin, RAEOA iha insidénsia 10,5/100 mil abitantes, tuir kedan ho munisípiu Baucau ho insidénsia 5,8/100 mil abitante. Hafoin ho munisípiu Bobonaro insidensia  5,7/100 mil abitante.

Dadus iha leten hatudu katak, insidénsia munisípiu Dili, RAEOA ho munisípiu Baucau tuir-tuir malu a’as-liu, iha Timor-Leste laran tomak, munisípiu Bobonaro mós hatudu risku a’as-liu, atu populasaun hetan da’et, no hada’et tutan virus SARS-CoV-2, iha komunidade nia le’et.

Iha loron 16 setembru 2021, izolamentu Vera Cruz, Lahane, HNGV no fatin seluk iha territóriu laran tomak, halo tratamentu hospitalizadu ba kazu detetadu pozitivu na’in 68  ho detalle hanesan tuir mai grave hamutuk na’in  11, na’in-lima uza ventiladór, na’in-tolu uza CPAP-Continuous Positive Airway Pressure, tolu uza oksijéniu. Moderadu hamutuk ema na’in 41. Kaman ema na’in 16.

Husu ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, maski simu ona vasina, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individuál, ne’ebé Governu hatu’ur ona, atu prevene moras COVID-19 da’et ba mai.

Regra sira-ne’e, mak hanesan uza mascara, fase liman beibeik ho sabaun ka dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun  bainhira kumprimenta-malu, la presiza ka’er-liman, bensa-liman, rei-malu ka haku’ak-malu, evita halibur-malu barak , hamri’ik ka tur do’ok husi ema seluk, mínimu metru ida ho balun.

Jornalista: Felicidade Ximenes

Editór: Cipriano Colo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!