iklan

EKONOMIA, HEADLINE

Akadémiku konsidera presiza investe iha turizmu hodi garante sustentabilidade fundu petrolíferu

Akadémiku konsidera presiza investe iha turizmu hodi garante sustentabilidade fundu petrolíferu

Fatin turizmu, Cristo Rei. Imajen/timor-leste.tl

DILI, 17 agostu 2022 (TATOLI)—Reitór Dili Institute of Technology (DIT), Alvaro Menezes, hateten, Governu presiza investe iha setór turizmu hodi garante sustentabilidade fundu petrolíferu.

“Presiza investe iha área turizmu tanba fundu petrolíferu ne’ebé ita rezerva hela kada tinan ita uza hodi finansia Orsamentu Jerál Estadu (OJE) ho kustu sempre sa’e no ba tinan oin sa’e tan ba biliaun $3, signifika sustentabilidade atu sustenta mákina Estadu ne’e la to’o tinan 10 bele hotu,” Akadémiku informa ba Agência Tatoli, iha ninia knaar fatin, DIT, kuarta ne’e.

Daudaun ne’e Governu rasik seidauk iha alternativu hodi bele troka fonte reseita.

“Ida-ne’e Estadu tenke esklarese ba povu tomak kona-ba sustentabilidade ba oin tanba osan limitadu tebes. Tanba ne’e buat ne’ebé Governu presiza invete maka’as mak área revitaliza investimentu osan ne’ebé iha, liuliu investe iha área turizmu. Ita haree poténsia naturál ne’e ladún iha, entaun indústria manufatura ne’e difísil tanba ninia matéria prima ne’e ita tenke importa tan hosi rai-li’ur, entaun kustu ba sasán ne’e sei a’as no nia kompetisaun folin sasán iha merkadu internasionál ita labele kompete,” nia akresenta.

Notísia relevante: Governu no USAID halo diskusaun lista PPP iha setór turizmu

Maski nune’e, Reitór ne’e haree katak la taka dalan ba indústria manufatura produsaun sasán maibé potensiál tenke halo instituisaun finansa ne’ebé hetan fiar maka’as hosi depozitante, liuliu sistema kréditu ne’ebé di’ak.

“Importante liu mak nasaun saudável, nasaun fonte reseita ne’e iha taxa doméstiku tenke maka’as, tanba Governu tenke haree sustentabilidade ba oin la’ós minarai maibé sustetabilidae ba serbisu indústria, entaun presiza investe maka’as iha indústria turizmu,” nia sujere.

Aleinde ne’e, nia konsidera Governu presiza halo investimentu iha sentru destinasaun turístiku iha mundu hanesan iha Bali, Indonézia tanba haree hosi estatístika tinan ne’e ema milliaun mak mai Vizita Bali.

“Governu presiza iha polítika di’ak atu dada turista sira labele to’o de’it iha Bali maibé hakat mai Timor mak fila. Tanba bainhira sira mai, ninia implikasaun ne’e maka’as iha serbisu indústria tanba turista ida mai ne’e nia to’o Aeroportu tenke sa’e taxi, transporte bele moris ona, kalan nia toba iha otel hamoris restaurante sira, nia sai ba vizita fatin turizmu nia sosa sasán no ba tasi aluga bero-oan sira hamoris fó reseita barak ba ita,” Reitór dehan.

Garante sustentabilidade fundu petrolíferu iha área turizmu importante tebes tanba laiha opsaun seluk maibé indústria turizmu ne’e la’o di’ak presiza rekursu umanu tenke kualidade, ne’ebé mai hosi edukasaun bainhira Estadu halo investimentu maka’as.

“Kada tinan Governu aloka osan kiik. Nasaun bele hetan reseita bainhira ema atu selu taxa doméstiku ne’e maka’as no indústria tenke la’o maka’as, entaun Governu ne’e regulariza polítika kona-ba investimentu, irárkia serbisu ne’e labele naruk liu bainhira ema mai halo tratamentu lisensa serbisu iha Timor, tanba ne’e tenke halo koresaun ruma,” Akademista salienta.

Tuir Reitór, lei kona-ba traballadór tenke fó serteza ba empregadór no traballadór atu nune’e labele difikulta ema bainhira akontese buat ruma.
Kona-ba investimentu lei oinsá ema hela bele hetan vistu negósiu iha Timor-Leste, labele halo difikulta buat ne’e atu posibiliza investimentu hosi rai seluk mai iha ne’e tanba akumulasaun investimentu doméstiku ne’e mukit tebes.

“Ita presiza investimentu hosi rai-li’ur, maibé agora investimentu rai-li’ur ema mai ne’e haree lei traballadór ne’e di’ak ka lae, nune’e dalan ne’ebé di’ak liu ne’e mak ita tenke iveste maka’as iha edukasaun tanba dezenvolvimentu ne’e ba timor-oan sira, bainhira dezenvolvimentu bele di’ak maibé ema mak mai serbisu iha ne’e entaun la fó solusaun,” nia tenik.

Atu garante sustentabilidade fundu petrolíferu, laós de’it serbisu liña minieriál maibé Governu nia kontribuisaun ne’e importante.

“Tanba ne’e tenke hanoin ona saida mak bele halo hodi garante fundu petrolíferu ne’e rasik. Ita haree ministériu hotu nia kontribuisaun ne’e importante tebes oinsá fasilita prosesu dezenvolvementu la’o, liuliu turizmu, agrikutura no seluk tan tenke halo investimentu ne’ebé maka’as nune’e bele hetan taxa labele depedénsia de’it ba fundu petrolíferu,” nia hateten.

Jornalista   : Arminda Fonseca

Editora        : Julia Chatarina

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!