VIQUEQUE, 28 juñu 2023 (TATOLI)–Empreza Donkame hosi Japaun oferese uma lixu hamutuk unidade 10 ba suku Caraubalu, postu administrativu Viqueque Vila, munisípiu Viqueque hodi haloot lixu iha laran.
Administradór munisípiu Viqueque, Januário Soares ‘Bolly’, hateten, objetivu empreza Donkame liuhosi ninia projetu, estabelese uma lixu ba suku Caraubalu hodi komunidade lokál bele soe lixu iha fatin no karreta tula ba fatin lixu ikus.
“Ha’u agradese tebes ba empreza Domkame tanba bele fó apoiu uma lixu ba komunidade Viqueque hodi halo mudansa ba sistema medida ambientál, atu komunidade labele soe lixu arbiru iha vila laran, ninia vantajen di’ak ba sidade no ambientál sai moos no komunidade bele moris saudável. Ita presiza halo mudansa ba sistema soe lixu no halo jestaun soe lixu ne’ebé sei kria regulamentu ho regra sira hodi komunidade bele haketak lixu, métodu soe lixu, no oinsá uza fatin uma lixu ho di’ak hodi ita fasil atu kontrola ho ijiene,” Administradór informa ba Agência Tatoli iha ninia kanaar fatin, kuarta ne’e.
Autoridade munisipál ne’e reforsa, posibilidade uma lixu akumula lixu hodi bele halo resiklajen ba lixu hodi bele prodús sai fali produtu seluk.
“Ita posibilidade bele halo resiklajen, bainhira konsege ona ita tenke haketak lixu ne’ebé prodús. Ezemplu hanesan iha nasaun Japaun, sira la soe lixu arbiru, sira tau hamutuk hodi prodús fali ba produtu seluk. Tanba ne’e, fatin lixu sira ne’ebé daudaun ne’e tau ona iha suku Caraubalu, komunidade tenke soe lixu ba iha laran, labele soe arbiru nune’e ita-nia ambiente bele sai moos no komunidade bele moris livre,” nia akresenta.
Notísia relevante : Munisípiu Viqueque kontinua tau prioridade ba fatin lixu
Iha fatin hanesan, Responsável empreza Domcame, Yukio Kokubo , hateten, JICA fó suporta implementa projetu uma lixu iha munisípiu sira.
“Ami kontente fó apoiu projetu uma lixu iha munisípiu Viqueque, ne’ebé nia fundu mai hosi JICA. Aleinde ne’e, iha mós atividade ortikultura no pekuária hanesan hakiak manu no kuda modo. Ami sei halo sensibiizasaun kona-ba atividade rua ne’e ba komunidade iha postu administrativu lima kona-ba oinsá halo preparasaun liuhosi treinamentu ruma ba implementasaun projetu sira ho di’ak,” Administradór informa.
Uma lixu lansa ona iha loron 27 juñu 2023, ne’ebé komunidade uza hodi haloot lixu ba laran, hanesan medida ida atu ema labele soe lixu arbiru.
“Ita presiza halo jestaun lixu no prosesu soe lixu hanesan haketak lixu orgániku no non-orgániku sira atu soe iha fatin no halibur lixu tuir tipu iha uma lixu munisipál iha Caraubalo, Viqueque Vila. Ho ida-ne’e, ita bele hadi’a ambiente moris saudável no proteje hodi labele fó impaktu ba sidadaun no labarik sira-nia saude,” nia tenik.
Modelu uma lixu ne’e feitu ho didin kalen no rede ho medida 4×3, ne’ebé bainhira komunidade sira tau lixu ba laran maka taka ninia odamatan.
Jornalista : Vitorino Lopes da Costa
Editora : Julia Chatarina