iklan

NASIONÁL, HEADLINE, INKLUZAUN SOSIÁL

SEPS no parseiru hahú prepara kondisaun hasoru fenómenu La Niña

SEPS no parseiru hahú prepara kondisaun hasoru fenómenu La Niña

Sekertáriu Estadu Portesaun Sivil, Joaquim José Gusmão dos Reis Martins. Imajen TATOLI/Francisco Sony

DILI, 21 setembru 2021 (TATOLI)–Sekretaria Estadu Protesaun Sivil (SEPS)  hamutuk ho parseiru internasionál sira inklui instituisaun Meteorolojia no Jeofízika, diskute kona-ba preparasaun kondisaun hasoru fenómenu La Niña.

Sekretáriu Estadu Protesaun Sivil, Joaquim Gusmão dos Reis Martins, rekoñese, iha ona alerta  hosi meteorolojia Austrália no internasionál hanesan Global ENSO Analysis Cell, katak Timor-Leste sai hanesan nasaun ida ne’ebé hetan impaktu boot hosi fenómenu ne’e.

“Ita hetan alerta ona katak iha posibilidade akontese La Niña, ne’ebé udan no anin boot liu ho intesidade normál iha tinan ne’e to’o tinan oin, tanba ne’e daudaun Governu hahú halo preparasaun ho ita-nia parseiru sira hosi Ajénsia ONU, karik akontese ita bele responde lalais ho di’ak,” Sekretáriu Estadu hateten hafoin hasoru Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, iha Rezidénsia Ofisiál, Farol, tersa ne’e.

Notísia relevante: Atensaun, Timor-Leste tama iha senáriu ameasa ‘’La Nina’’

SEPS mós alerta ona ba komunidade sira ne’ebé hela iha fatin risku hanesan mota-ninin no foho-lolon sira, atu kuidadu-an no bainhira akontese bele evakua ba sentru akollimentu sira.

Aleinde ne’e, koordena ho ministériu relevante sira hanesan Ministériu Transporte no Komunikasaun (MTK) atubele servisu besik liután ho Diresaun Meteorolojia no Jeofízika atu fó sai ba públiku kona-ba situasaun klimátika atuál iha rai-laran.

“Ami husu apoia Ministériu Transporte no Komunikasaun atu konvida mós operadór telekomunikasaun tolu hanesan Timor Telecom, Telekomcel, no Telemor, hodi bele fó sai mensajen alerta beibeik ba komunidade atu kuidadu-an,” Joaquim Subliña.

Notísia relevante: Dezde setembru, SEPS alerta ona previzaun La Nina

Governu mós hahú prepera atu uza orsamentu hosi fundu rezerva kontijénsia hodi re-stock ai-han ba iha nível munisípiu no nasionál.

“Karik La Niña akontese Governu preparadu, maski laiha sentru akollimentu espesiál ba vítima sira, maibé ko’alia ho parte igreja no eskola sira atu sai fatin ba evakuasaun vítima dezastre naturál,” nia akresenta.

SEPS mós hahú prepara lona hosi doasaun Governu Austrália atubele apoiu vítima no halo ona koordenasaun ho Ministériu Adminsitrasaun Estatál (MAE) no Sekretaria Estadu Terra no Propriedade (SETP) atu halo indetifikasaun ba fatin hodi konstrui lalais sentru akollimentu.

Fenómenu La Niña nu’udar eventu klimátika ho kondisaun anomalia ho tempreatura laloran tasi boot iha Oseanu Pasífiku no aumenta ho mudansa iha sirkulasaun atmósfera, akompaña ho anin no udan boot.

Jornalista : Antónia Gusmão

Editora      : Julia Chatarina

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!