DILI, 29 novembru 2023 (TATOLI) – Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão, husu ba profesór kontratadu 1.499 ne’ebé sei termina kontratu iha dezembru atu kontinua hanorin, tanba nia orienta ona Ministra Edukasaun rezolve problema manorin sira-nian iha fulan ida ne’e nia laran.
Xefe Governu haktuir katak dadeer de’it nia prezensa ona iha edifísiu Ministériu Edukasaun tanba reprezentante profesór na’in-1.499 bá halerik iha Palasiu Governu, dadeer ne’e mós, katak Ministra Edukasaun, Dulce de Jesus, atu hapara sira husi serbisu. Tanba ne’e, nia lori reprezentante dosente sira ne’e atu hasoru malu ho ministra hodi ko’alia asuntu ne’e, maibé laiha fatin tanba hala’o hela knaar iha munisípiu.
“Maibé nia (ministra) hatene ona ha’u iha ne’e. Ha’u la obriga nia atu mai lalais tanba tenke kuidadu ninia vida. Ha’u husu ona ba nia molok fulan ida ne’e remata tenke rezolve ona problema profesór kontratadu 1.499 ne’ebé hetan ameasa atu esklui husi sira-ninia misaun”, dehan Xanana bainhira hasoru malu ho dirijente sira iha salaun enkontru Ministériu Edukasaun Vila Verde, ohin.
Xefe Governu admite katak profesór nia misaun ida mak atu serví povu no saida maka sira iha tenke fó hotu atu hadi’a futuru rai ida ne’e nian hodi lori jerasaun foun sira sai labarik ne’ebe iha kualidade hodi prepara aan ba aban bainrua. Tanba ne’e, iha dirijente edukasaun nian oin Xanana husu ba reprezentante manorin sira atu fila bá hateten profesor sira ne’ebé ameasadu para kontratu hodi kontinua hala’o knaar hanesan baibain.
“Ba profesór rihun ida-resin ne’ebé hetan ona amesa atu esklui husi imi-nian misaun ne’e lalika hanoin barak, tanba ha’u husu ona ba ministra atu rezolve problema profesór sira-nian ne’e ho lalais iha fulan ne’e nia laran no agora imi fila bá kontinu hanorin hodi tau-matan ba labarik sira iha eskola. Lalika tau preokupasaun ba asuntu sira ne’e, husik ba ministériu mak buka ninia solusaun hodi hadi’a filafali desizaun ruma iha tempu besik ne’e”, adianta.
Eskola Téknika, Domingos Lemos Lopes ho ekipa, iha salaun Ministériu Edukasaun Dili, kuarta (29/11). Imajen Tatoli/Francisco Sony
Tuir Xanana, planu no polítika Ministériu Edukasaun nian atu esklui profesór kontratadu 1.499 husi sira-ninia misaun ne’e sai ona kestaun ida iha públiku, tanba ne’e ministériu tenke solusiona ho desizaun ruma ne’ebé di’ak. Ba asuntu ida ne’e pertinente tebes, tanba labarik lubuk ida iha eskola sira maka hein hela profesór sira-nian prezensa.
Xanana salienta katak edukasaun ne’e ninia problema sei la remata ho desizaun eskluzaun. Problema edukasaun ne’e sai nu’udar dezafiu ida eterna, tanba ne’e kestaun iha edukasaun refere nunka mais atu rezolve karik mundu ne’e remata ona maka problema edukasaun mós laiha. “Ne’e dun,i ho buat sira simples hanesan ne’e di’ak liu buka solusaun ida di’ak, nune’e labele husik hela polémika iha futuru”, sujere.
Konselleiru profesór permanente no kontratadu, Agostinho Soares, konsidera katak figura ne’ebé atu rezolve problema manorin sira-nian maka Kay Rala Xanana Gusmão de’it. Tanba ne’e, sira hato’o preokupasaun ne’e iha Palásiu Governu no lori kedan profesór sira bá Ministériu Edukasaun maski ministra laiha, maibé Xefe Ezekutivu nia mensajen ba dirijente sira ne’e estratéjiku loos katak iha tinan lima nia laran ne’e IX Governu sei alarga edukasaun to’o iha nivel suku no aldeia.
“Signifika laiha razaun atu hasai fali profesór ida husi sira-nian misaun iha tinan lima nia laran ne’e. Tanba iha duni nesesidade atu aumenta tan númeru [manorin] iha tinan lima. Eskola hotu tenke loke iha nivel suku ba to’o aldeia katak nesesidade ba profesór sira kontinua iha”.
“Iha ami-nian hasoru malu ho dirijente edukasaun sira ne’e, maun boot Kay Rala Xanana husu ba Ministériu Edukasaun atu iha fulan ida nia laran ne’e tenke rezolve problema profesór 1.499 nian ho asuntu pertinete sira seluk. Tan ne’e, liuhusi informasaun ne’ebe maka ohin ami hotu rona ne’e, ami sei espande ba profesór sira hotu katak problema iha ona solusaun, maibé tenke fó mós tempu ba ministériu atu halo ezersísiu ida ne’e”, realsa.
Notísia relevante: KNPTL protesta Edukasaun kona-ba rejime espesiál ne’ebé esklui profesór kontratadu 2023
Jornalista: Tomé Amado
Editora: Maria Auxiliadora
