VIQUEQUE, 06 setembru 2023 (TATOLI)—Servisu Edukasaun Viqueque hamutuk ho Autoridade munisípiu, kuarta ne’e, inaugura projetu komunitáriu ba konstrusaun edifísiu iha Eskola Ensinu Sekundáriu Jerál (ESJ) Calixa, iha suku Uma-Ki’ik, postu Viqueque Vila, munisípiu Viqueque.
“Ohin ami hamutuk ho Autoridade munisípiu Viqueque halo inaugurasaun projetu komunitária ba Eskola ESJ Calixa ne’ebé projetu fíziku finaliza ona. Iha munisípiu Viqueque projetu komunitáriu hamutuk 18, maibé antes ne’e eskola sira maka halo inaugurasaun no restu ne’e ami maka halo inaugurasaun hodi entrega ofisiál xave ba responsável eskola sira hodi uza eskola,” Diretór Servisu Edukasaun Viqueque, Domingos Brandão, informa hafoin ramata entrega edifísiu eskola ba responsável eskola.
Notísia relevante : ESJ Calixa Viqueque enfrenta menus karteira eskolár
Nune’e, ba oin parte eskola bele uza realiza aula prezensiál.
“Maski ohin ita entrega ona edifísiu, maibé agora iha aula laran kadeira no meza mamuk hela. Tanba ne’e ami sei hato’o pedidu ba ministériu hodi apoiu kadeira no meza atu estudante sira bele uza iha aula prezensiál,” nia akresenta.
Biban ne’e, Diretór Servisu munisipál ne’e husu ba estudante, profesór no komunidade lokál ne’ebé hela besik iha resintu eskola atu tau-matan no kuidadu edifísiu eskola hodi bele uza ba tempu naruk.
Iha fatin hanesan, Diretór Eskola ESJ Calixa Viqueque, Rosito Soares, agradese ba Governu ne’ebé ho inisiativa harii infraestrutura eskola tanba kada tinan númeru estudante aumenta ba beibeik.
“Durante ne’e ami-nia sala aula hamutuk 10, ne’e la sufisiente akumula estudante. Tanba ne’e Governu aumenta tan sala tolu hodi ami uza,” nia tenik.
Tuir dadus estudante Eskola ESJ Calixa ba ano letivu tinan 2023 hosi klase 1 to’o 3 hamutuk na’in-520.
Konstrusaun infraestrutura ESJ Calixa hahú tinan 2022 no ramata iha tinan 2023, kompostu hosi sala aula tolu no toilet rua gasta, ho kustu projetu $113.359,66, ne’ebé harii hosi grupu komunitáriu lokál.
Atividade ne’e hetan partisipasaun hosi autoridade lokál, grupu komunitáriu, profesór no estudante sira inklui hetan bensaun hosi Amu Pároku Viqueque Vila.
Selebra tinan 17 ezisténsia
Iha biban hanesan parte Eskola ESJ Calixa selebra tinan 17 ezisténsia ho misa agradesimentu no atividade oin-oin ho tema ‘dezenvolvimentu talentu kapasidade estudante sira dias natalis ESJ Calixa ba dala 17’.
Durante misa, Padre Pároku Viqueque Vila, Evaristo António da Costa, hateten, estudante sira bainhira hakarak sai ema matenek tenke ho pasiénsia hasoru obstákulu hodi apreende.
“Bainhira ita hakarak han kunbili, maibé ema hatene no pasiénsia maka bele kee kunbili foin hetan kunbili ninia isin, dahuluk tenke hamoos rai sira-ne’ebé iha kunbili ninia sorin no hasai hotu ninia tarak hafoin ita ke’e maka foin hetan ninia isin, bainhira ita ke’e sai ona ita sente kontente loos hodi lori ba uma ema hotu han. Maibé ema ne’ebé laiha esperiénsia ke’e kunbili sei tauk tanba kunbili ninia tarak barak tauk liman kanek. Ho koñesementu sira-ne’e ita refleta ba vida espirituál no inteletuál, atu la’o to’o Maromak no inteletuál la fasil, presiza ita-nia sakrifísiu tanba atu sai matenek tenke hasoru obstákulu oin-oin, ema ne’ebé la tahan no laiha pasiénsia eskola sei la hotu. Nune’e hakarak sai matenek tenke kuda pasiénsia iha fuan hodi sai ema matenek,” Padre Evaristo fó hanoin liuhosi ninia omília iha misa agradesimentu Eskola ESJ Calixa.
Nia hameno, hori estudante sira estuda, lee barak, badinas no presiza sakrifísiu.
“Husi ida-ne’e ita bele hetan matenek ida. Henesan iha Eskola Calixa laiha estudante ida maka la hasoru obstákulu, maibé liuhosi obstákulu sira-ne’e ita iha koñesimentu atu bele ultrapasa situasaun sira ne’ebé ita hasoru hafoin ita hetan matenek hodi fó fali sabor ba komunidade no nasaun nia moris,” Amu Pároku adianta.
Aleinde ne’e, nia mós husu estudante sira haboot vida intelektuál, vumana no espirituál iha komunidade no nasaun.
“Estudante labele sai baruk ten ba eskola dalaruma kontra profesór sira tenke muda hahalok sira ne’e. Ohin estudante klase 3 hasoru ona ezame nasionál, tanba ne’e tenke badinas estudu hodi hetan valór di’ak,” Padre fó hanoin.
Hafoin ramata misa, Diretór Eskola ESJ Calixa Viqueque, Rosito Soares, relata, komunidade, profesór no estudante sira deside kada tinan tolu halo selebrasaun tinan eskola nian hamutuk ho autoridade sira ho objetivu atu kapasita estudante sira liuhosi atividade kompetisaun sertame, diskursu lian inglés entre estudante, solo fokál no debate públiku ba estudante sekundariu sira iha munisípiu Viqueque.
“Ho kompetisaun sira-ne’e ami atu motiva ami-nia estudante sira atu estuda tanba hosi kompetisaun sira ne’e ami oferese sertifikadu ba estudante sira inklui taça,” nia akresenta.
Hafoin misa, estudante, peodesór inklui entidade relevante sira kari ai-funan ba profesór sira ne’ebé husik ona mundu no onra ba eroi Komandante Calixa ne’ebé sai eroi ba eskola.
Misa agradesimentu partisipa hosi Administradór munísipiu Viqueque, Administradór postu Viqueque Vila, Autoridade lokál, no inan aman hosi estudante.
Jornalista : Vitorino Lopes da Costa
Editora : Julia Chatarina