DILI, 04 Abríl 2025 (TATOLI) – Governu sei halo sosializasaun no konsulta públika kona-ba Planu Identifikasaun Rai no Propriedade ba komunidade afetada ba projetu kontinuasaun autoestrada entre Zumalai no Natarbora, ne’ebé sei realiza iha loron 09 to’o 12 Abríl.
“Hahú semana oin, ita sei halo sosializasaun. Tanba Projetu Tasi-Mane, liuliu ba konstrusaun autoestrada [sei afeta] komunidade nia rai ektare 1.529 “, Ministru Petróleu no Rekursu Minerál, Francisco Monteiro, dehan ba TATOLI iha Ministériu Finansa.
Nia realsa katak, iha inísiu, konstrusaun ba autoestrada iha kilómetru 176, maibé hafoin halo ajustamentu, koinsidénsia ho mudansa estratéjika ba konstrusaun Planta TLNG husi Beasu bá Natarbora mak fixa konstrusaun kilómetru 110, ne’ebé kilómetru 30 husi Suai bá Covalima konkluídu no sei konstrui tan kilometru 70-resin, hodi fahe ba seksaun tolu no kada seksaun konstitui husi kilométru 25-resin.
Durante konstrusaun autoestrada seksaun dahuluk, nomós ba Projetu Suai Supply Base, Governu prepara ona kuadru legál no mekanizmu apropriadu hodi fó indemnizasaun ba vítima afetada sira.
Prosedimentu ne’e, inklui identifikasaun ba rai, uma no plantasaun ne’ebé afetadu husi projetu no prosede ba preparasaun baze dadus, publikasaun ne’ebé permite kontestasaun no rezolusaun iha períodu determinadu no realiza kompensasaun.
Konstrusaun autoestrada, tuir estimativa husi Ministériu Petróleu no Rekursu Minerál (MPRM) no Timor GAP, E.P, sei iha impaktu diretu liuhusi oferta empregu entre rihun rua to’o lima no impaktu indiretu ne’ebé ba setór seluk hanesan restraurante, transporte, akomodasaun, oportunidade negósiu, agrikultura, pekuária, peska, turizmu, kriasaun sidade foun no indústria seluk ne’ebé sei envolve empreza lokál, inklui ajuda timoroan sira atu hetan kompeténsia foun.
Nia esklarese katak ekipa interministeriál ne’ebé sei envolve iha sosializasaun no konsulta públika ne’ebé sei realiza iha semana oin mak hahú husi Kovalima, Manufahi, Ainaru no Natarbora mak hanesan MPRM-Timor GAP, E.P, ministériu sira mak hanesan Administrasaun Estatál (MAE), Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE), Justisa (MJ), Obra Públika (MOP), Agrikultura, Pekuária, Peska no Floresta (MAPPF), Juventude Desportu no Kultura (MJDK) no Interiór (MI).
Lembra katak, iha 07 Marsu 2025, Konsellu Ministru autoriza Ministériu Petroleu no Rekursu Minerál (MPRM) halo despeza relasiona ho programa kona-ba implementasaun Projetu Tasi-Mane iha Kosta Súl nasaun nian ho montante $40.500.000.
Nia salienta katak hafoin ida-ne’e MPIE, liuhusi Komisaun Nasionál Aprovizionamentu (CNA, sigla portugés) sei lansa konkursu internasionál ida hodi buka kompañia atu buka solusaun ba funsionamentu projetu boot rua (Autoestrada no Suai Supply Base) ne’ebé atu lansa mak hanesan parte ida husi Projetu Tasi-Mane nian.
Notísia relevante: Konkursu internasionál ba Projetu Tasi-Mane lansa iha tempu badak
Jornalista: Arminda Fonseca
Editora: Maria Auxiliadora