DILI, 21 Marsu 2025 (TATOLI)–Governu kolleta reseita doméstika millaun $260 ba kofre Estadu durante tinan 2024 nia laran.
“Reseita doméstika iha tinan 2024 Governu konsege kolleta millaun $260, Governu halo previzaun katak kolleta millaun $233 de’it, maibé konsege kolleta liu,” Governadór Banku Sentrál Timor-Leste (BCTL, sigla portugés), Helder Lopes, fó sai iha ámbitu lansamentu relatóriu dezempeñu ekonómiku Timor-Leste ba tinan 2024 nian, iha edifísiu Ministériu Finansa, Aitarak-laran, sesta ne’e.
Notísia relevante : Opozisaun rekomenda altera lei tributária aumenta kolesaun reseita doméstika
Bainhira kompara ho kollesaun reseita doméstika husi tinan 2023 boot liu ho montante millaun $286.
“Ein prinsípiu reseita doméstika hatudu kontinua krese, maibé ninia kontribuisaun ba despeza Governu ki’ik tebes hanesan iha tinan 2023 kontribui de’it 17%. Reseita doméstika ita fahe ba reseita fiskál no reseita la’ós fiskál ou reseita ne’ebé mai husi impostu ou reseita ne’ebé la’ós mai husi impostu,” nia akresenta.
Governadór relata, reseita mai husi impostu barak liu kompara ho reseita la’ós fiskál no husi impostu no la’ós impostu ninia kolesaun boot liu previzaun.
“Ida-ne’e hatudu iha melloramentu iha kolesaun reseita doméstika,” nia otimista.
Finansia despeza públika
Governadór BCTL, relata, Governu iha tinan 2024 aloka osan pur volta 83% husi Fundu Petrolíferu hodi finansia despeza públika, tanba reseita doméstika ninia kresimentu ki’ik no la’o neneik.
“Iha tinan 2024 totál osan ne’ebé Governu dada hodi finansia despeza públika mak biliaun $1,3, depois reseita doméstika millaun $216,” nia tenik.
Timor-Leste nia balansu Fundu Petrolíferu konsege atinje biliaun $18,27 iha tinan 2024 nia rohan.
“Ami husi BCTL hateten ita preokupa ho balansu ida-ne’e, loos duni, maibé kuandu ita haree balansu ida-ne’e sei fó mai ita atu jere rikusoin ho didi’ak no sustenta vida Estadu,” nia katak.
Aleinde ne’e, Timor-Leste iha tinan 2024 mós hetan retornu investimentu husi Fundu Petrolíferu hamutuk biliaun $1,2 ho reseita millaun $85.
Governadór fó sai, totál despeza atuál husi Governu iha tinan 2024 hamutuk biliaun $1,75, husi orsamentu inisiál Governu tau biliaun $2,2.
Jornalista : Nelson de Sousa
Editora : Julia Chatarina