DILI, 12 abril 2024 (TATOLI)–Konferénsia Episkopál Timorense (CET, sigla protugés), sesta (12 abríl 2024) ne´e, ofisialmente anúnsia vizita pastorál Papa Francisco vizita Timor-Leste ne´ebé maiória Katólika ho populasaun maizumenus 96% ne´e iha setembru 2024.
Notísia Relevante: Monseñor Marco Sprizzi louva Estadu TL nia-preparasaun simu Papa Francisco
Anunsíu ne´e hato’o hosi Arsebispu Metropolita Dili, Pró-Prezidente Konferénsia Episkopál Timorense no Koordenador Jerál husi ekipa Igreja Santu Padre Vizita Timor-Leste, Dom Virgilio Kardeál do Carmo da Silva, hamutuk ho Reprezentante Vatikanu iha Timor-Leste, Monsenor Marco Sprizzi.
“Santu Padre nia Vizita Apostólika iha Timor sei hala’o iha loron 9 to’o 11 Setembro 2024,” Koordenadór Igreja Santu Padre Vizita Timor-Leste, Pe, Guilhermino da Silva, hateten liuhosi konferénsia imprensa ne´ebé realiza iha salaun prinsipal Arkidioseze, Lecidere.
Papa nia vizita Apostólika ida-ne’e sei sai eventu istóriku ida ba povu Timor, ne´ebé hein kleur ona prezensa Santu Padre Francisco nian iha rai doben Timor-Leste, rai ida -e’ebé nia povu simples sira hatene moris sira-nia orijuinalidade fiar nian iha Kristu Jesus.
Vizita ofisial ne’e, planeia antes ona iha tinan 2020 maibe tanba kauza husi Pandemia COVID-19 nian, mak vizita ne’e la konsege realiza.
Timoroan tomak nakonu ho sentimentu ksolok nian, agradese ba santidade nia konfirmasaun atu mai Timor no atu hatudu sinál gratidaun no domin Timoroan nian ba Santo Padre mak ekipa preparasaun husi parte Igreja nian serbisu makaas hela, hamutuk ho Nunsiatura Apostólika, atu prosesu preparasaun tomak hodi simu susesor São Pedro no Pastor Universal Kreda nian bele la’o ho di´ak.
“Ita agradese mos ba Estadu Timor nian, ba. Prezidente República, Primeiru-Ministru no ba ekipa tomak husi parte Governu nian ba preparasaun Santu Padre nia vizita, liuhusi kolaborasaun ne’ebé di’ak tebes no esforsu hotu iha preparasaun organizativa no lojistika atu fasilita sarani tomak bele partisipa no mai hamutuk ho Santo Padre. Tanba sira mak Santu Padre mai, atu hametin liután sira-nia fiar no domin ba kristu nia Kreda iha Timor-Leste,” nia dehan.
Tanba ne´e, lori Konferénsia Episkopál Timorense no Nunsiatura Apostólika nia naran, hakarak apela ba maun-alin no bin-feton timoroan hotu atu kolabora no servisu hamutuk iha tempu preparasaun nian ida-ne’e.
“Liuliu, ita buka atu prepara ita-nia aan ho orasaun hodi simu Santu Padre, atu nune’e liuhusi vizita ida-ne’e sei sai momentu ida ne’ebé haburas liután ita-nia partisipasaun ba konstrusaun komunidade Kreda no nasaun nian, hodi hamoris ita-nia fiar no purifika ita-nia kultura,” nia apela.
Antes ne´e, iha 28 fevereiru 2024, Governu Timor-Leste mós deside prevee orsamentu ho totál hamutuk millaun $12 ba preparasaun vizita Papa Francisco mai Timor-Leste.
Fatin sira-ne´ebé Papa Francisco sei vizita durante ninia vizita pastoral iha Timor-Leste ne´e mak hanesan fatin Nunsiu Apostóliku iha Motael nu´udar rezidénsia ba Papa Francisco atu hela. Durante nia vizita ne´e
Papa Francisco sei vizita igreja Katedrál Imaculada da Conceição Dili ne´ebé sei utiliza hanesan fatin atu halo sorumutu ho padre no madre sira iha Timor-Leste, hahú hosi bispu, padre, madre no selu-seluk tan.
Nune’e mós Papa Francisco sei vizita Sentru Konvensaun Dili (CCD) hanesan fatin ba sorumutu entre Papa Francisco ho juventude Katólika iha territóriu nasionál, no sei vizita fatin istóriku Tasi-Tolu ne’ebé hili sai fatin atu atu selebra misa solene antes Papa Francisco husik hela Timor-Leste.
Vizita Papa Francisco ida-ne´e nu’udar vizita Estadu dahuluk Papa Francisco mai Timor-Leste hafoin Timor-Leste restaura independénsia iha Tasi-Tolu, 20 maiu 2002, no hanesan vizita daruak hafoin Papa João Paulo II vizita Timor-Leste iha okupasaun Indonézia iha 12 outubru 1989.
Papa Francisco vizita nasaun 4 iha Asia no Oseania
Tuir portál ofisial Vatican News haktuir, Papa Francisco sei hala’ o nia vizita pastorál iha Indonézia, Papua Novaguine, Timor-Leste no Singapura iha 2-13 September 2024.
Papa Francisco simu konvite hosi Xefe Estadu no autoridade Igreja atu hala’o vizita pastorál ba da-43 ba estranjeiru. Tuir oráriu, Papa Francisvo sei vou hosi Roma iha 02 setembru no sei fila-fali ba Roma iha 13 setembru 2024.
Santu Padre sei hala’ o nia viajen dahuluk ba Jakarta-Indonézia, iha 03 setembru 2024 no iha Jakarta to’ o 06 setembru 2024. Populasaun Indonézia maiória Musulmanu ne´ebé boot iha mundu no Katólika kuaze populasaun juta ualu (8) ka ekivalente 3,1%
Hafoin ne´e, Papa Francisco sei hala’o vizita pastorál ba Port Moresby, Papua Novaguine no Vanimo iha 06-09 setembru 2024. Populasaun iha Papua Novaguine 32% sarani Katólika ka kuaze ema hamutuk juta rua.
Husi ne´eba, Papa Francisco sei vizita Dili-Timor-Leste durante loron tolu ne´ebe sei hahú hosi iha 09-11 setembru 2024. Timor-Leste maiória relijiaun Katólika ho populasaun 96% ka ema hamutuk juta ida.
Hafoin ne´e, Papa Francisco sei vizita Singapura durante loron tolu hahú hosi 11-13 september 2024. Maizumenus iha sarani Katólika hamutuk 395.000 ne´ebé hela iha Singapura ne´e reprezenta kuaze populasaun 3%.
Entretantu, Papa Francisco halo vizita pastorál mai Timor-Leste ne´e sei akompaña husi bispu no kardeál hamutuk 55 no jornalista internasionál hamutuk ema na’in-85.
Jornalista : Felicidade Ximenes
Editór : Cancio Ximenes