BOBONARU, 24 Abríl 2025 (TATOLI)—Dioseze Maliana, kinta (24 Abríl 2025) ne’e, selebra misa requiem ba faleseimentu Papa Fransisco ne’ebé hakotu ona nia peregrinasaun iha mundu iha segunda (21 Abríl 2025), iha tuku 07h35 (oras lokál) dadeer.
Notísia Relevante: Alkatiri: Papa Francisco nu’udar mensajeiru ba Fraternidade Umana
Bispu Dioseze Maliana, Don Norberto do Amarál, hateten Papa Fransisco ema ida-ne’ebé promove dame no ko’alia beibeik ba nasaun hotu-hotu atu lalika iha tan funu no funu-maluk maibé tenke hakotu funu.
“Nia hakilar bebeik atu ema hakbesik-aan ba malu hodi fó liman ba malu, atu bele dame malu no labele haree malu hanesan busa ho laho. Bainhira nia sei moras baixa iha ospitál, nia sempre kontaktu ho sira-ne’ebé iha Gaza ne’ebá hodi husu ema-nia situasaun sira iha ne’ebá. Nia atensaun ba ema ki’ak, marjinalizadu sira hodi hakbesik-aan ba sira, konsola sira. Nia ba iha Afeika ne’ebá, nia hakneak hodi husu ba sira atu dame malu no labele oho malu beibeik,” Bispu Dioseze Maliana, Don Norberto do Amarál, hateten iha nia omilia, iha Igreja Pro-Katedrál Maliana.

Tanba, nia dehan, Santu Padre hanesan Papa ida-ne’ebé morís ho haraik-aan nia-laran no simplisidade ida-ne’ebé ema bele haree ho matan no nia hato’o nia liafuan ho espresaun umor ne’ebé halo ema hotu hamnasa.
Papa Fransisco mak ema ida-ne’ebé halo relasaun di’ak ho relijiaun hotu-hotu liuliu Musulmanu sira liuhusi asina dukumentu fraternidade umana ne’ebé ohin loron mundu adota no promove toleránsia.
“Ida-ne’e hodi hatudu no hakarak hako’ak ema hotu-hotu, ba sé de’it no ema sé de’it, nia sempre fó liman ba malu. Nia sempre loke liman hodi simu ema hotu-hotu, maske ema ne’e marjinalizadu maibé nia simu fó bensaun. Nnune’e, ba kreda, nia husu atu loke ita-nia odomatan nakloke ba ema hotu-hotu hodi libur hamutuk. La’o hamutuk fó liman ba malu iha sinodalidade katak kreda ida-ne’e la’os ema ida-nian, maibé ema hotu-hotu nia fiar iha Kristu,” nia dehan.
Papa Fransisco mate hodi husik mundu iha momentu ida-ne’e, nia hakarak hatudu ba ema hotu iha mundu katak mate la’ós buat todan ida, maibé ne’e kmaan katak mate ne’e lori ema ida sei hetan Maromak.
Jesus morís hias husi mate ne’e, tanba Papa Francisco mate iha loron daruak Jesus moris hias, la’ós buat ida-ne’ebé tekir-tekir mosu de’it maibé iha ona planu no kbiit Maromak nian dezde hahú mundu ne’e kria.
Notisia Relevante: Papa Francisco mate iha loron daruak Jesus Moris hias
Jesus halakon nakukun ho todan no susar oioin hodi loke fali sarani sira-nia matan atu hateke ba morís ida-ne’ebé foun, katak mate no morís hias ne’e, nia sei hakoi buat hotu-hotu iha mate ida-ne’e no morís fali hodi fó ema iha mundu.
Hansan Santu Padre antes husik mundu, Papa Francisco sei sai mai to’o iha Janela Prasa Vatikanu nia hodi fó bensaun no saudasaun ba mundu, no fila-fali ba nia horik fatin entrega kedas nia-aan ba Maromak.
Prezidente Komferénsia Episkopál Timorense (CET) ne’e esplika, misa ne’ebé halibur ema hotu ne’e atu hato’o agradesimentu ba Papá Fransisco ne’ebé vizita ona sarani sira iha Timor-Leste hodi haree no hametin sarani sira-nia fiar ho nia liafuan ida katak; ‘Ha’u-nia fuan monu ba rai-Timor ‘ no ‘Hau hadomi tebes-rai Timor’.
“Nia hadomi tebes rai Timor no nia sempre temí beibeik ida-ne’e. Iha nia katakeze sira bainhira nia hala’o hodi dehan, ha’u la haluha povu ne’e nia hamnasa liuliu labarik sira-ne’ebé barak tebe-tebes ho sira-nia hamnasa. Ha’u bele dehan povu ne’e hanesan primavera ida ba ita, ba di’ak hotu ne’ebé Santu Padre halo mai rai Timor no ba mundu, ita hasa’e hodi dehan obrigadu barak ba Santu Padre, ba ita-nia simplisidade, domin, dame no fraternidade tomak ne’ebé hasa’e ba kreda universal,” nia hateten.

Misa iha Igreja pro-katedrál Maliana ne’e hafutar ho kamizola mutin ne’ebé iha nia lolon ne’ebé hakerek Papa Fransisco nia naran, ne’ebé sarani sira hatais hodi hafutar lema ‘Que a Vossa Fé seja a Vossa Cultura’ hodi hanoin hikas momentu Santu Padre vizita Timor-Leste, iha 09-10 Setembru 2024 liubá ne’e.
Bispu Dioseze Maliana hamutuk ho sarani sira sente triste tanba na’in ba liafuan no mensajen osan-mean hirak ne’e hakotu ona ninia peregrinasaun iha mundu iha segunda (21 Abríl 2025) iha tuku 07h35 (oras lokál) dadeersan iha Vatikanu.
“Ohin ita laiha ona ami-nia leet, husi leten aas lalehan nian ne’eba, harohan laek mai ami hotu-hotu atu bele banati tuir hahalok kmanek sira-ne’e hodi fó mai ami no fó gloria ba Aman Maromak. Obrigadu wa’in va Santu Padre,” nia dehan.
Enkuantu tuir observasaun jornalista Tatoli iha terrenu nota katak iha sesaun ikus husi selebrasaun misa ne’e sarani barak hamonu mata-ween hafoin Tau Ai-funan no sunu-lilin iha gruta Santu.
Notisia Relevante: Koñese Papa Francisco, Líder espirituál no mundiál
Jornalista : Sergio da Cruz
Editór : Cancio Ximenes