DILI, 22 Abríl 2025 (TATOLI) – Arsebispu Arkidioseze Metropolitana Dili, Dom Virgílio Kardeál do Carmo da Silva, SDB, hala’o nia viajen bá Vatikanu hodi partisipa iha serimónia fúnebra Papa Francisco no reuniaun Kardeál hodi hili fali Papa foun tuir tradisaun Katólika nian hafoin Papa ida mate ka rezigna-aan.
Nia hateten viajen ne’ebé nia halo relasiona ho Papa nia mate nomós hetan karta ida mai husi Dekanu ka Xefe Kardeál Igreja Katólika, Giovanni Battista Re, husi Vatikanu hodi konvida Kardeál hotuhotu iha mundu atu tuir enkontru.
Nia esplika katak enkontru ida-ne’e tuir oras Itália nian hahú ohin tuku 09h00, maibé tanba Timor-Leste ne’ebé dook seidauk bele partisipa. Iha dadeer ne’e mós, Arsebispu simu tan mesajen husi Monsénor Marco Sprizzi, ne’ebé dehan urjente no tenke lalais, tanba ne’e mak dadersán ne’e Arsebispu prepara billete hodi halo viajen bá Vatikanu.
“Ohin ha’u halo viajen, enkontru tersa, kuarta, ha’u la tuir, maibé kinta ha’u bele to’o ona iha ne’ebá atu tuir enkontru Kardeál sira-nian. Ha’u-nia viajen ne’e primeira hodi partisipa serimónia fúnebre Papa Francisco nian ne’ebé seidauk fó sai nia oráriu no partisipa reuniaun Kardeál sira-nian hanesan preprasaun ba eleisaun ba Papa foun nian”, Dom Virgílio hateten iha Aeroportu Komoro, Dili.
Partisipasaun reuniaun Kardeál ne’e, ba Arsebispu foin primeira vez, nune’e buat sira ne’e la’o hanesan ne’ebé nia parte mós seidauk hatene, maibé iha ne’ebá iha nia maneira ka dalan rasik atu hili filafali ema ida ne’ebé atu troka Papa, ne’ebé nia tempu ka prosesu ne’e bele lalais no bele kle’ur.
“Tanba ne’e mak ha’u uza liafuan disernimentu, katak iha nia dalan ka prosesu rasik hanesan halo orasaun, retiru, aprezenta kandidatu, votasaun no ikus mai ita bele hetan Papa foun. Importante mak ita akompaña nafatin prosesu hotu liuhusi notísia Vatikanu ne’ebé la taka ba ema ida”, dehan
Iha biban ne’e mós Arsebispu hato’o nia mesajen ba sarani Timor-Leste katak nafatin halo orasaun, nune’e Papa Francisco bele hetan fatin naroman no ajuda orasaun nune’e Kardeál sira bele hili Santu Padre foun ne’ebé bele lori Igreja Katólika ba oin iha mundu ohin loron.
Kardeál hatutan dezde horiseik bainhira informasaun to’o sarani sira-nia tilun kona-ba Papa nia mate, sarani sira hatudu tebes sira-nia domin, saudades, tanba nia vizita tinan kotuk lori besik mai timoroan sira.
“Ita haree dioseze Dili nian reasaun espontánea tebes, iha Lesidere, Tasi Tolu, dezde horikalan fó sai iha mídia [maski] husi igreja no Governu seidauk organiza mós sarani sira rasik ba sunu lilin, hasa’e orasaun hodi agradese ba Maromak, ba prezensa Papa nian iha ita-nia rai. Ida-ne’e hatudu sinál espontánea husi timoroan sira sente prosimidade ida ba Papa”, Arsebispu hato’o.
Nia hatutan parte dioseze Baukau no Maliana mós iha dalan rasik hodi espresa sira-nia sentimentu liuhusi orasaun no agradese ba Maromak ba prezensa Papa nian iha uma kreda durante tempu naruk.
“Kontinua konvida sarani sira, hanesan Governu fó sai ona mai ita durante loron hitu atu ita lutu. Ita agradese tanba oportunidade ida-ne’e fó mai ita atu akompaña eventu sira ne’e hotu. Imi hotu la to’o ne’ebá, maibé liuhusi orasaun ita fiar katak ita-nia orasaun sira ne’e hotu bele ajuda Kardeál sira, tanba ida ne’e la’os to’o atu hili de’it, maibé liuhusi prosesu naruk ida hodi hili ema ida ne’ebé Maromak fihir atu kontinua lori uma kreda ba oin hodi troka Papa Francisco”, nia konklui.
Notísia relevante: Kandidatu forte na’in-lima atu troka Papa Francisco no tradisaun hili Papa foun
Jornalista: Arminda Fonseca
Editora: Maria Auxiliadora
