COVALIMA, 09 Dezembru 2024 (TATOLI) – Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) fó teste diagnóstiku ba administradór postu no diretór munisipál sira iha Covalima hodi prepara ba implementasaun Lei Podér Lokál no Desentralizasaun Administrativa.
Diretór-Jerál Dezenvolvimentu Lokál, Virgílio da Costa, dehan teste ne’e sobre kondisaun ezistente tuir dekretu-lei númeru 49/2023, 23 Agostu, orgánika MAE iha artigu 44, alínea 2, pontu b kona-ba Espetativa ba Melloria Efisiénsia Prestasaun Bens no Servisu Administrasaun Lokál iha nivel munisípiu no postu administrativu.
“Ita atu haree hahú husi prezidente autoridade munisípiu ho nia estrutura sira liga ba serbisu administrasaun ne’e funsiona ho di’ak ka la’e? Tanba atu garante programa la’o ho di’ak, liuhusi teste diagnóstiku ba situasaun reál ne’ebé munisípiu enfrenta”, Virgílio da Costa informa ohin.
Dirijente ne’e salienta katak atu implementa Lei Podér Lokál no Desentralizasaun Administrativa presiza mellora jestaun rekursu umanu, planeamentu, administrasaun no finansa, lojístika no patrimóniu la’o di’ak hodi garante serbisu.
Avaliasaun ne’e hala’o durante loron lima, hahú ohin hala’o teste diagnóstika no sei halo mós vizita serbisu munisipál no bá iha postu administrativu sira atu observa direta situasaun, liuliu haree ba lojístika, dokumentasaun, administrasaun no finansa no kolokasaun rekursu umanu sira.
“Avaliasaun ba kondisaun ezistente atu prepara ba avaliasaun kondisaun minima, ne’ebé akontese iha 2026. Ita-nia polítika desentralizasaun ita tama iha faze deskonsentrasaun administrativa territoriál. Daudaun ne’e tama ona iha desentralizasaun instituisionál oinsá mak bele garante funsionamentu sira la’o di’ak hodi tama ba iha faze desentralizasaun territoriál”, nia dehan.
Atu implementa Lei Poder Lokál no Desentralizasaun Administrativa depende ba Prezidente Autoridade Covalima ho nia estrutura nia preparasaun, saida mak sira enfrenta, no presiza identifika no rekomenda hodi tau iha planu asaun anuál 2026.
Tanba ne’e, presiza halo teste diagnóstiku atu hatene situasaun autoridade sira durante ne’e, liuliu dezafiu saida mak hasoru, nune’e liuhusi teste atu hatene sira-nia koñesimentu sobre enkuadramentu legál, atividade tuir sira-nia serbisu ne’ebé hatuur iha dekretu-lei númeru 84/2023 kona-ba Kompeténsia Autoridade ne’ebé iha ona kbiit oinsá iha autonomia finanseira administrativa no partrimoniál ne’ebé fo ona kondisaun oinsá mak bele halo jestaun.
MAE fó asisténsia téknika hodi halo estudu melloramentu ba prestasaun servisu, nune’e faze dahuluk garante programa la’o ho di’ak hanesan saúde, edukasaun, agrikultura, infraestrutura no programa seluk ne’ebé fó kompeténsia husi Governu sentrál ba munisípiu.
Virgílio da Costa salienta katak liuhusi avaliasaun bele hatene saida mak sei falta hanesan rekursu umanu, lojístika, nune’e bele tau iha planu asaun anuál atu garante kondisaun bainhira implementa podér lokál no desentralizasaun, ne’ebé halo ho fazeadamente, munisípiu bele hetan valór kumulativu A no B.
Reprezentante Prezidente Autoridade Covalima, Caetano Robeiro, dehan preparativu munisípiu atu implementa Lei Podér lokál no Desentralizasaun Administrativa, autoridade ho nia estrutura halo ona vizita traballu hodi halo esplikasaun kona-ba kompeténsia autoridade ba komunidade iha postu administrativu sira.
“Ita hakarak implementa Lei Podér Lokál no Desentralizasaun Administrativa ne’e presiza serbisu maka’as hodi haree ba sistema oinsá mak munisípiu Covalima simu Lei Podér Lokál no Desentralizasaun Administrativa”, nia fó hanoin.
Iha sorin seluk, Administradór Postu Administrativu Zumalai, Alípio Magno, reforsa katak implementasaun podér lokál no desentralizasaun administrativa ne’e lori Governu hakbesik ba povu.
“Avaliasaun ba ita-nia serbisu importante atu hatene kompeténsia ba munisípiu nian hodi habadak burokrasia, nune’e atendimentu ba komunidade besik bainhira implementa ona desentralizasaun administrativa”, nia dehan.
Atu implementa desentralizasaun administrativa iha postu administrativa presiza kondisaun mínima mak hanesan haree ba parte lojístika, administrasaun, hadi’a edifísiu públiku, nune’e funsionáriu sira presta serbisu iha fatin ne’ebé seguru no iha rekursu preparadu.
Notísia relevante: Covalima hein desizaun hodi implementa Lei Podér Lokál-Desentralizasaun Administrativa
Jornalista: Celestina Teles
Editora: Maria Auxiliadora