iklan

INTERNASIONÁL, DILI, HEADLINE, POLÍTIKA

Horta la husu apoiu finanseiru maibe hatudu solidariedade ba Lula

Horta la husu apoiu finanseiru maibe hatudu solidariedade ba Lula

Prezidente Repúblika (PR), José Ramos Horta, domingu (01/01/2023) ne’e, partisipa serimónia fó pose ba Prezidente Repúblika, Federativa Brazíl, Luis Inacio Lula da Silva no vise Prezidente Geraldo José Rodrigues Alckmin Filho iha Palásiu Itamaraty Brasilia. Imajen/Midia PR.

DILI, 03 janeiru 2023 (TATOLI)—Prezidente Republika (PR), José Ramos Horta, deklara ninia prezensa iha Brazíl la’ós atu husu apoiu finanseiru maibé hatudu solidariedade ba Prezidente Brazíl, Luis Inácio Lula da Silva.

Notísia Relevante: PR Horta no PR Angola ko’alia oportunidade investe iha ASEAN

“Imi lalika preokupa demais ho Timor-Leste. Ha’u la mai iha ne’e buka apoiu finanseiru, mai  hatudu ha’u-nia solidariedade, lori povu Timor-Leste nia naran, ha’u-nia kolega líder sira, atu bá oin ita halo kooperasaun,” Xefe Estadu hateten liuhosi komunikadu imprensa ne’ebé Ajénsia TATOLI asesu, tersa ne’e.

Área estretéjiku ne’ebé Prezidente Repúblik, José Ramos Horta, prefere atu koopera ho Brazíl mak iha seitór agrikultura, edukasaun no justisa.

“Ezemplu iha argikultura, Brazíl nasaun ne’ebé halo konkorénsia makaas, sira exportadór mundiál ba produtu ai-han nian ba Amerika, Áfrika, Xina. Ita iha Timor-Leste mós halo importasaun manu entaun Brazíl bele fó matenek oinsá mak Timor-Leste totalmente auto sufisiénsia no garante seguransa alimentar,” Horta hateten.

Iha área siénsia no teknolojia, Horta hakarak atu dezenvolve projetu triangulár.

“Ita bele halo kooperasaun triangular, Brazíl bele tau teknolojia, Brazíl ho Timor-Leste halo kontaktu ho Brazíl no Uniaun Europeia, Japaun mak finansia ho osan ne’e bele halo, ne’e la’ós urjente, primeiru haree ba Brazíl nia situasuan interna la ansi,” Xefe Estadu me’e dehan.

Relasiona ho dezáfiu ba mandatu Xefe Estadu Brazíl, Horta hateten, estabilidade polítika no ekonómika tenke sai ajenda ba Prezidente Lula.

Tanba, tuir Xefe Estadu, situasaun ekonomia agrava dezde tinan 2008 durante mandatu Prezidente Dilma Rossseff  to’o Jair Bolsonaro, koinsidénsia ho situasaun ekonomia mundiál, polítika interna no pandémia COVID-19.

“Nia (Lula) tenke hadi’a situasaun finanseira, ekonomia Brazil nian, situasaun difísil tebe-tebes, má administrasaun, ne’ebé Bolsonaro (Jair Bolsonaro) halo tinan haat nia laran hanesan ekonomia Brazíl monu aat loos, monu fila-fali ba extrema pobreza, millaun ba millaun ema ne’ebé hamlaha, probreza aumenta iha tinan haat nia laran, situasaun ne’ebé kuaze elimina iha tempu Lula nian,” nia dehan.

Ramos Horta hateten, susesu Lula iha tinan 10 liu ba durante mandatu dahuluk no daruak, bele sai referénsia.

“Brazíl sai País devedór bootliu iha mundu, besik ona Lula nia mandatu, nia selu divida hotu-hotu inklui sai kredór, tau osan ba Fundu Monetáriu Internasionál-FMI no kuandu nia ramata ninia segundu mandatu, Brazíl nia osan trezentus biliaun dolares,” Horta hateten.

Relasiona ho konflitu iha entre Russia no Ukránia, Xefe Estadu diskute ona ho Celso Amorin hanesan Asesór Prinsipál Prezidente Lula da Silva no Sekretária Jerál Ministériu Relasaun Exterior Brazíl atu buka solusaun.

“Se Prezidente Lula iha tempu karik, tau-matan ba solusaun iha Ukránia no tau matan oinsá, ha’u fó ideia, Brazíl mesak  labele, rai ruma mes-mesak labele. Laiha kapasidade, poder, problema ne’e kle’an, kompleksu teb-tebes, depois ita haree Estadu Unidu labele sai mediador tanba partisipa direta iha konflitu. Europeu sira mós partisipa direta iha konflitu, ne’e ha’u la krítika. Europa no Amérika, kuandu Rúsia invade Ukránia, Amérika no Europa labele hamri’ik haree de’it,” Horta argumenta.

Tuir Xefe Estadu, Brazíl hamutuk ho Índia, Indonézia, Turkia no Xína hodi buka solusaun, liu hosi konvoka reuniaun iha Índia ka nasaun seluk, hodi rezolve konflitu ne’e tanba país hirak ne’e la envolve direta iha konflitu no iha relasaun di’ak ho Rúsia no Estadu Unidu Amérika.

Jornalista : Nelson de Sousa

Editór       : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!